انسان برای دست‌یابی به یک هدف مشترک از سنین کودکی دانسته‌های خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارد. استفاده از این روش از دلایل موفقیت او در کسب دانش و مهارت‌های مختلف است. در مقابل، رفتار شامپانزه‌ها و گونه‌ای میمون موسوم به راهب (Monkeys Capucin) که در این تحقیقات مورد بررسی قرار گرفتند، نشان داد که در این حیوانات میل به هم‌یاری برای رسیدن به هدف بسیار ضعیف است. در جریان آزمایش،‌ این حیوانات به ندرت برای حل معما تلاش مشترک کردند و درست به همین دلیل نیز موفق نشدند.

برای درک بهتر توانایی کار گروهی در کودکان و میمون‌ها، راشل کندال (Rachel Kendal) و همکارانش در دانشگاه دورهام بریتانیا آزمایش ساده‌ای را طراحی کردند. به گزارش مجله تخصصی "ساینس"، در این آزمایش جعبه‌ای که پس از طی سه مرحله باز می‌شود، در اختیار کودکان و میمون‌ها قرار داده شد.

برای موفقیت باید در هر مرحله دو عمل هم‌زمان اجرا می‌شد. در صورت موفقیت به هر هم‌یار جایزه‌ای تعلق می‌گرفت. در این پژوهش ۳۵ کودک ۳ تا ۴ ساله و ده‌ها شامپانزه و میمون‌ راهب شرکت داشتند. پس از گروه‌بندی آن‌ها، به هر گروه یکی از این جعبه‌ها داده شد.

از هر هشت گروه متشکل از کودکان، ۵ گروه موفق به حل هر سه مرحله و باز کردن جعبه شدند. به گفته دانشمندان برای این کودکان پس از دو ساعت و نیم توضیح درباره آزمایش، روشن بود که برای حل معما باید گروهی عمل کنند. آن‌ها با هم‌یاری و راهنمایی یکدیگر در بیش از ۶۰ درصد موارد موفق به باز کردن جعبه شدند.

وجه تمایز دیگر: حس دگرخواهی

اما روش شامپانزه‌ها و میمون‌ها برای حل این چالش متفاوت بود. هر یک از آن‌ها در طول آزمایش به شکل کاملا مستقل عمل می‌کردند. پس از ۳۰ ساعت تلاش، تنها یک شامپانزه توانست مرحله سوم را با موفقیت پشت سر بگذارد. از بین میمون‌های راهب پس از ۳۵ ساعت، هیچ یک از مرحله سوم سربلند بیرون نیامد و تنها دو گروه توانستند مرحله اول و دوم را طی کنند.

در جریان آزمایش‌ها ۲۱۵ عمل دگرخواهانه از سوی کودکان مشاهده شد و در حالی که بین میمون‌ها موردی دیده نشد. برای نمونه بسیاری از کودکان جایزه‌های خود را به هم‌گروهی خود می‌دادند.

نتایج این سری از تحقیقات در واقع مهر تأییدی بود بر نتایج آزمایش‌هایی که پیش‌تر در این زمینه انجام شده بود. به گفته دانشمندان تمایل به کار گروهی و مشارکت در انسان‌ها راه را برای یادگیری و گسترش توانایی‌ها هموار می‌کند. هم‌‌یاری و رفتارهای اجتماعی شاخص‌های کلیدی طبیعت انسان‌ها هستند.

SAZ/MM