تغییرات "نهایی" در فهرست کابینه دوم روحانی؛ پورمحمدی میرود
۱۳۹۶ مرداد ۱۱, چهارشنبه
رفتن پورمحمدی از دولت روحانی قطعی است. جایگزین او "یکی از قضات باسابقه" است. پورمحمدی از اعضای "هیأت مرگ" بود که سرنوشت چندین هزار زندانی سیاسی را در سال ۶۷ رقم زدند. تغییرات دیگری نیز در کابینه جدید قطعی به نظر میرسند.
تبلیغات
مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری دولت یازدهم، از غیاب خود در دولت دوازدهم خبر داد. او روز چهارشنبه (۱۱ مرداد/ ۲ اوت) گفت: «جایگزین من یکی از قضات سابقهدار دستگاه قضایی است».
پورمحمدی همزمان گفت: «وزیر دادگستری دولت دوازدهم طبق تشریفات توسط رئیس قوه قضائیه به رئیس جمهور پیشنهاد داده شده است».
وزیر دادگستری تنها وزیر در ایران است که از میان نامزدهای پیشنهادیِ رئیس دستگاه قضا به رئیس جمهور، انتخاب شده و سپس به مجلس معرفی میشود. بدین ترتیب این وزیر که تمامی وظایف مربوط به روابط سه قوه را برعهده دارد، برای ورود به کابینه نیز نیازمند کسب اعتماد قوای سهگانه است.
برخی رسانههای داخلی از علیرضا آوایی به عنوان جایگزین پورمحمدی خبر دادهاند. آوایی از جمله در سمتهایی چون دادستان عمومی و انقلاب دزفول و اهواز، به ترتیب در سالهای ۵۸ و ۶۷، فعالیت داشته است.
علیرضا آوایی، رئیس کنونی دفتر بازرسی ویژه رئیس جمهور، اکتبر سال ۲۰۱۱ (مهر ۱۳۹۰) به دلیل مسئولیت در "نقض حقوق بشر" در زمان تصدی پست ریاست کل دادگستری استان تهران در سالهای ۸۴ تا ۹۳ در فهرست تحریمهای اتحادیه اروپا قرار گرفت.
مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری کنونی و وزیر کشور کابینه اول محمود احمدینژاد بین سالهای ۸۴ تا ۸۷، عضو گروه ۴ نفرهی موسوم به "هیأت مرگ" و نماینده وقت وزارت اطلاعات بود که سرنوشت چندین هزار زندانی سیاسی را در سال ۱۳۶۷ رقم زد.
پورمحمدی در فایل صوتی منتشرشده از سوی بیت آیتالله منتظری در مرداد ماه ۹۵ یکی از مخاطبان قائممقام وقت آیتالله خمینی بود. حسینعلی نیری حاکم شرع وقت، مرتضی اشراقی دادستان وقت تهران و ابراهیم رئیسی معاون وقت دادستان تهران، سه مقام حاضر دیگر در جلسه "هیأت مرگ" با آیتالله منتظری بودند.
حدود دو هفته پیش ۱۱ سازمان مدافع حقوق بشر، از جمله دیدهبان حقوق بشر، بنیاد سیامک پورزند، بنیاد عبدالرحمن برومند و بنیاد "اسمال مدیا"، از حسن روحانی درخواست کردند که پورمحمدی را به عنوان وزیر دادگستری کابینه جدید خود معرفی نکند.
دو ماه پیش نیز احمد منتظری، فرزند آیتالله منتظری، ابراز امیدواری کرد که پورمحمدی جایی را در کابینه دوم روحانی اشغال نکند. حسن روحانی چهار سال پیش نیز به هنگام معرفی کابینه اولاش، با خواست سازمانهای حقوق بشری مبنی بر کنار گذاشتن پورمحمدی مواجه بود.
پورمحمدی امروز همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا به قوه قضائیه باز خواهد گشت یا نه، گفت: «هنوز تکلیفم معلوم نیست و فکر نکردهام به کجا بروم، اما علاقه دارم به فعالیتهای آموزش و علمی بپردازم».
تغییرات "نهایی" فهرست کابینه
رسانههای ایران از تغییرات دیگری نیز در لیست کابینه سخن گفته و فهرست وزیران پیشنهادی روحانی برای کابینه دوازدهم را نهاییشده خواندهاند.
بر این اساس سرتیپ امیر حاتمی، از فرماندهان ارتش، قرار است جای حسین دهقان در وزارت دفاع را بگیرد.
عباس صالحی، معاون فرهنگی وزارت ارشاد در دولت یازدهم، جانشین رضا صالحی امیری، وزیر کنونی فرهنگ و ارشد اسلامی خواهد شد.
محمدجواد آذری جهرمی، از معاونان محمود واعظی نیز جایگزین او در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات خواهد شد. واعظی این خبر را تأیید کرده است.
علی خاکی صدیق، رئیس دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، به عنوان وزیر جدید علوم معرفی خواهد شد. حبیبالله بیطرف نامزد پست وزیر نیرو در دولت دوازدهم خواهد بود.
اخبار تأیید نشده حاکی از نامزدی محمد نهاوندیان به عنوان گزینه اصلی روحانی برای قرار گرفتن در رأس وزارت امور اقتصادی و دارایی است.
محمد شریعتمداری قرار است در وزارت صنعت، معدن و تجارت جای محمدرضا نعمتزاده را بگیرد. علی زرافشان، معاون کنونی آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش، به جای فخرالدین احمدی دانش آشتیانی به عنوان وزیر آموزش و پرورش معرفی خواهد شد.
بر همین اساس و طبق آخرین خبرها، وزیران خارجه، اطلاعات، کشور، نفت، بهداشت، کار، جهاد کشاورزی و ورزش و جوانان در سمتهای خود باقی خواهند ماند.
این در حالی است که پیشتر خبر "استعفا"ی بیژن زنگنه و عدم تمایل او به حضور در دولت دوازدهم و نیز شایعاتی مبنی بر غیاب حسن قاضیزاده هاشمی، وزیر بهداشت کنونی در دولت دوم روحانی منتشر شده بود.
همزمان گفته شده که به علت مخالفتهای گسترده با حضور عبدالرضا رحمانی فضلی در وزارت کشور، در صورت تغییر نظر روحانی، محمد شریعتمداری به جای وزارت صنعت به وزارت کشور خواهد رفت.
تغییرات در حوزه معاونان رئیس جمهور و نهاد ریاست جمهوری نیز به قرار زیر گزارش شده است: محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور خواهد شد. محمدباقر نوبخت و جمشید انصاری در سمتهای معاونت رئیس جمهور و رؤسای سازمانهای برنامه و بودجه و اداری و استخدامی باقی خواهند ماند.
معاونت جدیدی با عنوان ارتباطات و اطلاعرسانی شکل گرفته و سخنگوی دولت نیز مسئول آن خواهد بود. از صالحی امیری به عنوان مهمترین گزینه برای تصدی این معاونت و سخنگویی دولت نام برده شده است. علیاصغر مونسان یکی از مهمترین گزینههای ریاست سازمان گردشگری و میراث فرهنگی عنوان شده است.
معصومه ابتکار به جای شهیندخت مولاوردی به معاونت زنان رفته و مولاوردی دستیار ویژه و یا معاون حقوق شهروندی رئیس جمهور خواهد شد. غیاب مجید انصاری، معاون حقوقی رئیس جمهور هم در کابینه جدید قطعی است و احتمال جایگزین شدن یک زن به جای او در این معاونت بالا عنوان شده است.
انتخابات ۹۶؛ آنها که بیصلاحیت شدند
طیفی شامل رئیس جمهور، وزیر، استاندار، نماینده و مدیران دولتی سابق از فیلتر شورای نگهبان عبور نکردهاند.
عکس: FARARU
استاندارد دوگانه
تنها شش نفر از اندک نامزدهای شناخته شده انتخابات ریاست جمهوری از فیلتر شورای نگهبان عبور کردهاند. طیف مردودیها شامل رئیس جمهور، وزیر، استاندار یا نمایندگان سابق و کنونی مجلس است که پیشتر صاحب صلاحیت معرفی شده بودند.
عکس: ANA
مردی برای تمام فصول
احمدینژاد در سال ۸۴ در انتخاباتی که به دور دوم کشیده شد، بر مسند ریاست جمهوری تکیه زد. ابقای او در سال ۸۸ نیز با "مهندسی انتخاباتی" و اعتراضات میلیونی صورت گرفت. سومین تلاش اما از سوی منتقدان "اقدام انتحاری" و از سوی همقطاران سابق "بیحیایی" خوانده شد. احمدینژاد هنوز در باره رد صلاحیتش موضعی نگرفته اما تجربه نشان میدهد که سکوت او میتواند "آرامش قبل از طوفان" باشد.
عکس: FARARU
ناکامی معاون اجرایی
احمدینژاد پیشبینی کرده بود که رای بالایی در انتظار حمید بقایی باشد. علی اکبر جوانفکر، سخنگوی ستاد احمدینژاد، در واکنش به عدم احراز صلاحیت این دو نوشت: "آنها براى عمل به تكليف انقلابی، ملی و دينی خود نامزد شدند تا اهتمام خويش را مصروف حل مشكلات معيشتی مردم و رفع تهديدهای بالقوه از سر ملت ايران نمايند. شوراى نگهبان با تصميم خود، اين تكليف را از دوش آنان برداشت. الحمدلله رب العالمین!".
عکس: FARS
مشاور مستقل
مهدی کلهر، مشاور رسانهای سابق احمدینژاد در زمان ثبتنام گفته بود مستقل آمده، به تعهدات جمنا پایبند نیست و با رئیس جمهوری پیشین نیز برای شرکت در انتخابات صحبتی نکرده است. کلهر که برادر مرتضی آقاتهرانی، دبیرکل جبهه پایداری است، در نامهای به شورای نگهبان، خواهان تجدیدنظر در احراز صلاحیت خودش شده است. او هنگام نامنویسی گفته بود در هر شرایطی به قانون تمکین میکند.
عکس: Tabnak
وزیر و وکیل مردودی
حمیدرضا حاجیبابایی، وکیل پنج دوره مجلس و وزیر آموزش و پرورش دولت دهم، در زمان نامنویسی از نیاز به افراد جدید و برنامه صحبت کرد و گفت اسم دولتش را "دولت کارآمدی و مردمی" گذاشته است. کارنامه وزارت حاجیبابایی اما دو ناکارآمدی فاجعهبار دارد: تصادف اتوبوس دانشآموزان کاروان چهارمحال و بختیاری در راه اردوی راهیان نور با ۲۲ کشته و آتشسوزی در مدرسه شینآباد پیرانشهر.
عکس: Tasnim
غرضی بی غرض...
محمد غرضی با زنجیرهای از سوابق مناصب عالی چون استانداری خوزستان و کردستان، نمایندگی مجلس، وزارت نفت و پست و تلگراف برای دومین بار کاندیدا شد و شعار خودش را "اجماع ملی و حمله به بیکاری" اعلام کرد. در پوستر تبلیغاتی پیشهنگام غرضی آمده بود: غرضی بی غرض، درمان هر چی مرض. او در انتخابات ۹۲ تایید صلاحیت شده بود اما با ۵۰۰هزار رای، بین شش نامزد نهایی جایگاه آخر را کسب کرد.
عکس: FARARU
حامی رئیسی
محمدمهدی زاهدی، وزیر علوم کابینه احمدینژاد و رئیس کمیسیون تحقیقات و فناوری مجلس دهم گرچه در فهرست کاندیداهای مقدماتی جمنا بود اما به لیست ۵ نفری این تشکل راه نیافت و به طور مستقل ثبتنام کرد. زاهدی پس از رد صلاحیت، از رئیسی حمایت کرد و نوشت مطمئن است که با حضور او در راس مدیریت اجرایی کشور، نسیم خدمت خواهد وزید. سابقه علمی زاهدی به عنوان "نابغه ریاضی"، مورد تشکیک نمایندگان مجلس بوده است.
عکس: Mizanonline
استاندار معترض
استاندار سابق خوزستان و هرمزگان، سابقه عضویت در شورای مرکزی حزب اعتماد ملی را دارد. او با اعلام کاندیداتوری گفته بود به نفع کسی کنار نخواهد رفت. عبدالحسین مقتدایی که آذر ۱۳۹۵ مقام خود را به خاطر اختلاف نظر با پارهای مدیران دولتی واگذار کرد، در زمان نامنویسی مدعی شد: «با حسن روحانی موافق نبودم و به مصلحتهایی به او کمک کردم.» او افزود کسی نمیتواند ثابت کند روحانی اصلاحطلب است.
عکس: Tasnim
تا انتهای انتخابات...
مصطفی کواکبیان، عضو کمیسیون امنیت مجلس دهم در زمان ثبتنام گفته بود به قیافه ما نمیخورد کاندیدای پوششی باشیم و بنا داریم بایستیم. او پس از رد صلاحیت، به جای موضعگیری در باره خودش، جریان احمدینژاد را مرده خواند و گفت: «ایکاش برای داوطلبان ریاستجمهوری علاوه بر گواهی تست سلامت جسمی، گواهی سلامت روانشناسی هم شرط میگذاشتند؛ چرا که با این شرط مشخص میشود چرا آقایان دچار توهم شدهاند.»
عکس: etemaadonline
چالش رجل سیاسی
اعظم طالقانی، نماینده دوره اول مجلس و دبیرکل جامعه زنان انقلاب اسلامی باز هم رد صلاحیت شد. این فعال ملی مذهبی که در سالهای ۷۶ و ۸۸ نیز داوطلب انتخابات شده بود، هدف خود از سومین ثبتنام را "روشن کردن تکلیف رجل سیاسی" اعلام کرد. محمد یزدی، رئیس خبرگان چهارم پیشتر در باره ریاست جمهوری زنان گفته است: «کسی را به ده راه نمیدادند سراغ خانه کدخدا را میگرفت.»
عکس: shomalnews
تمکین میکنم
رئیس اسبق صدا و سیما در زمان ثبتنام گفته بود به تصمیم خانواده و برای پیگیری آرمانهای برادرش آمده است. محمد هاشمی پس از رد صلاحیت عنوان کرد که برای حمایت از آقای روحانی آمده بود تا اگر او تائید صلاحیت نشد و خودش را تائید کردند در صحنه باشد. هاشمی قبلا گفته بود: «من زندگیام کاملا شفاف و واضح بوده واحتمال رد صلاحیتم وجود ندارد.»
عکس: gemeinfrei
سه بار ناکامی
رئیس شورای ایران-آمریکا گفته بود هدفش از کاندیداتوری کمک به ایجاد اقتصاد ملی و افزایش تولید و کار برای جوانان است: «باید رئیسجمهور ایران شوم و بعد بمیرم.» هوشنگ امیراحمدی در سالهای ۸۴ و ۹۲ هم کاندیدا و رد صلاحیت شده بود. رسانههای داخلی از این استاد دانشگاه راتگرز با عنوان "دلال رابطه با آمریکا" نام میبرند.
عکس: TASNIM
سلب مشروعیت شورای نگهبان
مهدی خزعلی، فعال سیاسی در زمان نامنویسی گفته بود آمده تا از شورای نگهبان سلب مشروعیت کند. او پس از رد صلاحیت بیانیهای داد و گفت: «شورایی که در کارنامهاش یک رئیس دولت صالح به مردم معرفی نکرده، صلاحیت ندارد و این مردمند که صلاحیت کاندیداها را تایید میفرمایند.» خزعلی قبلا در باره بحث آشتی ملی گفته روزی از آشتی حرف خواهیم زد که حاکمیت به ما التماس کند و آن زمان بسیار نزدیک است.