برخی از نمایندگان اهل سنت در تهران در تماس با دویچه وله خبر دادند که «روند ممانعت از برگزاری نمازهای دسته جمعی درمناطق مختلف تهران همچنان ادامه دارد و امسال حتی از اقامه‌ی نماز دسته جمعی در منازل هم جلوگیری کرده‌اند».

یکی از فعالان مذهبی اهل سنت در تهران که نخواست نامش فاش شود به دویچه وله گفت: «ما در تهران مسجدی نداریم و پیش از این خواستار برگزاری نماز در میادین شهر و پارک شده بودیم، اما مقام‌های اداری شهر با آن مخالفت کردند.این درخواست ما برای ادای وظایف دینی بوده و جنبه سیاسی ندارد و نظام را هم تضعیف نمی‌کند.»

وی در ادامه انتقاد کرد به اینکه درخواست آنها از سوی عده‌ای از مسئولان که «تعصباتی» دارند، رد شده است. منابع رسمی و مقام‌های استان تهران "ممانعت از برگزاری نماز عید قربان" را تا بحال تائید نکرده‌اند.

وضعیت مناطق سنی نشین کشور چگونه است؟

حسن امینی، حاکم شرع مردمی استان کردستان و رئیس "شورای مکتب قرآن کردستان"، به دویچه وله درباره‌ی وضعیت مناطق سنی نشین کشور چنین توضیح می‌دهد: «من در سنندج زندگی می‌کنم و این ممنوعیت در مناطق سنی‌نشین اعمال نمی‌شود. ممانعت از برگزاری نماز جمعه و مراسم نماز عید تاکنون در تهران و شهرهایی بوده است که در آن اقلیت اهل سنت زندگی می‌کردند و نگذاشته‌اند نماز عید برگزار شود. اما من فعلا اطلاعی ندارم که آیا امسال هم به آنها ابلاغ شده باشد یا خیر.»

حسن امینی می‌افزاید: « متاسفانه تابحال درباره‌ی این اقدامات توضیحاتی داده نشده است. این اقدام دلیل قانونی، دینی و عقلی ندارد و فقط گفته شده است که مصلحت نیست و این توضح نمی‌تواند قانع کننده باشد.»

"وضعیت اهل سنت در ایران با بهار عربی ارتباط دارد"

به نظر کمال سیدو، مسئول امور خاورمیانه در "بنیاد مدافع حقوق ملت‌های تحت ستم" که مرکز آن در شهر هانوفر آلمان است، تشدید فشارها بر اهل سنت در آستانه‌ی عید قربان با وضعیت جدید کشورهای عربی ارتباط دارد.

سیدو می‌گوید: «فشار به پیروان اهل تشیع که در کشورهای عربی در اقلیت زندگی می‌کنند زیاد شده و ایران این مسئله را هم بهانه می‌کند.» این کارشناس ضمن انتقاد ازمخالفت مقام‌های ایرانی با احداث مسجد در تهران می‌گوید:«کشور آلمان به رغم اینکه یک کشور مسیحی است، اجازه می‌دهد بزرگترین مسجد مسلمانان در اروپا ساخته شود.»

فشار به اقلیت‌های دینی در آستانه‌ی انتخابات

بنظر کاوه قریشی، روزنامه نگار و آگاه به مسائل اقلیت‌های قومی و دینی، فشارهای اخیر در کشور را نمی‌توان از اتفاقاتی که در سطح حاکمیت می‌افتد جدا کرد. وی در این باره تاکید می‌کند: «بویژه در اختلافات "جریان انحرافی و اصول گرایان" در یکسال گذشته تهدیدها و فشارها به اقلیت بهایی، دراویش گنابادی و نوکیشان مسیحی هم تشدید یافته است.»

کاوه قریشی تاکید می‌کند که در آستانه‌ی انتخابات سرکوب اقلیت‌های دینی و فشار بر آنان از جمله دراویش گنابادی تقریبا به سنت تبدیل شده و حاکمیت به دلیل گرایش پیروان گنابادی به کاندیداهای منتقد فشار را بیشتر می‌کند.

حسن امینی به فشار برخی از منابع غیررسمی در تعیین روز عید قربان در آستانه‌ی عید قربان هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «مردم مناطق سنی نشین به دلیل برخی تهدیدها و فشارها مجبور می‌شوند در روزهای مختلفی عید بگیرند. در ایران امسال عید قربان روز دوشنبه است، در حالیکه اهل سنت مثلا کردستان روز یکشنبه را عید قربان می‌داند. مراکز غیر رسمی همیشه تهدید کرده‌اند که در یک روز عید گرفته شود. اما مردم کردستان به رغم این فشارها عید را در همان روزی که بوده جشن گرفته‌اند و نه آن روزی که می‌گویند.»

آقای امینی همچنین اشاره می‌کند که «قبلا هم این گونه فشارها بود، اما اکنون دایره تنگ تر و تنگ‌تر می‌شود».

توقیف گذرنامه رهبران مذهبی اهل سنت

منابع مختلف اهل سنت همچنین خبر داده‌اند که محمد اسماعیل ملازائی، یکی از اساتید دارالعلوم زاهدان و داماد مولانا عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان که از سوی دادگاه به ۱۰ سال زندان محکوم شده بود، بطور ناگهانی از زندان زاهدان به یزد انتقال یافته است.

دادستان عمومی و انقلاب زاهدان، محمد مرزیه، در رابطه با اتهام وی گفته است: «اتهام اصلی محمد اسماعیل ملازهی ارتباط با یکی از سفارتخانه‌های کشورهای خارجی و برقراری ارتباط با عناصر اطلاعاتی در دبی و استفاده از کلمات رمز برای پیام‌های ارسالی بود.»

ایرج بلوچ از "انجمن فعالان حقوق بشر بلوچستان" در این رابطه به دویچه وله می‌گوید: «هدف از این اقدام فشار بر فعالين مدنی، عقيدتی وفعالين حقوق بشری و هشدار به آنان است. چونکه اخيرا آقای مرزيه دادستان زاهدان در مصاحبه با خبرگزاری ايسنا گفته است اين فرد (محمد اسماعيل ملازائی) پرونده افراد مجرم دستگير شده را پيگيری و بدنبال آزادی آنان بوده است.»

برخی از روحانیان اهل سنت "ممنوع الزیارت" شدند

از سوی دیگر پایگاه اطلاع رسانی سنی آنلاین گزارش داده است که مفتی محمد قاسم قاسمی، امام جمعه موقت اهل سنت زاهدان، سردبیر فصلنامۀ "ندای اسلام"، و مولانا احمد نارویی، معاونت اداری دارالعلوم زاهدان، عازم سفر حج بودند که پس از توقیف گذرنامه‌هایشان توسط نیروهای امنیتی در فرودگاه بین‌المللی زاهدان و فرودگاه بین‌المللی امام خمینی تهران، از سفر آنها ممانعت بعمل آمده است.

"سنی آنلاین" در گزارش خود همچنین آورده است که این دو شخصیت میان مردم منطقه محبوبیت فراوانی دارند و ممانعت از سفر آنها باعث تعجب و نگرانی شدید مردم منطقه گشته است.

حسن امینی در این باره به دویچه وله می‌گوید: «من شخصا خودم هم وضعیت آنها را دارم و یکسال است نوبت حج عمره‌ام رسیده و نمی‌توانم به زیارت بروم چون گذرنامه‌ام توقیف شده است. این گونه اقدامات باعث شکاف و فاصله بیشتر پیروان اهل سنت و حکومت خواهد شد.»

ناامید از بهبود وضعیت

به باور کارشناسان وضعیت کنونی اهل سنت، شخصیت‌ها و رهبران مذهبی اهل تسنن در ایران را ناخرسند کرده است.

کارشناسان در این رابطه به نامه‌ی نمایندگان مجلس به رئیس جمهور در دوم شهریور و همچنین نامه سرگشاده سیصد تن از نمایندگان و فعالان اهل سنت در ۲۶ شهریور ۱۳۹۰ اشاره می‌کنند و نتیجه می‌گیرند که به "درخواست‌های خیرخواهانه و قانونی" اهل سنت بی‌توجهی می‌شود و این مسئله رهبران اهل سنت را نسبت به بهبود وضعیت‌شان در ایران ناامید کرده است.

طاهر شیرمحمدی
تحریریه: کیواندخت قهاری