مجلس نمایندگان آمریکا عصر روز چهارشنبه (۲۳ آذر / ۱۴ دسامبر) طرحی را تصویب کرد که بر اساس آن از این پس بانک مرکزی ایران تحت تحریم‌های شکننده یک‌جانبه قرار می‌گیرد. اعمال تحریم‌های فلج‌کننده، این‌بار نبض اقتصاد و تجارت ایران را هدف قرار داده است.

این طرح، زیرمجموعه طرح ۶۶۲ میلیارد دلاری «بودجه دفاعی آمریکا» است که بر اساس آن قرار است علاوه بر گسترش و تشدید تحریم‌ها علیه ایران، بخشی از کمک مالی ایالات متحده به پاکستان نیز به حالت تعلیق درآید. این طرح با ۲۳۶ رای موافق و ۱۳۶ رای مخالف به تصویب رسید.

به گزارش خبرگزاری رویترز، پیش از تصویب این طرح کلی، دو طرح تحریم بانک مرکزی ایران و نیز تحریم کمپانی‌ها و کشورهای طرف معامله با کشورهایی نظیر ایران، سوریه و کره‌شمالی در زمینه تولید تسلیحات هسته‌ای، شیمیایی، بیولوژیک یا تقویت برنامه‌های موشکی نیز به ترتیب با ۴۱۰ و ۴۱۸ رای موافق به تصویب رسیدند. بر اساس این طرح‌ها، حتی ممکن است دارایی‌های نهادهایی که تجهیزات یا تکنولوژی متعارف نظامی به این سه کشور می‌فروشند نیز در ایالات متحده توقیف شود.

مجلس نمایندگان آمریکا قصد دارد با تصویب طرح تشدید و گسترش تحریم‌ها علیه ایران، بخش‌های گسترده‌تری از منابع درآمدی این کشور از حوزه انرژی را با معضلات جدی مواجه کند و به‌همین خاطر «کمپانی‌هایی که در صنعت نفت ایران فعال‌اند، یا روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند، یا کالاها و خدماتی به ایران می‌فروشند که در پالایشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و یا میزان فروش فرآورده‌های پتروشیمی آنها به ایران از مرز پنج میلیون دلار در سال می‌گذرد» در دایره شمول این تحریم‌ها قرار خواهند گرفت. گفته می‌شود این تحریم‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که از توسعه زیرساخت‌ها و بنادر در ایران نیز جلوگیری کنند.

سنای آمریکا نیز پیش‌تر طرح مشابهی را تصویب کرده بود. بنابراین، پس از امضای مصوبه توسط رئیس‌جمهور باراک اوباما، طرح تحریم بانک مرکزی ایران رسما تبدیل به قانون شده و ابلاغ و اعمال خواهد شد. اندکی پیش از تصویب این طرح جنجالی در مجلس نمایندگان، کاخ سفید اعلام کرد که اگرچه هنوز نسبت به نحوه پیاده‌سازی آن نگرانی‌هایی دارد، اما رئیس‌جمهور اوباما قطعا این طرح را وتو نخواهد کرد. نگرانی اصلی از اعمال تحریم علیه بانک مرکزی ایران، پیامدهایی نظیر ایجاد نوسانات آنی در بازار نفت جهان است.

سال گذشته نیز کنگره آمریکا طرحی را برای تحریم صادرات بنزین و فرآورده‌های پتروشیمی به ایران تصویب کرده بود که پس از تایید رئیس‌جمهور ابلاغ و اجرا شد. اتحادیه اروپا و سازمان ملل نیز چندین دور از تحریم‌های گوناگون را بر ضد ایران اعمال کرده‌اند و حالا ایران بیش از همیشه در جامعه جهانی منزوی خواهد شد. نگرانی‌های جدی جامعه جهانی نسبت به برنامه بحث‌برانگیز هسته‌ای ایران، از جمله علل اصلی این اقدامات سخت‌گیرانه در قبال ایران است و گفته می‌شود هدف از اعمال این تحریم‌ها، تغییر رفتار حاکمان این کشور است.

خانم ایلینا راس‌لیتینن، سناتور جمهوری‌خواه و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، در گفت‌وگو با خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته است: «هدف بنیادین و استراتژیک ما از این اقدام، متوقف ساختن ایران در راه دست‌یابی به توانایی تولید تسلیحات هسته‌ای و از بین بردن امکان ساخت چنین تسلیحاتی توسط این کشور است.»

نگرانی‌های جدی مقامات ایرانی از تحریم‌های فلج‌کننده آمریکا

ایران به‌عنوان پنجمین صادرکننده بزرگ نفت در جهان، بخش عمده‌ای از درآمدهای خود را از طریق صنایع نفت و گاز تامین می‌کند. آمریکا با تحریم‌های جدید آشکارا قصد دارد توان مقاومت اقتصادی جمهوری اسلامی را بشکند و همین مساله نگرانی‌های جدی مقامات ایرانی را در پی داشته است.

اگرچه تا کنون در بسیاری از مواقع مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی تاثیر تحریم‌ها را انکار کرده‌اند یا حتی تاثیرات آن را «سازنده» خوانده‌اند، اما با تنگ‌تر شدن عرصه و تشدید تحریم‌ها، کار به جلسه غیرعلنی در مجلس شورای اسلامی برای بررسی تاثیرات تحریم‌ها کشیده است.

روزنامه شرق به نقل از محمدرضا باهنر، نایب‌رئیس مجلس، اعلام کرده که هفته آینده مجلس قرار است در جلسه‌ای غیرعلنی اما رسمی به بررسی تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد ایران بپردازد. چهار مقام دولتی نیز در این جلسه حضور خواهند داشت: دبیر شورای عالی امنیت ملی، وزیر خارجه، رئیس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد.

چند روز پیش،‌محمود بهمنی، رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی به صرا‌حت تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران را یک «جنگ تمام‌عیار اقتصادی» خواند و گفت: «شرایط تحریمی، شرایطی به‌مراتب سخت‌تر از یک جنگ فیزیکی ایجاد کرده است.» آن روز تحریم بانک مرکزی ایران در حد پیشنهاد بود و حالا چیزی به قانون شدنش نمانده است. اقتصاد ایران روزهای سخت‌تری در پیش‌رو خواهد داشت.

EN/KG