محققان آلمانی و اسپانیایی دریافتهاند که تفالهای که از تولید آبجو به دست میآید حاوی کربنی پراهمیت در ساخت خازن برای باطریها مدرن است. گذار به دوران انرژیهای پسافسیلی بدون این باطریها غیرقابل تصور است.
عکس: Heiko Wolfraum/dpa/picture-alliance
تبلیغات
تفالههای باقیمانده از تولید آبجو (تفاله مالت) میتوانند نقشی مهم در ساخت دستگاههای الکترونیکی ذخیره انرژی (باطریها) بازی کنند. پژوهشگران از مدتها پیش به دنبال موادی هستند که بتوان از آنها کربن فعال (کربن اکتیو) یا سایر مواد دارای کربن تهیه کرد.
کربن فعال (Activated carbon) یا کربن اکتیو به گروهی از مواد کربنی با پوکی و سطح داخلی بالا اطلاق میشود که به دلیل مساحت داخلی قابل توجه، ساختار پوک و منفذی، ظرفیت جذب بالا، قابلیت فعالسازی مجدد سطح و همچنین قیمت پایین، در مقایسه با جاذبهای غیرآلی مواد منحصربهفردی به شمار میروند. کربن فعال به دلیل همین خصوصیات مادهای ایدهآل برای ساخت دستگاههای الکترونیکی ذخیره انرژی هم به شمار میرود.
پژوهشگران دانشگاه ینا در آلمان و همکارانشان در اسپانیا در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدهاند که تفاله ناشی از تولید آبجو و ماءالشعیر که عمدتا به عنوان خوراک ارزان دام مورد استفاده قرار میگیرد، حاوی مقدار زیادی کربن فعال است.
به عبارتی موادی که برای تولید آبجو به کار گرفته میشوند، از یک سو نوشابهای از آنها به دست میآید که در بخشهای مختلفی از جهان نوشندگان بسیاری دارد و از سویی تفالهای که در تولید این آبجو به دست میآید منبع قابل اعتنایی برای ساخت دستگاههای الکترونیکی (باطریهایی) است که انرژی ذخیره میکنند و بدون آنها گذار به دوران انرژیهای پسافسیلی ناممکن است.
مادهای که به وفور یافت میشود و میتواند تحولساز باشد
این دستگاهها یا باطریها نه تنها باید ظرفیت و توان بالایی در تامین انرژی مورد نیاز یک جامعه فنی، دیجیتالی و الکترونیکی پیشرفته داشته باشند، بلکه تولید آنها باید به لحاظ مواد خام مورد نیاز آسان و بدون دشواری باشد و در عین حال این مواد بعدتر دوباره قابل بازیافت باشند. تفاله حاصل از تولید آبجو حاوی یکی از این مواد خام مهم (کربن فعال) است.
از این تفالهها کربن فعالی استخراج میشود که ماده اصلی ساخت الکترودهای به کاررفته در خازنهای باطریهاست. این نوع خازنها میتوانند میزان بالایی از انرژی را ذخیره کنند و باطریهای ساختهشده از آنها به راحتی در دستگاههایی به کار گرفته شوند که به مقادیر زیادی از انرژی نیاز دارند.
در اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۹ میلادی، سال عادی تولید آبجو قبل از پاندمی کرونا، نزدیک به ۷ میلیارد تن تفاله آبجو ایجاد شده که ۵.۱ میلیارد آن در آلمان بوده است. با توجه به توزیع و پراکندگی جغرافیایی متناسب آبجوسازیها دسترسی به این تفالهها در همه نقاط اروپا، بدون دشواریهای مربوط به حمل و نقل، کار نسبتا آسانی است.
تا کنون کربن فعال از منابع کمتر فراوان مانند پوسته نارگیل به دست میآمده است. تحقیقات پژوهشگران آلمانی و اسپانیایی هنوز جنبههای تکمیلی دیگری دارد و از جمله باید بر روی تدقیق و تنوع بخشیدن به موادی شیمیایییی کار شود که زغال فعال را برای کاربرد در الکترودها آماده میکند. با تکمیل این تحقیقات انتظار میرود که ساخت خازنهای فوق ظرفیت به مرحله تازهای وارد شود.
ده نکته دانستنی در باره آبجو در آلمان
با گرم شدن هوا و رفع محدویتهای کرونایی درهای باغها و کافهها در فضای باز نیز آرامآرام به روی مهمان گشوده میشود. آبجو در آلمان تاریخی صدها ساله دارد. گالری عکسی با ده نکتهای که باید در باره آبجوهای آلمانی دانست.
کارخانههای آبجوسازی آلمان قوانین ویژهای را رعایت میکنند. قانون ۵۰۰ ساله خلوص آبجو در آلمان خواستار آن بوده که آبجو باید تنها شامل آب، رازک، جوانه جو و مخمر باشد. اگرچه اتحادیه اروپا در سال ۱۹۸۷ در این قانون تجدید نظر کرده، اما هنوز بسیاری از کارخانههای آبجوسازی آلمان روش سنتی خود را حفظ کردهاند.
عکس: picture-alliance/dpa
آبجوهای خارجی در آلمان
اتحادیه اروپا ممنوعیت خلوص آبجو را برداشته و کارخانههای آبجوسازی ضرورتی به قبول آن ندارند. اکنون کارخانههای جدید آبجوسازی خارجی فعالیت خود را در آلمان آغاز کردهاند و در آنجا آبجو به سبک کشور خود تهیه میکنند. روزنامه "میکسولوژی" انواع آبجوهایی که در آلمان تهیه میشود را فهرست کرده است.
عکس: picture alliance/dpa
مقام نخست جهان در نوشیدن آبجو
گرچه آلمان یک سوم از مجموع ۱۵ هزار نوع آبجوی دنیا را تهیه میکند و در این کشور ۱۵۰۰ کارخانه آبجوسازی فعالیت میکنند، مردم این کشور مقام نخست جهان را در نوشیدن آبجو ندارند. آلمانیها به طور متوسط سالی حدود ۱۱۰ لیتر آبجو مینوشند (حدود ۳۰۰ تا ۳۲۰ شیشه آبجو). شهروندان ایرلند و جمهوری چک از لحاظ میزان مصرف آبجو گوی سبقت را از آلمان ربودهاند.
عکس: picture-alliance/dpa
یک لیوان آبجو
در هر منطقه آلمان یک لیوان آبجو معنی خاصی دارد. کارکنان بارهای آلمان وقتی مشتری از آنها یک لیوان آبجو بخواهد، آبجوی همان شهر را به او میدهند. به این ترتیب مشتری در مونیخ "هلِس" تحویل میگیرد، در کلن "کُلش" و درهامبورگ "آسترا".
عکس: DW/M. Nelioubin
لیوانهای مخصوص آبجو
هر نوع آبجو لیوان مخصوص خود را دارد. آبجوی شهر کلن (کُلش) را در لیوانهای ظریف ۲/ ۰ لیتری مینوشند. بعضی لیوانها شبیه گیلاس شراب هستند و بعضی دیگر لیوانهای بزرگ نیم لیتری مخصوص شکمدار.
عکس: volff/Fotolia
درصدهای متفاوت الکل
الکل موجود در بیشتر آبجوهای آلمان حدود پنجدرصد است. در بعضی آبجوهای ایالت بایرن درجه الکل آبجوها تا شش درصد هم میرسد. برخیها در ایالت بایرن به طور سنتی به هنگام صرف صبحانه هم یک لیوان آبجوی "روشن" (Helles) مینوشند.
عکس: picture-alliance/chromeorange/R. Peters
آبجو و دیگر نوشیدنیها
همه فکر میکنند که آلمانیها قوانین خلوص آبجو را بسیار جدی میگیرند، اما چنین نیست. شمار کسانی که مایلند این نوشابه را با نوشابههای دیگر مخلوط کنند و بنوشند، روز به روز بیشتر میشود. این نوشابههای مخلوط حتی نامهای خاص خود را نیز یافتهاند. "رادلر" نام مخلوط آبجو و لیموناد است. مخلوط آبجو و کوکاکولا هم طرفداران خاص خود را دارد.
عکس: Fotolia/Oleg Zhukov
آبجوهای رنگارنگ
اگر در لهستان با علاقه شربتهای گوناگون را با آبجو مخلوط میکنند و مینوشند، در آلمان این سنت چندان همهگیر نشده است. برلین اما سنت خاص خود را دارد. در برلین از جمله مخلوط شربت تمشک و آبجو طرفداران خاص خود را پیدا کرده است. آبجوهای مربایی شهر برلین را در چنین لیوانهایی مینوشند.
عکس: picture-alliance/ZB
آزادی نوشیدن مشروبات الکلی
گرچه در برخی کشورهای اروپایی نوشیدن آبجو در مناطق عمومی ممنوع است، در آلمان میتوان نوشابههای الکلی را بدون محدودیتهای شدید در مناطق عمومی نیز نوشید. در چندشهر چون کلن و برلین نوشیدن نوشابههای الکلی در وسایل نقلیه عمومی ممنوع است.
عکس: picture-alliance/dpa
شیشههای خالیِ قیمتی
در آلمان شیشههای مصرف شده نوشابهها جمعآوری شده و از مواد آن بار دیگر استفاده میشود. بیسبب نیست که این کشور در زمینه محیط زیست از نوآورترین کشورهای جهان شناخته میشود. بیشتر بطریهای پلاستیکی و شیشهای گرویی دارند. معمولا هر بطری پلاستیکی خالی نوشابه ۲۵ سنت و هر بطری شیشهای خالی نوشابه ۱۰ سنت قیمت دارد. بسیارند کسانی که در آلمان بطریهای خالی را از خیابانها جمعآوری و به پول تبدیل میکنند.