ایرانیان در شهرهای مسکو، کیف و باکو نیز به نتایج انتخابات ریاست جمهوری اعتراض می‌کنند. دالغا خاتین اوغلو تحلیلگر خبرگزاری ترند نیوز Trendnews و مدیر بخش فارسی این خبرگزاری در گفت‌وگویی با دویچه وله اعتراض ایرانی ها در قلمرو شوروی سابق را مورد بررسی قرار داده است.

دویچه وله: نماینده‌ی اداره مرکزی پلیس مسکو اعلام کرده، روز یکشنبه در برابر سفارت ایران در فدراسیون روسیه تظاهراتی با مجوز در اعتراض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری اخیر ایران انجام گرفته است؟ سازمان‌دهندگان این تظاهرات چه کسانی بودند؟

دالغا خاتین اوغلو: با توجه به اینکه هم وزارت خارجه و هم دولت روسیه خیلی زود به احمدی‌نژاد تبریک گفتند، به همین دلیل اپوزسیون روسیه و فعالین حقوق بشر به دولت روسیه فشارآوردند. به دنبال آن روسیه که اغلب برای برگزاری تجمع و تظاهرات اجازه نمی‌داد، الان مجوز صادر کرده و به نظر من این امر در نتیجه فشارهایی هست که از سوی اپوزسیون انجام گرفته و دولت روسیه خواست کمی این فشارها را کاهش دهد. سازمان‌دهندگان تظاهرات مقابل سفارت ایران در مسکو فعالین حقوق بشر روسیه و ایرانیان مقیم روسیه هستند.

دویچه وله: روسیه تنها کشور قدرتمندی بوده که انتخاب احمدی‌نژاد را به رسمیت شناخته، البته رسما با ارسال پیامی آن را اعلام نکرده، آیا فکر می‌کنید نظر روسیه پس از اعتراضات اخیر در ایران تغییرکرده است؟

دالغا خاتین اوغلو: خیر، من این اقدام را به حساب تغییرموضع روسیه نمی‌گذارم، بلکه برعکس روسیه خوشحال هم شده که آدم سرسختی مثل آقای احمدی‌نژاد که در مقابل غرب خصوصا آمریکا هست بر سر کار بیاید. روسیه از کنارگذاشتن رقیب‌های اقتصادی خود به دلیل تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال می‌شد و از اینکه در بازار اقتصادی ایران یکه‌تاز باشد، خرسند هست. به همین سبب من فکر نمی‌کنم روسیه تغییر موضع داده باشد.

دویچه وله: آیا روسیه با اعمال چنین سیاستی از این مسئله بیم ندارد که در افکار عمومی ایران دید منفی نسبت به کشورش به وجود آید؟

دالغا خاتین اوغلو:من فکر نمی‌کنم افکار عمومی مردم ایران و نگرش مردم ایران در معاملات سیاسی روسیه و تحلیل دولتمردان روسی در قبال ایران اهمیتی داشته باشد. در خود روسیه هم حقوق بشر وضعیت خوبی ندارد، به همین خاطرنگرش مردم ایران برای روسیه چندان اهمیتی نخواهد داشت.

دویچه وله: بسیاری از ایرانی‌ها در طول سال‌های اخیر برای کار و زندگی به جمهوری‌های شوروی سابق رفته‌اند، آیا شما غیر از مسکو درآنجا هم شاهد تظاهراتی بودید؟

دالغا خاتین اوغلو: در جمهور‌ی‌های سابق در راستای اینکه با احمدی‌نژاد مخالفت کنند و یا آنرا به رسمیت نشناسند، اقدامی انجام نگرفته، اما از طرف اپوزسیون مخالفت شده است. مثلا در جمهوری آذربایجان در سطح احزاب مخالف دولت این مسئله مطرح شده و امروز هم (روز دوشنبه، ۱ تیر ماه) در باکو "حزب ینی مساوات" تجمع اعتراضی در مقابل سفارت ایران در باکو انجام داده. یادآور می‌شوم که این تجمع بدون صدور مجوز دولت انجام گرفته. در پارلمان آذربایجان، مخصوصا رفتار حکومت ایران با آذربایجانی‌ها و سرکوب اعتراضات در ارومیه و تبریز هم طرح شده است.

دویچه وله: کلا در جمهوری آذربایجان درباره نتایج انتخابات ایران چگونه فکر می‌کنند؟

دالغا خاتین اوغلو: یک چیز برای من باعث تعجب شده و آن اینکه یک روز پس از انتخابات، سفارت ایران در باکو به خبرگزاری ترند نیوز اعلام کرد که ۱۴۲۰ نفر در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده‌اند. اما من در سایت وزارت کشور ایران وقتیکه جزئیات آمار ایرانی های خارج از کشور را مشاهده می‌کردم، متوجه شدم که در باکو کلا فقط ۳۴ نفر اعلام کرده‌اند، در حالیکه ۱۴۲۰ نفر شرکت کرده‌اند. بیشترین آرا را هم آقای موسوی و دومین نفررا آقای کروبی داشته. افکار عمومی آذربایجان، اپوسیون و حتی دولت این کشور هم شاهد این قضیه هست.

دویچه وله: شما می‌گویید، آن اطلاعاتی که سفارتخانه ایران به خبرگزاری ترند نیوز داده با آماری که در سایت وازارت کشور آمده مطابقت ندارد. اگر ۱۴۲۰ نفر شرکت کرده‌اند و ۳۴ نفر اعلام شده باشند، پس بقیه آرا کجاست؟

دالغا خاتین اوغلو: من اطلاعی در این زمینه ندارم. درباره سرنوشت این آرا شما باید از مقامات ایرانی بپرسید.

مصاحبه‌گر: طاهر شیرمحمدی

تحریریه: شهرام احدی