تصوری اشتباه از مهمان‌نوازی • تفسیر
۱۳۹۴ بهمن ۹, جمعه
هنوز چندروزی از پایان تحریم‌های ایران نگذشته که رقابت‌ها برای بستن قرارداد با ایران آغاز شده و هربخشی خواستار تامین سهم خود از بازار ایران است. این امر تعجب برانگیز نیست. ایران پس از ده‌ها سال انزوا نیازمندی‌های بسیاری دارد و پول فراوانی که می‌تواند این احتیاجات را برطرف کند.
ایران دارای ذخایر عظیم نفت است. به همین دلیل نمایندگان شرکت‌ها، وزرا و سران کشورهای مختلف جهان به ایران می‌روند و همانند زائران برای تعمیق روابط با این کشور تضرع می‌کنند.
در مقابل این اقدامات حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران نیز به کشورهای مختلف جهان سفر کرده و با استقبال روبرو می‌شود. کشوری که چندی پیش با انتقاد شدید جهانی روبرو بود اکنون شریک تجاری جذاب بسیاری از کشورها شده است.
درک اشتباه از مهمان‌نوازی
در حال حاضر رئیس جمهوری ایران به هر کشوری که می‌رود برایش فرش قرمز پهن می‌کنند. حتی پاپ که قرار نیست قرارداد اقتصادی با ایران ببندد نیز رئیس جمهوری ایران را پذیرا شده است. هر عامل بازدارنده برای بستن قراردادهای اقتصادی و تجاری در این سفرها حذف می‌شوند.
رئیس جمهوری ایران در رم، پایتخت ایتالیا، تظاهرات علیه سفر خود را ندید. اظهار دوستی با ایران به جائی کشیده است که مقامات ایتالیا مجسمه‌های باستانی خود را پوشاندند تا چشم مهمان پرهیزکار به آنها نیفتد.
بیشتر بخوانید: مجسمه‌های عریان موزه رم به خاطر روحانی پوشانده شدند
این درک اشتباه از مهمان‌نوازی در کشورهای مختلف دنیا نه تنها هیچ ضرورتی ندارد، بلکه تحریک‌کننده است و موجب اعتراض می‌شود. البته شکی نیست که میزبان باید به مهمان گرامی خود احترام بگذارد و اوقات خوشی برایش فراهم ببیند.
میزبان طبق رسوم رایج در برابر مهمان معتقدِ مسلمانِ خود گوشت خوک نمی‌گذارد و از سرو شراب برای او پرهیز می‌کند. قبول این رسوم در باره مهمان معتقدِ هندو نیز صدق می‌کند که گوشت گاو نمی‌خورد، یا مهمانان گیاه‌خواری که به هیچ وجه علاقه‌ای به گوشت ندارند. اما مهمان‌نوازی باید مرزهایی داشته باشد و این مرزها شکسته می‌شوند اگر میزبان تنها به خاطر پول در برابر مهمان خم شود و به او احترام بگذارد.
کشور فرهنگی ایتالیا به هیچ وجه نمی‌بایست به خاطر مهمانان ایرانی خود و جریحه‌دار شدن احساسات آنها، مجسمه‌های باستانی‌اش را می‌پوشاند. مهمان می‌تواند در چنین شرایطی نظرش را به جایی دیگر معطوف سازد یا به مجسمه نزدیک نشود.
هزینه ارتباط
حذف شراب و پوشاندن مجسمه‌های برهنه هیچ ربطی به حفظ روابط دوستانه با کشورهای اسلامی ندارند. این اقدامات بخشی از هزینه‌هایی هستند که برای آغاز و حفظ روابط اقتصادی پرداخت می‌شوند؛ روابطی که بر آنها تنها معیارهای کاملا خشک معاملات اقتصادی و تجاری حاکم هستند.
اما این نکته هم مشخص است که ارزش‌های موجود در جامعه نباید به خاطر روابط اقتصادی زیر پا گذارده شوند؛ ارزش‌هایی که دمکراسی لائیک مدتی طولانی برای تحقق‌اش جنگیده تا دین را از سیاست جدا کند.
مشخص است که می‌توان با کشورهای غیردمکراتیکی چون چین، روسیه، عربستان سعودی و ایران قراردادهای اقتصادی بست، اما در این ارتباط نباید به هویت و ارزش‌های خودی خدشه‌ای وارد آید. کسی که خواستار ارتباط است باید اصول و قواعدی را نیز بپذیرد. هر دوطرف قرارداد باید آماده باشند تا هزینه این اصول و قواعد را بپردازند و همچنین در باره موضوع‌های اختلاف‌برانگیز نیز بتوانند با هم گفت‌وگو کنند.
این گونه تعامل با ایران نشان‌دهنده این واقعیت است که ارتباطی واقعی با این کشور برقرار نشده و ایران تنها بازار خوبی برای کالاهاست و این کشور تنها درهای اقتصادی و بازرگانی‌اش را به روی کشورهای دیگر باز کرده است.
ایران حاضر به معامله با جامعه جهانی برای کنترل برنامه اتمی‌اش شد، زیرا فشار جامعه جهانی افزایش یافت و تحریم‌ها کشور را به زانو درآورد. اما هدف ملایان حاکم بر ایران برای تشکیل "حکومت الهی" همچنان پابرجاست و آنها همچنان بر این هدف خود پای می‌فشارند.
حسن روحانی ممکن است در مقیاس با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی بهتر باشد، اما باید به خاطر داشت که ایران در سال‌های اخیر تغییری در جهت مثبت نداشته است. در ایران هر گونه مخالفتی، به شدید‌ترین شکل سرکوب می‌شود. جمهوری اسلامی ایران در کنار عربستان سعودی به جنگی نیابتی نیز در منطقه سرگرم است که هدفش کسب قدرت در خاورمیانه است.
در چنین شرایطی گرچه برقراری و حفظ قراردادهای اقتصادی و تجاری با ایران بسیار مهم هستند، اما سیستم‌های ارزشی ما چون احترام به آزادی و حفظ حکومت قانون بسیار پراهمیت ترند و نباید این ارزش‌ها فدای مناسبات اقتصادی و بازرگانی با ایران شوند.
از ارتباط با ایران نباید تنها رژیم ملایان و شرکت‌های مختلف سود برند. جامعه جهانی و مردم ایران نیز باید از این ارتباط بهره گیرند، زیرا جامعه جهانی و مردم ایران هستند که تنها به فکر بهتر شدن شرایط رفاهی نبوده و خواستار بازشدن درهای کشور و اجرای تغییرات بنیادین هستند.