در درگیری میان ۳۰ مهاجم مسلح با پلیس در شمال کوزوو چهار نفر کشته شدند. کوزوو کشور همسایه خود صربستان را به دخالت در این درگیری متهم کرده است. دولت صربستان ولی میگوید مهاجمان شهروندان عادی کوزوو هستند.
تبلیغات
شامگاه یکشنبه دوم مهر (۲۴ سپتامبر) در منطقه صربنشین شمال کوزوو گروهی از صربها جادهای را با دو کامیون در مقابل یک پل مسدود کردند.
آلبین کورتی، نخستوزیر کوزوو میگوید مهاجمان مسلح حداقل ۳۰ نفر بودند و به صورت حرفهای عملیات انجام دادند. او تاکید میکند حتی پس از کشتن عفریم بونیاکو، افسر پلیس کوزوو و زخمی کردن یک مامور دیگر، مهاجمان به حمله خود ادامه دادند.
در ادامه این درگیری مهاجمان مسلح در یک کلیسای ارتدوکس سنگر گرفتند.
نخستوزیر کوزوو در نشست مطبوعاتی خود عکس هوایی را نشان داد که در آن چهار نفر مسلح با اونیفورمهای سبز تیره و جلیقههای ضد گلوله دیده میشوند که در کنار یک جیپ و خودروی زرهی ایستادهاند.
نخستوزیر کوزوو میگوید این تصاویر نشان میدهد که دولت صربستان در این عملیات دست داشته است. او تاکید کرد: «ما این حمله تروریستی جنایتکارانه را محکوم میکنیم. کشور ما مورد حمله سیاسی و مالی قرار گرفته است و مهاجمان از طرف دولت صربستان پشتیبانی لجستیکی میشوند.»
صربستان دخالت نیروهای خود را تکذیب کرد
الکساندار ووچیچ، رئیس جمهور صربستان ضمن رد اتهامات نخستوزیر کوزوو گفت: «مهاجمان صرب اهل کوزوو و شهروندان عادی بودند. اونیفورم را میتوان در هر فروشگاهی خرید و سلاح را هم میتوان همه جا بدست آورد.»
ووچیچ خاطرنشان کرد که مهاجمان به دلیل خشونتهای روزانه پلیس کوزوو ناراضی بودهاند.
رئیس جمهور صربستان در عین حال کشتهشدن یک افسر پلیس کوزوو را محکوم کرد و افزود عاملان آن باید مجازات شوند. او اما نخستوزیر کوزوو را سازماندهنده اصلی هرج و مرج دانست و گفت که او رویای درگیری صربستان با ناتو را در سر میپروراند.
نیروهای حافظ صلح مستقر در کوزوو هم در یک بیانیه مطبوعاتی گفتند که آنها وضعیت را زیر نظر دارند اما مسئولیت کنترل اوضاع برعهده پلیس کوزوو هست.
علت درگیری صربهای شمال کوزوو
اقلیت صرب در کوزوو در منطقه خودمختار شمال این کشور زندگی میکنند. آنها خواهان برکناری شهرداران آلبانیاییتبار در چهار شهر این منطقه صربنشین هستند.
تنش در مناطق مرزی بین صربستان و کوزوو ماههاست ادامه دارد. اتحادیه اروپا خواهان پایان این تنش است و از طرح صلح و عادی سازی روابط بین صربستان و کوزوو، پشتیبانی میکند. هر دو کشور هدف پیوستن به اتحادیه اروپا را دنبال میکنند.
کوزوو، کشوری با ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار جمعیت است. اکثریت مردم کوزووآلبانیاییتبار هستند.
کوزوو تا سال ۲۰۰۸ بخشی از صربستان به شمار میرفت، ولی در این سال اعلام استقلال کرد. بلگراد اما همچنان این استقلال را به رسمیت نمیشناسد و کوزوو را بخشی از صربستان قلمداد میکند.
پانزده سال پیش: حمله ناتو به صربستان
پانزده سال پیش با حمله ناتو به صربستان خشونتهای این کشور نسبت به آلبانیتبارهای کوزوو پایان یافت. این حمله اما بدون اجازه سازمان ملل متحد بود و به همین دلیل هنوز با انتقادات فراوانی روبروست.
عکس: Usaf/Getty Images
نشانههای جنگ
اختلافات در کوزوو در پایان دهه ۱۹۹۰ اوج گرفت. دهها هزار نفر محل زندگیشان را ترک کردند و آواره شدند. با شکست کوششها برای برقراری صلح در منطقه، نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، در بیستوچهارم ماه مارس سال ۱۹۹۹ حمله هوایی به مواضع نظامی صربستان را آغاز کردند. اسلوبودان میلوشویچ، رئیسجمهوری صربستان، سرانجام پس از ۱۱ هفته راضی به مذاکره شد.
عکس: Eric Feferberg/AFP/GettyImages
شکست تئوری مبارزه بدون خشونت
از اواسط دهه ۱۹۸۰ مخالفتها با محدود کردن حقوق مردم کوزوو آغاز شد. در دهه ۱۹۹۰ مشکلات این منطقه به شدت افزایش یافت. ابراهیم روگووا، که رهبری سیاسی در کوزوو را به عهده داشت، همواره بر مبارزات بدون خشونت تاکید داشت و سعی میکرد میلوشویچ را به این ترتیب از خشونت بازدارد. کوشش او اما بدون نتیجه ماند.
عکس: picture-alliance/dpa
آغاز جنگ پارتیزانی
سرانجام ارتش آزادی بخش کوزوو (اوچه کا) بوجود آمد. چریکهای این سازمان با خشونت بهمراکز صربستان حمله میکردند. آنها همچنین آلبانیتبارهایی که به نظرشان با صربها همکاری میکردند را به شدیدترین وجهی مجازات میکردند. صربستان در مقابل این اقدامات تروریستی مقابله به مثل را آغاز کرد. خانههای بسیاری از شهروندان کوزوو آتش زده شد و مراکز خرید بسیاری غارت شد. صدها هزار نفر مجبور به فرار شدند.
عکس: picture-alliance/dpa
سیل آوارگان
جنگ همواره خونینتر میشد. نیروهای نظامی صربستان برای شکست چریکهای کوزوو دست به هر کاری میزدند. آنها بخصوص مردم عادی را زیر فشار قرار داده بودند. بسیاری از شهروندان کوزوو به جنگلها پناه بردند و بسیاری با قطار و کامیون خود را به مناطق مرزی رساندند. آنها با خود هیچ مدرکی نداشتند که نشان دهد شهروند کوزوو هستند.
عکس: picture-alliance/dpa
آخرین مذاکره
نمایندگان آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه و آلمان در ماه فوریه سال ۱۹۹۹ از دوطرف درگیری خواستند با قبول خودمختاری موقت برای کوزوو جلوی جنگ را بگیرند. این خواست گرچه با موافقت نمایندگان کوزوو همراه شد، اما دولت صربستان با آن مخالفت کرد. مذاکره بینتیجه به پایان رسید.
عکس: picture-alliance/dpa
آغاز حمله
نیروهای پیمان ناتو در بیستوچهارم ماه مارس سال ۱۹۹۹ بمباران مناطق راهبردی و نظامی صربستان را در این کشور و کوزوو آغاز کردند. هدف ناتو قطع فشارهای ارتش صربستان به شهروندان کوزوو بود. آلمان نیز در این حمله شرکت کرد. این نخستین حمله نظامی نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، در تاریخ پنجاه سالهاش بود که بدون کسب اجازه از شورای امنیت سازمان ملل متحد انجام شد. روسیه این حمله را به شدت محکوم کرد.
عکس: U.S. Navy/Getty Images
بمباران وسیع
نیروهای ناتو در کنار مراکز نظامی و استراتژیک، راهها، پلها و ایستگاههای قطار صربستان را بمباران کردند تا ارتباط ارتش این کشور را با مراکز زندگی شهروندان کوزوو قطع کنند. نیروهای ناتو طی ۷۹ روز ۳۷ هزار پرواز را برنامه ریزی و اجرا کردند. ۲۰ هزار موشک در این مدت بر صربستان فروریخت و به کشته شدن بسیاری افراد غیرنظامی منجر شد.
عکس: picture-alliance/dpa
حمله به مراکز صنعتی
مراکز صنعتی نیز با حمله جنگندههای ناتو روبرو شدند. جنگندههای ناتو یک کارخانه صنایع شیمیایی در نزدیکی بلگراد را بمباران کردند. مواد شیمیایی آزاد شده به رودخانههای اطراف سرازیر شد و هوای آلوده بسیاری از شهروندان را مسموم کرد. صربستان ناتو را متهم کرد که در این حملات از اورانیوم غنیشده و بمبهای خوشهای استفاده کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa
حمله به فرستندههای تلویزیون سراسری
ناتو در حملات هوایی خود تلویزیون سراسری بلگراد را که مرکز تبلیغات اسلوبودان میلوشویچ بود بمباران کرد. ۱۶ نفر در پی حمله هواپیماهای جنگی به مرکز تلویزیون سراسری بلگراد کشته شدند.
عکس: picture-alliance/dpa
بمبارانهای اشتباهی
هواپیماهای ناتو در کوزوو به اشتباه یک کامیون حامل پناهندگان کوزوویی را نیز بمباران کرد. در این بمباران ۸۰ نفر از پناهجویان کشته شدند. سفارت چین در بلگراد نیز به اشتباه بمباران شد و طی آن چهارنفر کشته شدند. این حادثه سبب شد که رابطه سیاسی چین و آمریکا به شدت بحرانی شود.
عکس: Joel Robine/AFP/GettyImages
آمار ویرانیها
در روزهای نخستین ماه ژوئن نخستین نشانهها از این که اسلوبودان میلوشویچ برنامه جنگی خود را تغییر داده است مشخص شدند. نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، در ۱۹ ژوئن به بمباران پایان داد. نتیجه این بمبارانها هزاران کشته، ۸۶۰ هزار پناهجو، تخریب شدید مراکز اقتصادی صربستان بودند و کوزوو نیز زیر نظارت سازمان ملل متحد قرار گرفت.