تضمین امیرعبدالهیان؛ وزارت خارجه تعیینکننده است یا سپاه؟
۱۴۰۰ آذر ۱, دوشنبهحسین امیرعبداللهیان، معاون شورای عالی امور ایرانیان خارج کشور و وزیر خارجه دولت رئیسی، از شهروندان مقیم خارج خواسته است، بدون ترس به ایران سفر کنند و گفته که وزارت خارجه ورود و برگشت آنها را تضمینمیکند. او از راهاندازی سامانهای در وزارت خارجه برای راهنمایی افراد خبر داده و افزوده است: «اگر مشکلی پیش آمد وزارت خارجه مسئول است و ما آن را تضمین میکنیم.»
احمدرضا جلالی، مراد طاهباز، انوشه آشوری، نازنین زاغری، ناهید تقوی، فریبا عادلخواه، مهران رئوف، سیامک و باقر نمازی... نمونههایی از ایرانیان دو تابعیتی هستند که با اتهامات مشابهی چون "جاسوسی" و "اقدام علیه امنیت" ملی به زندان افتادهاند. پاسپورت بسیاری از ایرانیهای مقیم خارج نیز در بدو ورود ضبط شده و پس دادن آن با مراجعات فرسایشی و بازجوییهای غیررسمی همراه بوده است.
ورود وزارت خارجه به موضوعی که اختیار آن تاکنون عمدتا در دست اطلاعات سپاه بوده، موضوع بحث کاربران شبکههای اجتماعی و فعالان سیاسی شده است. اطلاعات سپاه یک نهاد خارج از دولت و قوه قضاییه است و مشخص نیست وزارت خارجه با اتکاء به چه جایگاهی میتواند برای امنیت ورود و خروج ایرانیان مقیم خارج ضمانت دهد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
نزار زکا، شهروند لبنانی - آمریکایی که در جریان سفری به تهران برای شرکت در یک همایش علمی از سوی سپاه پاسداران دستگیر شد و چهار سال زندان کشید، در توییتی نوشت: «به نظر میرسد سپاه میخواهد دوتابعیتیها را به این طریق فریب دهد تا به ایران بروند. این بیشتر یک هشدار برای افراد دوتابعیتی است که به کشورشان بازنگردند.»
او سپس در دومین توییت از امیرعبداللهیان پرسید: «تضمینها چیست و چه کسی مسئول امر خواهد بود؟ شما؟ شما در وزارت خارجه بودید که دولتتان مرا دعوت کرد و ربود.»
"آگهی گروگانگیری"
کاربران شبکههای اجتماعی نیز عمدتا به سخنان امیرعبداللهیان در همین راستا واکنش نشان دادهاند. شماری هشدار دادهاند که نباید گول خورد، زیرا "ایرانیان خارج کشور در فرودگاه توسط سپاه دستگیر میشوند نه وزارت خارجه."
برخی فراخوان امیرعبداللهیان را "آگهی گروگانگیری" نامیدهاند. شهروندی از جمله نوشته است: «...کمبود گروگان دارند برای جبران ارز و امتیاز گیری.»
روزنامه شرق نیز با اشاره به موارد متعدد محاکمه دوتابعیتیها یا مرگ زهرا کاظمی، عکاس ایرانی- کانادایی در اوین، مینویسد: «عبداللهیان سنگ بزرگی برداشته که هنوز مشخص نیست نشانه زدن است یا نزدن.»
شرق یادآوری میکند که در دولت اول روحانی هم قرار بود سازوکاری در وزارت امور خارجه برای پاسخگویی به وضعیت پرونده حقوقی یا قضایی شهروندان خارج از کشور ایجاد شود که روی زمین ماند.
در یادداشت "سنگ بزرگ امیرعبدالهیان"، دخالت سپاه در مسئله به شکلی پوشیده بیان شده است: «آنچه اکنون وزارت امور خارجه مایل است انجام دهد، مستلزم هماهنگی دقیق بین این نهاد با نیروی انتظامی و قوه قضائیه است که مشخص نیست آیا نهادهای دیگر نیز چنین قصدی دارند یا نه. در صورت راهاندازی چنین سامانهای و البته در صورت صحت اطلاعات آن و جلب اعتماد ایرانیان خارج از کشور، میتواند راه خوبی برای کسب اطلاع از وضعیت برای آنها باشد.»