بحث بر سر چگونگی غنیسازی اوارنیوم در ایران ادامه دارد. عراقچی از احتمال "تغییر سطح و دامنه غنیسازی" خبر داد. مقامات تائید کردند در مذاکرات هستهای با آمریکا در عمان فقط درباره چارچوب چگونگی غنیسازی بحث شده است.
ایران آماده است غنیسازی محدود اورانیوم را موقتا بپذیرد عکس: SalamPix/abaca/picture alliance
تبلیغات
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران اندک زمانی پس از پایان دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط عمان گفت: «غنیسازی اورانیوم ایران باید ادامه یابد، اگرچه دامنه و سطح آن ممکن است تغییر کند.»
ایران در حال حاضر اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنیسازی میکند، که بسیار بالاتر از سقف ۳.۶۷ درصد تعیینشده در توافق هستهای ۲۰۱۵ است، اما هنوز زیر سطح ۹۰ درصدی مورد نیاز برای تولید سلاح هستهای قرار دارد.
اظهارات عراقچی پاسخی بوده است به درخواست آمریکا که خواستار برچیده شدن کامل غنیسازی اورانیوم در ایران شده بود.
استیو ویتکاف فرستاده ویژه ترامپ در آستانه مذاکرات هستهای در عمان گفت غنیسازی در ایران خط قرمز آمریکاست و تاسیسات نطنز، فردو و اصفهان باید کامل تعطیل شوند.
مارکو روبیو وزیر خارجه و حتی خود دونالد ترامپ، رئیس جمهور هم بارها مخالفت خود را با غنیسازی اورانیوم بیان کردهاند.
تخت روانچی: درباره غنیسازی مذاکره نشده است
اما موضوعی که مقامات ایرانی از جمله تحتروانچی، معاون وزیر خارجه ایران تاکید کردهاند این است که درباره غنیسازی فعلا مذاکراهای نشده و به صورت کلی فقط به آن اشاره شده است.
تختروانچی میگوید هنوز جزئیاتی درباره محدودیت احتمالی بر غنیسازی ایران مطرح نشده و آنچه که توسط عراقچی مطرح شد صرفا بیان چارچوب بوده است که جمهوری اسلامی برای یک دوران محدودی میتواند یک سری محدودیتهایی را در ارتباط با سطح و ظرفیت غنیسازی و این گونه مسائلی که در حوزه هستهای است به عنوان اقدامات اطمینانساز بپذیرد.
معاون عراقچی اما این موضوع را با کاهش تحریمها علیه ایران مطرح کرده و میگوید "اعلام آمادگی ایران برای اتخاذ این گونه اقدامات در مقابل لغو تحریمها است".
تختروانجی در پاسخ به این سوال که جزئیات زمانی و درصد محدودسازی چه قدر است، گفت: «هنوز به آن مرحله نرسیدهایم. در ابتدای کار هستیم و هنوز وارد این مقوله نشدهایم که بخواهیم زمان یا درصد (سطح غنیسازی) تعیین کنیم.»
تبلیغات
اطمینانسازی ایران مورد استقبال آمریکا قرار گرفت
دونالد ترامپ در آستانه سفر خود به خاورمیانه "رفتار ایران در مذاکرات هستهای را هوشمندانه و معقول" دانست.
مذاکرات دور چهارم در مسقط بر خلاف برخی پیشبیینیها به بنبست نرسید و طرفین به ادامه این مذاکرات تمایل نشان دادند. یکی از دلایل آن میتواند ایدههای "مفید و بدیع" باشد که پس از دور چهارم مذاکرات در مسقط مطرح شده است.
روزنامه شرق در سرمقاله امروز خود به قلم کورش احمدی، دیپلمات سابق مینویسد: «شاید بتوان جواب را در توییت میانجی عمانی یافت که در آن گفته شده مذاکرت شامل ایدههای مفید و بدیعی بود که منعکسکننده تمایل طرفین برای نیل به یک توافق شرافتمندانه است».
به نوشته شرق "ایدههای مفید و بدیع" میتواند به معنی ابتکاراتی باشد که به آن نیاز است و "احتمال اینکه نوعی تعلیق موقت نیز مورد بحث بوده باشد نیز نباید دور از ذهن دانست".
پزشکیان: مذاکرات در هماهنگی کامل با رهبر است
مسعود پزشکیان شامگاه دوشنبه ۲۲ اردیبهشت در دیدار با اعضای فراکسیون مستقلین مجلس در خصوص مذاکرات با آمریکا گفت مذاکرات هستهای با آمریکا در هماهنگی کامل با علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی صورت میگیرد.
رئیس جمهور ایران تاکید کرد که "ایران در مذاکرات به هیچوجه از اصول خود عقبنشینی نکرده و در عین حال تنش هم نمیخواهد".
رئیس جمهور ایران خاطرنشان کرد که زندگی و معیشت ملت را به مذاکرات گره نزده و نخواهد زد.
غریبآبادی: عقبنشینی از غنیسازی خط قرمز ایران است
کاظم غریبآبادی، معاون حقوقی و امور بینالملل وزارت خارجه هم در جلسه کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: «حصول توافق مشروط به رعایت خطوط قرمز ایران است، اگر آمریکاییها به دنبال غنیسازی صفر هستند ما نیازی به ادامه مذاکرات نمیبینیم.»
غریبآبادی تاکید کرده است که "غنیسازی اورانیوم به غرور ملی ایرانیان گره خورده و بابت دسترسی به این فناوری مهم، هزینههای زیادی پرداخته شده و عقبتشینی از آن خط قرمز است و جمهوری اسلامی از آن عقبنشینی نخواهد کرد.
به نظر میرسد بحثها بر سر غنیسازی اورانیوم پس از دور چهارم مذاکرات در مسقط عمان تشدید شده است و این موضوع نشان میدهد اکنون طرفین به قسمتهای چالشبرانگیز مذاکرات هستهای و به خط قرمزهای همدیگر نزدیکتر شدهاند.
خروج از برجام و معاملاتی که دود میشوند
با امضای دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد. سال گذشته شرکتهای آلمانی ۵/ ۳ میلیارد یورو به ایران و ۱۱۱ میلیارد یورو به آمریکا صادر کردند. معاملاتی که با خروج آمریکا از برجام به خطر افتادهاند در این گزارش تصویری:
عکس: Reuters/J. Ernst
با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه میخواهد تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله میکند در صورتی که با ایران معامله کند، میتواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
عکس: Reuters/J. Ernst
بسیاری از شرکتها و بخصوص بانکها معنی نقض تحریمها را بخوبی میدانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Motahari
ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین میکند.
عکس: FARS
کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکتهای ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارشها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
عکس: picture-alliance/dpa/Stringer
تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمیگردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قراردادهای میلیاردی فروش توربینهای گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریمها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
عکس: MEHR
کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدلهای تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بینالمللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
عکس: jamejamonline
بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطهای ندارند، دستشان برای سرمایهگذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
عکس: Tasnim
خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایهگذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکتهای خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بینظیری است".
عکس: IRNA
بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکتهای بینالمللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله و پایانههای نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
عکس: Mehr
رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریمها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریمها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Medichini
برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سالها به دلیل تحریمها راهی را پیدا نمیکرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
عکس: FARS
کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایهگذاری میکند. دولت آمریکا در مورد این سرمایهگذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریمهای جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا بهقوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.