تلاش‌ها برای برقراری آتش‌بس در سوریه با مانع دیگری روبه‌رو شده است. دولت این کشور نیروهای نظامی و امنیتی و جنگ‌افزارهای سنگین را از مناطق مسکونی در صورتی خارج می‌کند که مخالفان "تضمین کتبی" بدهند که خشونت را متوقف می‌کنند.

آن‌طور که سخنگوی وزارت خارجه‌ی سوریه روز یکشنبه (۸ آوریل / ۲۰ فروردین) اعلام کرد، "گروه‌های تروریستی مسلح" باید توقف هر نوع خشونتی را تضمین کنند و سلاح‌های خود را تحویل دهند. وی همچنین خواستار تضمین توقف کمک‌های مالی و نظامی قطر، عربستان سعودی و ترکیه به مخالفان رژیم بشار اسد شد. به گفته‌ی سخنگوی وزارت خارجه سوریه، این که مقام‌های سوری با خروج نیروهای نظامی از مناطق مسکونی تا دهم آوریل موافقت کرده‌اند، برداشت نادرستی بوده است.

کوفی عنان، فرستاده‌ی ویژه‌ی سازمان ملل متحد و اتحادیه‌ی عرب، تا کنون به پیش‌شرط‌های یادشده واکنشی نشان نداده است. به گزارش خبرگزاری‌ها، تضمین توقف خشونت و تحویل سلاح‌ها از سوی فرمانده‌ی "ارتش آزاد سوریه" رد شده است. اکثر اعضای این ارتش از نظامیان ترک‌خدمتی سوریه تشکیل شده است.

پیش از این دیپلمات‌های شورای امنیت سازمان ملل به نقل از کوفی عنان خبر دادند که رژیم اسد با ضرب‌الاجل پیشنهادشده از سوی عنان موافقت کرده است؛ ضرب‌الاجلی که تاریخ آن سه‌شنبه (۱۰ آوریل/ ۲۲ فروردین) تعیین شده بود.

قرار بود تا حداکثر روز سه‌شنبه نیروهای امنیتی و ارتش سوریه از مناطق مسکونی عقب بنشینند و تا حداکثر ۴۸ ساعت پس از آن هم آتش‌بس کامل برقرار شود تا امکان تحقق طرح صلح شش ماده‌ای عنان فراهم آید.

ادامه درگیری‌ها و موضع‌گیری دوباره ترکیه

از زمان اعلام موافقت دمشق با ضرب‌الاجل پشنهادی از سوی عنان، تردیدهای جدی در مورد پایبندی رژیم اسد به تعهدات خود مطرح شد. در روزهای پس از آن نیز از شدت حملات واحدهای نظامی سوریه علیه مخالفان نیز کاسته نشد.

بنا بر اعلام ناظران حقوق بشر سوریه که در لندن مستقر هستند، این حملات در روز یکشنبه (۸ آوریل / ۲۰ فروردین) نیز با پشتیبانی هلیکوپترهای ارتش به مناطقی از ادلب ادامه یافتند. ادلب که در همسایگی ترکیه قرار دارد، یکی از پایگاه‌های مهم "ارتش آزاد سوریه" به شمار می‌رود.

خان شیخون، کفرنبل، مصراته و اطراف دمشق هم دیگر مناطقی هستند که به گفته‌ی فعالان سوری، در روز یکشنبه شاهد درگیری‌ها میان نیروهای دولتی و مخالفان بوده‌اند.

رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه، شامگاه شنبه (۱۹ فروردین) دولت سوریه را مورد خطاب قرار داد. به نوشته‌ی روزنامه‌ی "حریت" چاپ ترکیه، «ما با بردباری منتظر می‌مانیم تا ببینیم تا سه‌شنبه چه رخ خواهد داد». اردوغان از «اقداماتی» سخن راند که ترکیه در صورت عدم پایبندی سوریه به ضرب‌الاجل دهم آوریل در پیش خواهد گرفت. وی اما از ذکر جزئیات بیشتر در این باره خودداری کرد.

موج آوارگان سوری به سوی ترکیه موضوع دیگری است که نگرانی ترکیه را برانگیخته است. تنها از روز پنجشنبه (۵ آوریل/ ۱۷ فروردین) ۴ هزار شهروند آواره‌ی سوری وارد اردوگاه‌های پناهجویان این کشور در خاک ترکیه شده‌اند. آنکارا شمار پناهجویان سوری در اردوگاه‌های ترکیه را ۲۴ هزار تن اعلام کرده است. مخالفان سوری می‌گویند در صورت شکست طرح عنان، ترکیه به احتمال برای ایجاد یک منطقه حائل امن وارد صحنه خواهد شد.

PB/SA