تشدید فشارها در سالگرد مهسا؛ از دانشجویان تا وکلا و معلمان
۱۴۰۲ شهریور ۲۲, چهارشنبه
دهها دانشجوی دانشگاه بهشتی تهران به حراست احضار شدند تا تعهد دهند که در اعتراضهای احتمالی حضور نمییابند. منابع حقوق بشری از برگزاری دادگاه یک وکیل و بازنشستگی اجباری یک معلم معترض در استان کردستان خبر می دهند.
تبلیغات
در آستانه نخستین سالگرد جانباختن ژینا مهسا امینی و همچنین بازگشایی دانشگاهها برای سال تحصیلی جدید، فشارها و تهدیدهای امنیتی بر دانشجویان نیز افزایش یافته است.
از جمله جدیدترین موارد در این خصوص، منابع دانشجویی روز چهارشنبه ۲۲ شهریورماه از احضار دستکم ۳۰ دانشجوی دانشگاه بهشتی به حراست کل این دانشگاه خبر میدهند.
کانال تلگرامی شوراهای صنفی دانشجویان کشور با اعلام این خبر افزود که این دانشجویان برای "اخذ تعهد مبنی بر عدم حضور در اعتراضات احتمالی در ترم جدید" به حراست احضار شدهاند.
این گزارش میافزاید دانشجویانی که تن به امضای این تعهد ندادند از سوی حراست مورد تهدید قرار گرفتهاند که "از فارغالتحصیلیشان جلوگیری میشود."
بنا بر اعلام شوراهای صنفی دانشجویان کشور همچنین برخی از دانشجویانی که پیشتر از شماره های خصوصی، تماسهای تهدیدآمیزی دریافت کرده بودند، بار دیگر و این بار توسط حراست مورد تهدید قرار گرفتهاند.
از زمان آغاز خیزش "سراسری زن، زندگی، آزادی" دانشگاهها در شهرهای مختلف ایران یکی از اصلیترین کانونهای اعتراضی بودهاند و به همین دلیل دانشگاهیان با سرکوبهای گسترده و پردامنهای از سوی نهادهای امنیتی مواجه شدهاند.
از جمله در هفتههای اخیر دهها استاد دانشگاه حامی معترضان و منتقد وضعیت کشور، از دانشگاه اخراج، زودتر از موعود بازنشسته یا معلق از کار شدند.
در این بین، از جمله اخراج چهرههایی سرشناس چون علی شریفی زارچی از دانشگاه شریف، حمیده خادمی و آمنه عالی از دانشگاه علامه طباطبایی تهران و همچنین ممانعت از تدریس حسین علایی، استاد دانشگاه تهران واکنشهای انجمنهای علمی و تشکلهای دانشجویی را به دنبال داشته است.
برگزاری دادگاه یک وکیل در سنندج
روز سهشنبه ۲۱ شهریورماه جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامهای گلاله وطندوست، وکیل دادگستری در شعبه اول دادگاه انقلاب سنندج، در استان کردستان برگزار شد.
کولبرنیوز که عمدتا اخبار مربوط به برخوردهای امنیتی در مناطق کُردنشین را پوشش میدهد، با اعلام این خبر از "تبلیغ علیه نظام در فضای مجازی، اقدام علیه امنیت ملی و عضویت در جمعیتهای مخالف نظام" به عنوان اتهامهای این وکیل دادگستری نام برد.
گلاله وطندوست پیشتر در میانههای مهرماه ۱۴۰۱، توسط نیروهای امنیتی در شهر سنندج بازداشت و حدودا دو هفته بعد با تودیع قرار وثیقه یک میلیارد تومانی تا زمان پایان مراحل دادرسی از زندان آزاد شد.
این منبع حقوق بشری همچنین در خبری دیگر از بازداشت سمیرا احمدی، فعال مدنی در شهر سقز از سوی نیروهای امنیتی خبر داد و نوشت که او به مکان نامعلومی منتقل شده است.
بر اساس این گزارش، نیروهای امنیتی "بدون ارائه حکم قضایی" اقدام به بازداشت این فعال مدنی کردهاند.
ارسال پیامک از سوی نهادهای امنیتی
شماری از کاربران در شبکههای اجتماعی نوشتهاند نهادهای اطلاعاتی و امنیتی با ارسال پیامهایی به تلفن همراه، شهروندان را اصطلاحا به "خبرچینی" از یکدیگر ترغیب میکنند.
در این پیام کوتاه آمده که ستاد خبری حفاظت اطلاعات وزارت دفاع آماده دریافت گزارشهای کارکنان و سایر شهروندان است.
پیشتر نیز از زمان آغاز خیزش سراسری "زن، زندگی، آزادی" گزارشهایی منتشر شده بود مبنی بر اینکه نهادهای نظامی و امنیتی همچون نیروی انتظامی با ارسال پیامکهایی از شهروندان میخواستند تا زنانی که به حجاب اجباری تن نمیدهند را به نهادهای امنیتی معرفی کنند.
"بازنشستگی اجباری" یک معلم معترض در سقز
شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران روز چهارشنبه ۲۲ شهریورماه اعلام کرد که شیلان یوسفی، دبیر فیزیک دبیرستانهای سقز در استان کردستان در پی "پروندهسازی و شکایت حراست شهرستان و استان، با صدور حکمی کاملا غیرقانونی کە از سوی هیئت بدوی تخلفات اداره کل آموزش و پرورش کردستان صادر شده"، بە بازنشستگی اجباری محکوم شد.
این گزارش میافزاید که هیئت موسوم به "تخلفات وزارت آموزش و پرورش" هم این حکم را عینا تائید کرد و به این ترتیب از سازماندهی این معلم با ۲۳ سال سابقه تدریس، برای سال تحصیلی جدید جلوگیری شد.
این منبع که عمدتا اخبار مربوط به معلمان و فرهنگیان را پوشش میدهد، از "حضور در تجمعات صنفی معلمان و حمایت از اعتراضات مردمی در سال گذشتە از طریق فعالیت در فضای مجازی" به عنوان اتهامهای شیلان یوسفی نام برده است.
آنچه جنبش "زن، زندگی، آزادی" در ایران تغییر داد
دستگاه تبلیغاتی جمهوری اسلامی جنبش "زن، زندگی، آزادی" را "اغتشاش" خواند و پس از سرکوب خشن، پایان آن را اعلام کرد. همزمان با روز جهانی زن، شاهد تصاویری از زنان ایرانی هستیم که نشانگر تن ندادن آنها به حجاب اجباری است.
عکس: Morteza Nikoubazl/NurPhoto/picture alliance
با قتل ژینا مهسا امینی پس از بازداشت توسط گشت ارشاد در روز سهشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۱، جنبشی در ایران به راه افتاد که در تاریخ این کشور بیسابقه است. "زن، زندگی، آزادی" به شعار تحولخواهی و برگذشتن از جمهوری اسلامی تبدیل شد.
عکس: Morteza Nikoubazl/NurPhoto/picture alliance
جنبش "زن، زندگی، آزادی" از همان روز نخست با سرکوب، گلوله، بازداشت و شکنجه دهها هزار نفر از معترضان پاسخ داده شد. گرچه دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی اجازه انتشار هیچ آماری در این زمینه را نداده، اما محسنی اژهای، رئیس قوه قضائیه، در روز ۱۵ اسفند خبر "عفو" بیش از ۸۰ هزار نفر توسط رهبر جمهوری اسلامی را داد.
عکس: Fatemeh Bahrami/AA/picture alliance
منابع حقوق بشری شمار کشتهشدگان خیزش انقلابی "زن، زندگی آزادی" را از روز ۲۶ شهریور تا ۲۰ دی، ۵۲۰ نفر اعلام کردند که در میانشان ۷۰ کودک و نوجوان زیر ۱۸ سال دیده میشوند. ۱۰۹ نفر از بازداشتشدگان نیز در معرض خطر اعدام قرار دارند.
عکس: Morteza Nikoubazl/NurPhoto/picture alliance
جمهوری اسلامی اعتراضات را "اغتشاش" و معترضان را "اغتشاشگر" نامید و مسئولیت هیچ یک از کشتهشدگان را برعهده نگرفت. نهادهای امنیتی و رسانههای وابسته به آنها برای بسیاری از کشتهشدگان پروندهسازی کردند و علت مرگ آنان را "خودکشی"، "سقوط از بلندی"، "مصرف کنسرو ماهی مسموم" و یا "مسموم شدن به دلیل مصرف الکل" اعلام کردند.
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در سارایوو گفت: «در اغتشاشات، پلیس به سمت احدی شلیک نکرده و هیچکس در ایران بر اثر شلیک پلیس یا برخورد پلیس و یا نیروهای امنیتی کشته نشد، بلکه برعکس به دلیل بهکارگیری سلاح گرم و سرد توسط عوامل خارجی که وارد ایران شدند یا افرادی که تحت تاثیر قرار گرفتند، بیش از ۶۷ نیروی پلیس در ایران به شهادت رسیدهاند، بدون اینکه شلیکی کنند یا از سلاح گرم استفاده کنند.»
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
در مقابل همه سرکوبها و انکارها، بر شمار زنانی که جنبش "زن، زندگی، آزادی" موجب شکستن ترس آنها از "حجاب اجباری" شد، افزوده گردید.
عکس: Morteza Nikoubazl/NurPhoto/picture alliance
اینک هر روز پیشنهادی از سوی یکی از ارگانها و مقامات جمهوری اسلامی برای برخورد با این زنان ارائه میشود. موسی غضنفرآبادی، رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس، از طرحی ویژه خبرداد و گفت: «در این طرح با کشف حجاب، کارت ملی شخص مسدود میشود و تا زمانی که فرد بیحجاب، جریمه بیحجابیاش را پرداخت نکند، همه خدمات اجتماعی او مثل امکان بهرهبردن از سیستم بانکی کشور و… را از او میگیریم.»
عکس: Michinari Nishida/AP/picture alliance
در هفتههای اخیر حتی در برخی از شهرهای ایران رستورانها و داروخانههایی که به زنان بیحجاب خدمات ارائه کردند نیز پلمب شدند.
عکس: Vahid Salemi/AP/picture alliance
برخی ظاهر شدن زنان در معابر عمومی بدون حجاب را "قانون شکنی" میخوانند، زیرا به موجب تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی: «زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، به حبس از ده روز تا دو ماه و یا از پنجاه هزار تا پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.»
عکس: Arne Immanuel Bänsch/dpa/picture alliance
پس از اعتراضات اخیر محمدصالح هاشمی گلپایگانی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر جمهوری اسلامی، "قوانین نامساعد" را علت اصلی به سامان نرسیدن بحث عفاف و حجاب دانست و خبر از طرحی جدید داد و گفت: «ما در طرح جدید حجاب، جرم کشف حجاب را به تخلف تخفیف دادهایم.»
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
منتقدان میگویند: «در طول تاریخ بشر، قوانین زیادی وضع شدهاند که اشتباه بوده و بعدا لغو شدهاند». زمانی بردهداری قانونی بود، تفکیک نژادی در نظام آپارتاید در آفریقای جنوبی قانون بود و در آلمان نیز به مدت ۱۲۳ سال همجنسگرایی طبق پاراگراف ۱۷۵ قانون جزا، جرم محسوب میشد. این قانون اما در سال ۲۰۰۲ میلادی لغو و همه احکام صادره بر مبنای آن "نقض" شد.
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
در ۴۴ سال تاریخ جمهوری اسلامی میلیاردها تومان بودجه صرف شده و ۲۶ دستگاه قانونگذار و اجرایی متولی و موظف به اجرای باصطلاح "حجاب و عفاف" بودند. تصاویر این روزهای خیابانهای شهرهای ایران اما موید شکست سیاست "حجاب اجباری" است.
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
به گفته مسیح علینژاد، فعال حقوق زنان: «حجاب اجباری، دیوار برلین جمهوری اسلامی است». این دیوار با جنبش "زن، زندگی، آزادی" ترکهای سختی برداشته است.
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
علیرغم همه فشارها و سرکوبها، ایجاد رعب و وحشت، اسیدپاشی و حمله با گاز سمی به مدارس دخترانه، باز هم زنان ایران شجاعانه به جمهوری اسلامی نه میگویند.