روز شنبه (۱۶ ژوئیه/۲۵ تیر)، حدود ۳۵۰ تن از فعالان اپوزیسیون سوریه در استانبول برای برگزاری «کنفرانس نجات ملی» گردآمدند. هدف این کنفرانس، رایزنی درباره‌ی یافتن راهبردی مشترک برای سرنگونی رژیم بشار اسد در سوریه بود.

بزرگ‌ترین نشست اپوزیسیون

به گفته‌ی ناظران سیاسی، این بزرگ‌ترین نشستی است که اپوزیسیون سوریه پس از شروع تظاهرات اعتراضی در این کشور در خارج برگزار کرده است. این نشست، کمیته‌ای برای ارائه‌ی برنامه‌ا‌ی کاری جهت «سرنگونی رژیم» و گذار به دمکراسی در سوریه تشکیل داد.

به گفته‌ی برگزارکنندگان این کنفرانس، در این نشست، نمایندگان و فعالان گروه‌های مختلف اپوزیسیون سوریه، از کشورهای مختلف شرکت داشتند. اختلاف نظر اصلی در این کنفرانس، بر سر موضوع تشکیل یا عدم تشکیل دولتی موقت بود.

نیروهای اپوزیسیون در این نشست قول دادند، اختلافات ایدئولوژیک خود را تا زمان سرنگونی بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، کنار بگذارند. هیثم مالح، حقوقدان سوری و فعال حقوق بشر که هدایت کنفرانس را برعهده داشت، در سخنرانی خود هموطنان‌اش را فراخواند، شانس موجود را با دعوا بر سر موضوعات فرعی از دست ندهند.

برنامه‌ی چهار ماده‌ای و ابراز تاسف از موضع ایران

کنفرانس استانبول سرانجام برنامه‌ای حول چهار محور ارائه داد:

۱ـ اقدامات علیه رژیم اسد تا سرنگونی آن ادامه یابد و تقویت شود.
۲ـ قدرت به دولت موقت منتقل و دولت پلیسی منحل گردد.
۳ـ یک دولت دمکراتیک غیرنظامی ایجاد شود که به حقوق جوانان و زنان احترام گذارد.
۴ـ همه‌ی سوری‌ها اعم از کرد و عرب، مسلمان یا مسیحی، از حقوق برابر برخوردار باشند.

شرکت کنندگان در این کنفرانس در حاشیه‌ی آن ابراز تاسف کردند که جمهوری اسلامی ایران از رژیم سوریه پشتیبانی می‌کند. به گفته‌ی آنان، ایران اخیرا اعتباری یک و نیم میلیارد دلاری در اختیار رژیم اسد گذاشته است. شرکت‌کنندگان همچنین یادآور شدند که اگر چه عربستان سعودی مناسبات خوبی با اسد ندارد، ولی از بیم انقلاب‌ها در کشورهای عربی، از بی‌ثباتی رژیم اسد نگران است.

در کنفرانس استانبول، نمایندگان دولت ترکیه و دیپلمات‌ها و ناظران غربی شرکت نداشتند.

قرار بود به موازات کنفرانس استانبول، کنفرانس دیگری نیز در دمشق پایتخت سوریه برگزار شود. ولی به گفته‌ی فعالان حقوق بشر، این کنفرانس به دلیل کشتار در محل برگزاری آن، برگزار نشد.

ولید البونی، زندانی سیاسی سابق، به خبرگزاری آلمان گفت، روز جمعه ساعت ۱۵ گشت نیروهای امنیتی به محله‌ی الکعبون آمد و به سوی مردم آتش گشود. در جریان این تیراندازی هشت تن کشته شدند. هفت تن دیگر نیز پس از انتقال به بیمارستان جان سپردند.

به گفته‌ی فعالان حقوق بشر، روز جمعه در سراسر سوریه، تظاهرات اعتراضی عظیمی برگزار شد که بیش از یک میلیون نفر در آن شرکت داشتند. این روز همزمان یکی از خونین‌ترین جمعه‌های سوریه در ماه‌های گذشته بود. در جریان تیراندازی نیروهای امنیتی سوریه به معترضان، روی هم ۴۱ تن کشته شده‌اند.

BM/MM