بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی ایران طی سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۳، ۹۷ هزار و ۲۷۲ نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست داده‌اند که از این تعداد ۱۰ هزار و ۷۰۶ نفر تنها در ماه‌های شهریور جان باخته‌اند.

پزشکی قانونی ایران می‌گوید بررسی‌های صورت گرفته در حوادث رانندگی پنج سال گذشته (۱۳۸۹ تا ۱۳۹۳) نشان می‌دهد که بیشترین آمار تلفات حوادث رانندگی در آخرین ماه تابستان و در زمان اوج سفرهای تابستانی اتفاق افتاده‌ است. مطابق آمارهای موجود ۱۱ درصد از کل تلفات حوادث رانندگی پنج سال گذشته تنها مربوط به شهریور ماه است.

خبرگزاری "مهر" یک ماه پیش در گزارشی درباره تصادفات رانندگی در ایران نوشته بود، وضعیت نامناسب حوادث جاده‌ای در ایران باعث شده بانک جهانی در بررسی و مطالعات خود، وضعیت حوادث جاده‌ای در ایران را "بحرانی" اعلام کند.

بنابر این گزارش، اگر میانگین کشته‌ها در تصادفات رانندگی (دست‌کم ۲۰ هزار کشته در سال) را همراه با میانگین ۲۵۰ هزار زخمی این حوادث در نظر بگیریم، گویی هر سال در ایران یک زلزله بزرگ با این تعداد کشته و زخمی اتفاق می‌افتد. هم‌چنین تعداد تلفات جاده‌ای کشور در سال با تلفات یک جنگ تمام‌ عیار برابری ‌می‌کند.

بر اساس اعلام پژوهشکده بیمه مرکزی ایران، کشور ما از نظر تصادفات ناایمن رانندگی در بین ۱۹۰ کشور جهان، رتبه ۱۸۹ را به‌ خود اختصاص داده و از این جهت، تنها کشور سیرالئون در غرب قاره آفریقا است که وضعیت نامناسب‌تری نسبت به ایران دارد.

تصادفات در ایران ۱۰۰ برابر بریتانیا

خبرگزاری مهر در ادامه این گزارش خود نوشت، در دنیا به ازای هر۱۰ هزار خودرو حدود ۹ نفر کشته می‌شوند، در حالی که در ایران به ازای این تعداد خودرو، ۳۷ تن کشته می‌شوند. در مقایسه با برخی از کشورهای آسیایی، میزان تلفات تصادفات رانندگی در ایران ۲۵ برابر ژاپن و ۲ برابر ترکیه است.

بر اساس آمارهای موجود، خودروهای سبک و سنگین در ایران تا ۱۰۰ برابر بیشتر از برخی کشورهای دنیا با یکدیگر برخورد می‌کنند. به عنوان مثال در بریتانیا با وجود اینکه تا سه برابر بیشتر از ایران خودرو وجود دارد، میزان بروز تصادفات تا ۳۲ برابر کمتر است. یعنی می‌توان گفت به نسبت خودروهای موجود در ایران، حدود ۱۰۰ برابر بیشتر از بریتانیا تصادفات رانندگی رخ می‌دهد.

حوادث رانندگی علاوه بر زیان‌های فراوان اجتماعی، ضررهای اقتصادی بی‌شماری نیز دارد. خبرگزاری مهر نوشته است، طبق آمار‌ها ضرر اقتصادی ناشی از تصادفات روزانه ۳۲ میلیارد تومان است. مرکز پژوهش‌های مجلس برآورد کرده است که هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی تصادفات رانندگی حدود ۸ درصد تولید ناخالص داخلی کشور است.

این گزارش می‌گوید هزینه تصادفات در سال ۱۳۹۰ در حدود ۵۱ هزار و ۹۱۰ میلیارد تومان بوده است. براساس نرخ رسمی دلار در ایران در سال ۱۳۹۰ (حدود ۱۰۰۰ تومان)، این مقدار خسارت بالغ بر ۵۲ میلیارد دلار می‌شود.

عامل انسانی، مهم‌ترین علت تصادفات

بنابر ارزیابی کارشناسان ترافیک چهار عامل "انسان، راه، وسیله نقلیه و محیط" منشا تصافات رانندگی در ایران هستند. در میان این چهار عامل، "عامل انسانی" منشا درصد بالایی از تصادفات است.

به نوشته مهر، بر اساس آمار و بررسی میزان عوامل تاثیرگذار در تصادف‌های کشور، ۵۲ درصد انسان، ۳۰ درصد مشکلات جاده‌ای و ۱۳ درصد نقص فنی خودرو‌ها در تصادفات رانندگی نقش دارند.

بر اساس تحقیقات به عمل آمده توسط کار‌شناسان پلیس راهنمایی و رانندگی در سال ۹۳ نزدیک به ۱۵۶ هزار تصادف در جاده‌های ایران ثبت شده که ۵۴ هزار مورد تصادف که نزدیک به یک سوم کل تصادفات را تشکیل می‌دهد مربوط به عوامل ناشی از مشکلات مربوط به جاده‌ها بوده است.

در این میان حدود ۸۱ هزار تصادف که نزدیک به نیمی از کل تصادفات جاده‌ای سال ۹۳ را شامل می‌شود ناشی از اشتباهات انسانی بوده است.

کار‌شناسان معتقدند جاده‌ها و راه‌های ایران در بسیاری از مناطق کشور به خصوص در مناطق کویری، جنگلی و کوهستانی، با ایرادهای بسیار جدی ساختاری مواجه‌اند که برخی از این مشکلات اصلاح‌پذیر نیست و به تغییر زیر‌ساخت‌ها نیازمند است.