سردار پاسدار یحیی صفوی، مشاور عالی آیت‌الله خامنه‌ای در مقام فرمانده‌ی کل قوا، در روز شنبه (۲۴ بهمن / ۱۳ فوریه) در سخنرانی‌ای در مشهد برای گروهی از بسیجیان، راهبرد رهبری ایران را «تغییر جغرافیای قدرت» اعلام کرد. او به عنوان نیروی ممکن‌ساز این تغییر از اتحاد کشورهای اسلامی و استفاده از قدرت عظیم اقتصادی کشورهای دارای نفت و گاز نام برد.

آمریکا در صدد به کار انداختن همین «جغرافیای قدرت» علیه ایران است. در اواخر ماه ژانویه فاش شد که آمریکا به استقرار تدارکات دفاعی در منطقه‌ی خلیج فارس برای مقابله با تهدیدهای احتمالی حکومت ایران شتاب بخشیده است. نیویورک‌تایمز در گزارشی در این باره، استقرار سیستم پدافند موشکی در منطقه‌ی خلیج فارس را حلقه‌ای از استراتژی دولت آمریکا برای اعمال فشار بیشتر بر دولت ایران دانست.

سفر کلینتون به قطر و عربستان

یکی از هدف‌های عمده‌ی سفر هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا، به منطقه‌ی خلیج فارس کسب همدلی بیشتر کشورهای منطقه، بویژه عربستان، برای متحقق کردن این استراتژی است.

کلینتون سفر سه روزه‌ی خود را به منطقه‌ی خلج فارس آغاز کرده است. او پس از دیدار از قطر به عربستان سعودی می‌رود. دیدار او با ملک عبدالله، پادشاه عربستان سعودی، در روز دوشنبه بسیار مهم تلقی می‌شود. وزیر خارجه‌ی آمریکا بر آن است عربستان را تشویق کند که در ترغیب چین برای همراهی در اعمال فشار بر ایران بکوشد.

جفری فلتمن، مشاور عالی رئیس جمهور آمریکا در امور خاورمیانه، گفته که عربستان یک شریک تجاری عمده‌ی چین است و آمریکا امیدوار است که عربستان از امکانات خود برای تأثیرگذاری بر چین بهره ببرد تا پکن افزایش فشار بر تهران در کشمکش اتمی را بپذیرد.

آرون دیوید میل، یک کارشناس امور خاورمیانه، که در دوران جرج بوش، در واشنگتن مشاور سیاسی بوده است، در این مورد که عربستان بتواند جذب استراتژی آمریکا برای منزوی کردن جمهوری اسلامی شود و با دادن تضمین‌های نفتی به چین، بر سیاست این کشور در راستای استراتژی واشنگتن تأثیر بگذارد، شک دارد. به نظر او، رابطه‌ی عربستان و آمریکا گرمای لازم را ندارد، از جمله به خاطر نقشی که گروهی از شهروندان سعودی در شبکه‌های تروریستی‌ای چون القاعده داشته‌اند.

عامل مهمی که مانع از آن می‌شود که آمریکا بتواند «جغرافیای قدرت» را در منطقه به نحو مطلوبی به ضرر جمهوری اسلامی تغییر دهد، پیش نرفتن روند صلح خاورمیانه است. کشورهای عربی، بویژه از اینکه آمریکا نتوانسته است مانع از ادامه‌ی سیاست شهرک‌سازی توسط اسرائیل شود، ناراضی هستند.

دیپلماسی فعال آمریکا در منطقه

از طرف آمریکا در روزهای آینده مقامات دیپلماتیکی چون ویلیام برنز و جیمز استاینبرگ و همچنین دو فرمانده‌ی بلندپایه‌ی نظامی،‌مایکل مولن و دیوید پترئوس به منطقه‌ی خلیج فارس سفر خواهند کرد.

آمریکا دیپلماسی خود را در منطقه فعال کرده است. بی‌نتیجه ماندن تلاش آمریکا برای مذاکره مستقیم با دولت ایران و حل مسئله‌ی اتمی از طریق گفت‌وگوی رو در رو، یکی از از انگیزه‌های اصلی توجه ویژه‌ی آمریکا در دوره‌ی اخیر به منطقه‌ی خلیج فارس است.

RN/BB