یک نظرسنجی نشان میدهد که نیمی از شهروندان آلمان اطمینان دارند که آنگلا مرکل سوسیالدمکراتها را برای شرکت در دولت ائتلافی قانع خواهد کرد، اما امیدوارند که او پیش از انتخابات بعدی در سال ۲۰۲۱ از مقام خود کنار برود.
تبلیغات
مشکلات تشکیل دولت در آلمان، به تضعیف موقعیت آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان منجر شده است. انتخابات پارلمانی در آلمان ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷ برگزار شد، اما بهرغم گذشت بیش از سه ماه، هنوز دولت جدید در این کشور تشکیل نشده است.
در انتخابات سپتامبر، حزب دموکرات مسیحی به ریاست خانم مرکل، بهرغم کاهش آرای آن نسبت به انتخابات ۲۰۱۴، همچنان بزرگترین فراکسیون پارلمان باقی ماند و ماموریت تشکیل دولت جدید را بر عهده دارد.
در یک نظرسنجی تازه که موسسه "YouGov" به سفارش خبرگزاری آلمان انجام داده، ۴۷ درصد شرکتکنندگان در نظرسنجی گفتهاند که خانم مرکل باید تا پیش از انتخابات بعدی در سال ۲۰۲۱ و پیش از پایان دوره چهار ساله ریاست دولت، از مقام خود به عنوان صدراعظم آلمان کنار برود. تنها ۳۶ درصد از نظردهندگان مایل به این بودند که او تا پایان دوره چهار ساله در مقام خود باقی بماند.
در نظرسنجی پیشین موسسه "YouGov" که کمی پس از انتخابات پارلمانی سپتامبر انجام شده بود، کسانی که خواستار کنارهگیری زودهنگام خانم مرکل بودند، تنها ۳۶ درصد نظردهندگان را شامل میشد. ۴۴ درصد طرفدار آن بودند که مرکل تا سال ۲۰۲۱ در مقام خود به عنوان صدراعظم انجام وظیفه کند.
با اینحال میزان حمایت از خانم مرکل در میان هواداران حزب دموکرات مسیحی کاهش نیافته و از ثبات نسبی برخوردار است. در میان رایدهندگان به حزب دموکرات مسیحی تنها ۱۷ درصد خواهان آن هستند که مرکل زودتر از موعد مقام خود را ترک کند. ۷۵ درصد اما مایلاند رهبر حزب دموکرات مسیحی تا پایان دوره چهار ساله صدراعظم باقی بماند.
در میان هواداران حزب سوسیال دمکرات و دیگر احزاب پارلمانی آلمان موقعیت خانم مرکل کاملا متفاوت است: ۶۴ درصد رایدهندگان حزب سوسیال دمکرات براین باورند که آنگلا مرکل باید زودتر از سال ۲۰۲۱ مقام خود را ترک کند. این رقم در میان هواداران حزب سبزها ۴۰ درصد، حزب لیبرال "دموکراتهای آزاد" ۵۵ درصد، در میان چپها ۶۷ درصد و در صفوف حزب راستگرا و افراطی "آلترناتیو برای آلمان" ۸۲ درصد است.
دور جدید گفتوگوها از ۷ ژانویه
از روز ۷ ژانویه ۲۰۱۸ دور جدید گفتوگوهای مقدماتی برای تشکیل دولت در آلمان از سر گرفته میشود. دور قبلی گفتوگوها میان احزاب دموکرات و سوسیال مسیحی با لیبرالها و سبزها بود، اما این مذاکرات به نتیجهای نرسید. در دور جدید رهبران احزاب دموکرات و سوسیال مسیحی با حزب سوسیال دموکرات گفتوگو خواهند کرد.
خروجی گفتوگوهای جدید میتواند به تشکیل دولت ائتلافی به رهبری آنگلا مرکل با شرکت حزب سوسیال دموکرات منجر شود و یا تشکیل دولت اقلیت به ریاست خانم مرکل که از حمایت ضمنی سوسیال دموکراتها برخوردار است. اما این احتمال نیز وجود دارد که گفتوگوها درباره این دو گزینه نیز به شکست بینجامد، آنگاه انتخابات جدید یا تلاشی دوباره برای "ائتلاف جامائیکا" در دستور قرار خواهد گرفت.
اما گزینه تلاش مجدد برای جانبخشیدن به "ائتلاف جامائیکا" در نظرسنجی موسسه "YouGov" از احتمال کمتری برخوردار است. از میان ۲۰۳۶ شرکتکننده در نظرسنجی، تنها ۳ درصد احتمال دادهاند که گزینه جامائیکا ممکن است دوباره در دستور کار قرار بگیرد. ۴۱ درصد از آنان روی ائتلاف بزرگ حساب میکنند.
احتمال تشکیل دولت اقلیت نیز تنها از سوی ۱۳ درصد تایید شده است و ۲۴ درصد آنها نیز از احتمال انتخابات مجدد سخن گفتهاند. اکثریت هواداران دو حزب دموکرات مسیحی و سوسیال دمکرات که در این نظرسنجی شرکت کردهاند بر این باورند که گفتوگوهای آینده به تشکیل ائتلاف بزرگ منجر خواهد شد.
۵۶ درصد طرفداران احزاب دموکرات و سوسیال مسیحی و ۵۲ درصد هواداران حزب سوسیال دموکرات خروجی گفتوگوهای بعدی درباره تشکیل دولت را "ائتلاف بزرگ" میدانند.
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان میماند
آنگلا مرکل از ۱۷ سال پیش رهبر حزب دموکرات مسیحی آلمان است و در ۱۲ سال گذشته نیز مقام صدراعظمی را در اختیار داشته است. مرکل را سیاستمداری با واکنشهای سنجیده توصیف میکنند. واکنشهایی متمرکز بر پرهیز از بحران.
عکس: picture alliance/dpa/K. Nietfeld
مرکل در نوامبر سال ۲۰۰۵ به مقام صدراعظمی آلمان رسید. او نخستین زن و نخستین شهروند آلمان شرقی سابق بود که به چنین مقام حساس و بلندپایهای در آلمان متحد دست یافت. مرکل در ۱۲ سال گذشته توانسته بدون جنجال و حاشیه در رأسقدرت باقی بماند.
عکس: picture alliance/dpa/AP Photo/M. Schreiber
یکی از تواناییهای مرکل مدیریت بحران است. او توانست با اتخاذ سیاستی مناسب آلمان را از تأثیرات مخرب بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۸ مصون نگه دارد، به گونهای که این بحران به خلاف کشورهایی نظیر یونان و اسپانیا خسارات فراوانی به اقتصاد آلمان نزد. مرکل همچنین توانست بحران پناهجویی سال ۲۰۱۵ را کنترل کند و آن را از سر تیتر خبرها به موضوعی حاشیهای در سال ۲۰۱۷ مبدل سازد.
عکس: picture-alliance/dpa/W. Kumm
آنگلا مرکل با ویژگیهایی نظیر اعتماد به نفس، تعهد و حفظ خونسردی در صحنه سیاست شناخته میشود. او در رقابتهای انتخاباتی و همچنین در دوئل تلویزیونی با رقیبش مارتین شولتس با حالتی آرام و کنترلشده به پرسشها و انتقادات پاسخ داد.
عکس: Reuters/WDR/H. Sachs
نحوه ایستادن مرکل بهخصوص نحوه به هم چسباندن انگشتهایش به یکدیگر همواره دستمایه طنز و گاه انتقاد بوده است. اما انتقادها یا شوخیها، صدراعظم آلمان را به تغییر در حالت ایستادن یا نحوه لباس پوشیدن وادار نکردهاند.
عکس: Reuters/M. Kappeler
یکی از تواناییهای مهم مرکل در عرصه سیاست، مهارت او در تغییر جهتگیریهای سیاسی است. مرکل تا پیش از فاجعه اتمی فوکوشیما، یکی از طرفداران انرژی اتمی بود. اما پس از وقوع آن فاجعه، یکباره موضعاش را تغییر داد و اعلام کرد که آلمان نیروگاههای اتمی خود را برخواهد چید. بسیاری از ناظران سیاسی این خصوصیت مرکل را یکی از نقاط قوت او در سالهای گذشته میدانند.
عکس: picture-alliance/AP/G. Breloer
نحوه رفتار مرکل با سیاستمداران مرد بستگی زیادی به طرف مقابل دارد. امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه پس از پیروزی در انتخابات، در نخستین سفر خارجیاش در این سمت، به برلین رفت. مکرون همچون مرکل یکی از طرفداران اتحادیه اروپاست و همین نقطه نظر مشترک موجب شده تا فرانسه و آلمان از حمایت یکدیگر برای تقویت اتحادیه اروپا برخوردار باشند.
عکس: Reuters/S. Mahe
نخستین دیدار مرکل و دونالد ترامپ با حاشیه همراه بود. رئیسجمهور آمریکا که در کاخ سفید میزبان صدراعظم آلمان شده بود، حاضر نشد با او دست بدهد. مرکل در مصاحبههایش صراحتا گفته که با ترامپ اختلاف نظرهای زیادی دارد. بحران کره شمالی، توافق هستهای غرب با ایران و معاهده اقلیمی پاریس تنها چند نمونه از این اختلافات است.
مرکل در چهارمین دوره صدارتش با چالش بزرگی به نام برگزیت روبرو خواهد بود. مردم بریتانیا در یک همهپرسی جنجالی به خروج این کشور از اتحادیه اروپا رأی دادند و به این ترتیب تحولی بزرگ را در تاریخ اتحادیه اروپا رقم زدند. ترزا می، نخستوزیر بریتانیا اعلام کرده که عضویت کشورش در اتحادیه اروپا رسما در مارس ۲۰۱۹ پایان میپذیرد. مرکل یکی از مخالفان برگزیت بود.
عکس: Reuters/F. Lenoir
آنگلا مرکل در سال ۱۹۹۸ با یوآخیم زاور ازدواج کرد. همسر مرکل پرفسور شیمی نظری و عملی است و از ازدواج پیشیناش صاحب دو فرزند است. یوآخیم زاور اصولا در انظار عمومی حضور پررنگی ندارد و به ندرت در کنار مرکل دیده میشود. البته استثناهایی هم وجود دارد؛ مثل جشنواره سالانه موسیقی در بایرویت و زالتسبورگ که صدراعظم و همسرش هر دو از طرفداران پر و پا قرص آن هستند.
عکس: picture alliance/dpa/T. Hase
هر چند مرکل و حزب او (دمکرات مسیحی) مجددا در رأس قدرت ماندند، اما این بدین معنا نیست که او مخالف ندارد. یکی از انتقادهای اصلی به مرکل، سیاست باز گذاشتن مرزها به روی پناهجویان است. مارتین شولتس، رقیب مرکل در سخنرانیهای انتخاباتی خودش از اینکه آلمان نتوانست بر سر پذیرش پناهجو، برخورد قاطعی با کشورهای دیگر اتحادیه اروپا داشته باشد، به شدت انتقاد کرد.
عکس: picture alliance/dpa/S. Hoppe
ناظران بینالمللی معتقدند چنانچه مرکل بار دیگر صدراعظم شود، میتواند شکافی را که ترامپ با سیاستهای انزواطلبانه و شعارهایی چون "اول آمریکا" ایجاد کرده، پر کند. برخی حتی پا را فراتر گذاشته و گفتهاند مرکل جای ترامپ را در "جهان آزاد" برعهده خواهد گرفت. مرکل این نظر را رد کرده و گفته که هیچ کشوری به تنهایی قادر به حل کردن مشکلات جهان نیست.