تغییر سیاست روسیه در برابر ایران؟
۱۳۸۸ تیر ۲۰, شنبه
سایت روزنامه‌ی آلمانی "زود دویچه تاسیتونگ" می‌نویسد که شامگاه پنجشنبه (۱۸ تیر / ۹ ژويیه) در ضیافت شام سران گروه ۸ این اتفاق نظر وجود داشته که برنامه‌ی هستهای ایران برای جهانیان یک خطر بزرگ محسوب می‌شود. در همان روز پنچشنبه، رهبران ۷ کشور قدرتمند صنعتی و روسیه بیانیه‌ای منتشر کردند که در آن از جمهوری اسلامی خواسته‌اند، هر چه زودتر برای حل دیپلماتیک بحران هستهای اقدام کند. آنها در این بیانیه از سرکوب خونین اعتراضات مردمی نیز ابراز "نگرانی عمیق" کرده بودند.
چرخشی در سیاست روسیه در قبال ایران؟
اینکه سران کشورهای آلمان، آمریکا، ایتالیا، بریتانیا، ژاپن، فرانسه و کانادا نسبت به برنامه‌ی هستهای ایران ابراز نگرانی کنند، خبر تازه‌ای نیست. آنچه برای "زود دویچه تسایتونگ" تازگی دارد، هم‌آوایی رئیس جمهور روسیه با آنان است. این کشور در اجرای برنامه‌ی هستهای ایران نقش فعالی دارد و تا کنون به همراه چین از فرمول‌بند‌ی‌های تند، و تهدید به اقدامات شدید از جانب شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران جلوگیری کرده است.
علاوه بر آن، در میان اعضای گروه ۸ روسیه تنها کشوری است که نتایج دور دهم انتخابات ریاست جمهوری در ایران را پذیرفته و پیش از تایید صحت انتخابات از جانب شورای نگهبان، محمود احمدی نژاد را "رئیس جمهور منتخب" نامیده است.
برخی ناظران سیاسی معتقدند که این گونه رفتار دوگانه از جانب بسیاری از دولت‌ها، از جمله دولت روسیه، امری عادی است و نباید به آن بیش از حد اهمیت داد. برخی دیگر پذیرفتن تعیین مهلت برای ایران از جانب روسیه را چرخشی جدی در سیاست روسیه نسبت به ایران تلقی می‌کنند. احتمال می‌رود که این، بخشی از توافقات میان مدودف و اوباما برای بهبود روابط دو کشور باشد.
ابراز خرسندی کشورهای غربی
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز همراهی روسیه با کشورهایی که از برنامه هستهای ایران نگرانند را مثبت ارزیابی کرد. او گفـت: «این خیلی مهم است که ما یکصدا به همراهی روسیه به ایران گفتیم، که تا ماه سپتامبر فرصت دارد، تصمیم بگیرد که آیا خواهان مذاکره هست یا اینکه می‌خواهد با تحریم از جانب جامعه‌ی جهانی مواجه شود».
آمریکا نیز همراهی روسیه را ارج می‌نهد. در نشست گروه ۸ باراک اوباما اعلام کرد که قصد دارد در سال ۲۰۱۰ یک "اجلاس هستهای" برگزار کند. قرار است که در این اجلاس نزدیک به ۳۰ کشور که به مواد رادیواکتیو دسترسی دارند، شرکت کنند. یکی از اهداف این اجلاس، جلوگیری از دستیابی گروه‌های تروریستی به مواد رادیو اکتیو است. مارک لیپرت، مشاور امنیتی اوباما گفت، برای رئیس جمهور، "تروریسم هستهای" یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات به شمار می‌رود.
واکنش تهران
جمهوری اسلامی تا کنون در رابطه با هم‌آوایی مدودف با دیگر سران گروه ۸ رسما موضع‌گیری نکرده است، اما در نخستین واکنش به اظهارات گروه ۸، اعلام کرد که قصد ندارد برنامه‌ی هستهای خود را متوقف کند. علی اکبر ولایتی، مشاور آیت‌الله خامنه‌ای در امور بین‌الملل، در این رابطه گفت: «کشورهای غربی به ویژه انگلیس و فرانسه در پی این هستند که ایران حتی فعالیت هستهای صلح‌آمیز را ادامه ندهد».
وزیر خارجه‌ی پیشین ایران افزود که جمهوری اسلامی ایران «یک گام از فعالیت هستهای صلح‌آمیز عقب‌نشینی نخواهند کرد».
کشورهای غربی بارها حق استفاده‌ی صلح‌آمیز از فناوری هستهای را برای ایران به رسمیت شناخته‌اند. از آنجا که برنامه‌ی اتمی ایران شفافیت لازم را ندارد، آنها نگران هستند که جمهوری اسلامی زیر پوشش برنامه‌ی صلح‌آمیز اتمی، در تلاش برای دستیابی به بمب اتمی است.
FP/FW