تصاویر شگفتانگیز تلسکوپ جیمز وب از ۱۹ کهکشان مارپیچی دوردست
۱۴۰۲ بهمن ۱۱, چهارشنبه
تلسکوپ فضایی جیمز وب، تصاویر جدید و خارقالعادهای از ۱۹ کهکشان مارپیچی دوردست را منتشر کرد. این تصاویر با وضوح بالا برای کیهانشناسانی که از دههها پیش این کهکشانها را بررسی کردهاند از اهمیت بسیاری برخوردار است.
تبلیغات
تلسکوپ فضایی جیمز وب به تازگی تصاویر خیرهکنندهای را از ۱۹ کهکشان مارپیچی در فاصله میلیونها سال نوری از کهکشان ما یعنی کهکشان راه شیری ثبت کرده است.
به گفته دانشمندان، این تصاویر دقیق و با جزئیات فراوان در طیف مادون قرمز، میتوانند از رازهای بسیاری درباره نحوه شکلگیری ستارگان و همچنین ساختار و روند تکامل کهکشانها پرده بردارند.
این تصاویر که در قالب پروژه "فیزیک با وضوح زاویهای بالا در کهکشانهای نزدیک" (PHANGS) تهیه شده است، کهکشانهای مارپیچی زیبایی را به تصویر میکشند که از آن جمله میتوان به کهکشان "انجیسی۵۰۶۸" در فاصله ۲۰ میلیون سال نوری در صورت فلکی دوشیزه، و همچنین کهکشان "انجیسی۱۳۶۵" در فاصله حدود ۵۶ میلیون سال نوری از ما در صورت فلکی کوره اشاره کرد.
تلسکوپ فضایی جیمز وب که در سال ۲۰۲۱ به فضا پرتاب شده و از سال ۲۰۲۲ گردآوری دادهها و ارسال آنها به زمین را آغاز کرده، دیدگاه کیهانشناسان در زمینههای مختلف نجوم و کیهانشناسی را بسیار متحول کرده است.
به طور کلی کهکشانهای مارپیچی، یکی از سه نوع کهکشانهای گیتی محسوب میشوند که از دور شبیه به چرخ یا مارپیچ به نظر می رسند.
کهکشان راه شیری یعنی کهکشانی که خورشید ما در یکی از بازوهای آن واقع شده است نیز مانند کهکشانهای این تصاویر، یک کهکشان مارپیچی است. تلسکوپ فضایی جیمز وب، این تصاویر را با استفاده از دو دوربین فروسرخ نزدیک (NIRCam) و ابزار فروسرخ میانی (MIRI) به دست آورده است.
دانشمندان میگویند این تصاویر فراتر از زیبایی بصری آنها، اطلاعات سودمندی در خصوص تولد ستارگان در دل ابر و غبار کیهانی در اختیار آنها میگذرد.
امکان رصدهای این چنینی به کمک تلسکوپ فضایی هابل وجود نداشت چرا که امواج نور مرئی در بسیاری از موارد بر سر راه خود با موانعی چون سحابیهای متراکم و ابرها و غبارهای عظیم مواجه میشوند و از این رو برای ما قابل مشاهده نیستند.
یکی از کارهایی که تلسکوپهای آشکارساز مادون قرمز مانند جیمز وب انجام میدهند در واقع این است که به ما این امکان را میدهند که به درون ابرهای متراکم نگاه کنیم و ببینیم پشت این تودههای متراکم سحابی و غبار، چه می گذرد. به گفته دانشمندان، کوتولههای قهوهای یا مراحل تشکیل پیش ستارهها در اعماق یک سحابی به سختی قابل مشاهدهاند.
از این رو، جیمز وب، به کمک دوربینهای فروسرخ خود، بخشهای پنهانی از کیهان را برای ما قابل مشاهده میکند که اصولا در طیف نور مرئی قابل مشاهده نیستند.
زیباترین چشماندازهای کیهانی
ستارگان، شفق قطبی و مناظر ماه: رصدخانه سلطنتی گرینویچ هر سال به بهترین تصاویر مربوط به کیهان جایزه میدهد. زیباترین تصاویر سال ۲۰۲۰ را در این آلبوم عکس ببینید.
عکس: Nicolas Lefaudeux
کهکشان آندرومدا در همین نزدیکی
این کهکشان بیش از دو میلیون سال نوری با کهکشان ما (راه شیری) فاصله دارد. با دیدن گوشههای غیر واضح تصویر، گویی اجرام این کهکشان در فاصلهای نزدیک از ما هستند؛ اجرامی که به اندازه ذرات غبار هستند. نیکلا لفودو با این تصویر برنده اول مسابقه عکاسی رصدخانه سلطنتی گرینویچ شد. به او ۱۰ هزار پوند جایزه نقدی هم اهدا میشود.
عکس: Nicolas Lefaudeux
شفق قطبی بر فراز لاپلند (فنلاند)
این تصویر را تام آرچر در دمای منفی ۳۵ درجه در لاپلند در شمال فنلاند ثبت کرده است. او در جریان یک تور اکتشافی این درخت تنها را دید. آسمان در ابتدا ابری بود. اما وقتی ابرها اندکاندک کنار رفتند، این منظره جادویی با شفق قطبی در برابر چشمان عکاس نمایان شد.
عکس: Tom Archer
دوزخ کیهانی
این تصویر یک سحابی سیارهنما است. رنگها در این عکس چنان تغییر داده شده که کیهان در آن به یک گلوله غولپیکر آتشین تبدیل شده است. هدف پیتر وارد، عکاس، از این ویرایش، یادآوری آتشسوزیهای سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ در استرالیا بود؛ آتشسوزیهایی که زندگی در بیش از ۱۲ میلیون هکتار زمین را نابود کردند.
عکس: Peter Ward
دلفینی در فضا
آنچه کانر مترن ثبت کرده، به سر دلفین میماند.این تصویر اما در واقع حبابی غولپیکر از گاز را نشان میدهد که از ستاره نورانی آبیرنگ (نقطه نورانی در میانه ابر) به اطراف متصاعد شده است. عکاس برای ثبت این تصویر شاتر دوربین خود را ۳۳ ساعت باز نگهداشت.
عکس: Connor Matherne
غوغای رنگها بر فراز فنلاند
شفقهای قطبی فنلاند مشهورند. سوژه این عکس پدیده شناختهشدهای است مشهور به "بانوی سبز". برخی در آن اندام زنی را میبینند با تنپوشی جادویی که به رنگهای سبز و آبی و صورتی میدرخشد.
عکس: Nicholas Roemmelt
ابعاد بیکران گیتی
اوکاش سویکا دو غول کهکشان ما را در این تصویر قاب کرده است. ماه و مشتری در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۹ روی محوری قرار گرفتند که امکان عکاسی از این صحنه فراهم شد. نهایت دقت فنی و البته اندکی خوشاقبالی پیششرطهای ثبت این عکس بودند.
عکس: Łukasz Sujka
نمایی نزدیک از سطح خورشید
سطح خورشید دستمایه عکاسی الکساندرا هارت بوده است. قطر سطوح ریز نورانی روی عکس در واقعیت ۱۰۰۰ کیلومتر است. این سطوح مدام در حرکتند. شاتر دوربین عکاس برای ثبت این تصویر تنها هشت میلیثانیه باز ماند.
عکس: Alexandra Hart
نقاشی بر فراز قطب شمال
توماس کاست سالها در انتظار شکار تصویر ابرهای رنگینتاب (ابر استراتوسفری قطبی) بود. او سرانجام در لاپلند در شمال فنلاند موفق شد از این پدیده عکاسی کند. او دوربین خود را به دست گرفت و روی رودخانهای یخزده شروع به عکاسی از آسمان کرد. شکل و رنگ ابرها دائم تغییر میکردند، گویی به تماشای نقاشیای نشسته باشی که دائم رنگ بومش تغییر میکند.
عکس: Thomas Kast
سقف پرستاره بیابان
این تصویر خیرهکننده از کهکشان راه شیری در بیابانهای بیکران "وادی رم" در اردن ثبت شده است. اشتفان لیبرمن حین یک سفر، سه روز در این منطقه سکونت کرد.
عکس: Stefan Liebermann
فناوری لیزر در کیهان
این تصویر با وجود اینکه به نظر میرسد صحنهای از یک فیلم علمی-تخیلی باشد، اما ارتباطی به جنگ ستارگان ندارد. اینها چهار نوار لیزری به سوی یک توده ستارهای در ابرهای ماژلانی هستند. با استفاده از این تابش لیزری "ستارگان" مصنوعی ایجاد میشوند. از این ستارهها برای پایش تلاطمهای جو زمین و تصحیح آنها استفاده میشوند.