تظاهرات هزاران نفر در بلگراد علیه طرح صلح با کوزوو
۱۴۰۱ اسفند ۲۷, شنبه
در اعتراض به ادامه مذاکرات برای برقراری صلح بین صربستان و کوزوو، هزاران شهروند در پایتخت صربستان به تظاهرات پرداختند.
تبلیغات
الکساندار ووچیچ، رئیس جمهور صربستان و آلبین کورتی، نخست وزیر کوزوو با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای ادامه مذاکرات پیرامون برقراری صلح بین صربستان و کوزوو روز شنبه ۱۸ مارس (۲۷ اسفند) در مقدونیه شمالی با یکدیگر دیدار میکنند.
در اعتراض به این نشست، هزاران شهروند صربستانی شامگاه جمعه ۱۷ مارس در بلگراد، پایتخت صربستان، به تظاهرات گستردهای پرداختند.
معترضان با تجمع در مقابل کلیسای جامع "سنت ساوا" در بلگراد شعارهای "خیانت" و "نه به تسلیم" سردادند و از این محل به سوی کاخ ریاست جمهوری این کشور حرکت کردند.
تظاهرکنندگان همچنین ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه را مورد ستایش و حمایت خود قرار دادند.
بر اساس جزئیات طرح صلح بین صربستان و کوزوو، قرار است صربستان همچنان کوزوو را "طبق قوانین بینالمللی به رسمیت نشناسد"، اما با این وجود به این نکته "توجه کند" که کوزوو از حقوق یک کشور مستقل برخوردار است.
شایان ذکر است که ووچیچ در مصاحبهای تاکید کرده است که "هیچ گونه قراردادی را برای به رسمیت شناختن کوزوو امضا نخواهد کرد."
از سوی دیگر کوزوو نیز به نوبه خود موظف خواهد بود که "به طور نهادی" حقوق قومی شهروندان صرب را در این کشور، تضمین کند.
در طول ماههای اخیر تنشهای نگرانکنندهای در مناطق مرزی بین صربستان و کوزوو رخ داده است.
اتحادیه اروپا از به پایان رسیدن این وضعیت و اجرای طرح صلح با عادی سازی روابط بین صربستان و کوزوو، پشتیبانی میکند. به این خاطر نیز مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این مذاکرات حضور دارد.
صربستان و کوزوو هدف پیوستن به اتحادیه اروپا را دنبال میکنند. اما نشست مقامات اتحادیه اروپا در این زمینه در پایان ماه فوریه در بروکسل، هیچ گونه پیشرفتی به همراه نداشت.
با این حال برخی از نمایندگان اتحادیه اروپا از "چشم انداز یک توافق زودهنگام" سخن می گویند.
کوزوو، کشوری با ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار جمعیت است. اکثریت مردم کوزوو از شهروندان آلبانیایی تشکیل شده است. کوزوو در سال ۲۰۰۸ استقلال خود را از صربستان اعلام کرد، اما بلگراد کوزوو را همچنان به عنوان یک استان متعلق به صربستان قلمداد میکند.
پانزده سال پیش: حمله ناتو به صربستان
پانزده سال پیش با حمله ناتو به صربستان خشونتهای این کشور نسبت به آلبانیتبارهای کوزوو پایان یافت. این حمله اما بدون اجازه سازمان ملل متحد بود و به همین دلیل هنوز با انتقادات فراوانی روبروست.
عکس: Usaf/Getty Images
نشانههای جنگ
اختلافات در کوزوو در پایان دهه ۱۹۹۰ اوج گرفت. دهها هزار نفر محل زندگیشان را ترک کردند و آواره شدند. با شکست کوششها برای برقراری صلح در منطقه، نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، در بیستوچهارم ماه مارس سال ۱۹۹۹ حمله هوایی به مواضع نظامی صربستان را آغاز کردند. اسلوبودان میلوشویچ، رئیسجمهوری صربستان، سرانجام پس از ۱۱ هفته راضی به مذاکره شد.
عکس: Eric Feferberg/AFP/GettyImages
شکست تئوری مبارزه بدون خشونت
از اواسط دهه ۱۹۸۰ مخالفتها با محدود کردن حقوق مردم کوزوو آغاز شد. در دهه ۱۹۹۰ مشکلات این منطقه به شدت افزایش یافت. ابراهیم روگووا، که رهبری سیاسی در کوزوو را به عهده داشت، همواره بر مبارزات بدون خشونت تاکید داشت و سعی میکرد میلوشویچ را به این ترتیب از خشونت بازدارد. کوشش او اما بدون نتیجه ماند.
عکس: picture-alliance/dpa
آغاز جنگ پارتیزانی
سرانجام ارتش آزادی بخش کوزوو (اوچه کا) بوجود آمد. چریکهای این سازمان با خشونت بهمراکز صربستان حمله میکردند. آنها همچنین آلبانیتبارهایی که به نظرشان با صربها همکاری میکردند را به شدیدترین وجهی مجازات میکردند. صربستان در مقابل این اقدامات تروریستی مقابله به مثل را آغاز کرد. خانههای بسیاری از شهروندان کوزوو آتش زده شد و مراکز خرید بسیاری غارت شد. صدها هزار نفر مجبور به فرار شدند.
عکس: picture-alliance/dpa
سیل آوارگان
جنگ همواره خونینتر میشد. نیروهای نظامی صربستان برای شکست چریکهای کوزوو دست به هر کاری میزدند. آنها بخصوص مردم عادی را زیر فشار قرار داده بودند. بسیاری از شهروندان کوزوو به جنگلها پناه بردند و بسیاری با قطار و کامیون خود را به مناطق مرزی رساندند. آنها با خود هیچ مدرکی نداشتند که نشان دهد شهروند کوزوو هستند.
عکس: picture-alliance/dpa
آخرین مذاکره
نمایندگان آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه و آلمان در ماه فوریه سال ۱۹۹۹ از دوطرف درگیری خواستند با قبول خودمختاری موقت برای کوزوو جلوی جنگ را بگیرند. این خواست گرچه با موافقت نمایندگان کوزوو همراه شد، اما دولت صربستان با آن مخالفت کرد. مذاکره بینتیجه به پایان رسید.
عکس: picture-alliance/dpa
آغاز حمله
نیروهای پیمان ناتو در بیستوچهارم ماه مارس سال ۱۹۹۹ بمباران مناطق راهبردی و نظامی صربستان را در این کشور و کوزوو آغاز کردند. هدف ناتو قطع فشارهای ارتش صربستان به شهروندان کوزوو بود. آلمان نیز در این حمله شرکت کرد. این نخستین حمله نظامی نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، در تاریخ پنجاه سالهاش بود که بدون کسب اجازه از شورای امنیت سازمان ملل متحد انجام شد. روسیه این حمله را به شدت محکوم کرد.
عکس: U.S. Navy/Getty Images
بمباران وسیع
نیروهای ناتو در کنار مراکز نظامی و استراتژیک، راهها، پلها و ایستگاههای قطار صربستان را بمباران کردند تا ارتباط ارتش این کشور را با مراکز زندگی شهروندان کوزوو قطع کنند. نیروهای ناتو طی ۷۹ روز ۳۷ هزار پرواز را برنامه ریزی و اجرا کردند. ۲۰ هزار موشک در این مدت بر صربستان فروریخت و به کشته شدن بسیاری افراد غیرنظامی منجر شد.
عکس: picture-alliance/dpa
حمله به مراکز صنعتی
مراکز صنعتی نیز با حمله جنگندههای ناتو روبرو شدند. جنگندههای ناتو یک کارخانه صنایع شیمیایی در نزدیکی بلگراد را بمباران کردند. مواد شیمیایی آزاد شده به رودخانههای اطراف سرازیر شد و هوای آلوده بسیاری از شهروندان را مسموم کرد. صربستان ناتو را متهم کرد که در این حملات از اورانیوم غنیشده و بمبهای خوشهای استفاده کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa
حمله به فرستندههای تلویزیون سراسری
ناتو در حملات هوایی خود تلویزیون سراسری بلگراد را که مرکز تبلیغات اسلوبودان میلوشویچ بود بمباران کرد. ۱۶ نفر در پی حمله هواپیماهای جنگی به مرکز تلویزیون سراسری بلگراد کشته شدند.
عکس: picture-alliance/dpa
بمبارانهای اشتباهی
هواپیماهای ناتو در کوزوو به اشتباه یک کامیون حامل پناهندگان کوزوویی را نیز بمباران کرد. در این بمباران ۸۰ نفر از پناهجویان کشته شدند. سفارت چین در بلگراد نیز به اشتباه بمباران شد و طی آن چهارنفر کشته شدند. این حادثه سبب شد که رابطه سیاسی چین و آمریکا به شدت بحرانی شود.
عکس: Joel Robine/AFP/GettyImages
آمار ویرانیها
در روزهای نخستین ماه ژوئن نخستین نشانهها از این که اسلوبودان میلوشویچ برنامه جنگی خود را تغییر داده است مشخص شدند. نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، در ۱۹ ژوئن به بمباران پایان داد. نتیجه این بمبارانها هزاران کشته، ۸۶۰ هزار پناهجو، تخریب شدید مراکز اقتصادی صربستان بودند و کوزوو نیز زیر نظارت سازمان ملل متحد قرار گرفت.