تلاش اردوغان برای جلوگیری از پخش برنامهای طنزآمیز در آلمان
SI۱۳۹۵ فروردین ۱۱, چهارشنبه
در پی واکنش تند رجب طیب اردوغان به پخش یک برنامه طنزآمیز درباره او، سیاستمداران آلمانی و انجمن ترکهای آلمان از رفتار رئیس جمهور و دولت ترکیه انتقاد کردند. دولت ترکیه از آلمان خواسته بود که از پخش این برنامه جلوگیری کند.
تبلیغات
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه با سیلی از انتقادها و اعتراضها در آلمان روبرو شده است. در پی بخش برنامه طنزآلود درباره سیاستهای اردوغان در تلویزیون شمال آلمان (NDR)، رئیس جمهور ترکیه به پخش این برنامه اعتراض کرد و دولت ترکیه نیز دوبار سفیر آلمان در آنکارا را فراخواند.
نه تنها نمایندگان احزاب آلمان در پارلمان این کشور، بلکه گوکای سوفواوغلو رئیس انجمن ترکها در آلمان نیز به واکنش تند اردوغان اعتراض کرد و آن را با آزادی بیان در این کشور مغایر دانست.
دولت آلمان نیز این انتقاد را ناوارد خواند که دولت آلمان به خاطر مصالح پناهجویان و توافقات حاصله با دولت ترکیه در قبال اظهارات اردوغان سکوت اختیار کرده است.
دولت آلمان پیشتر از ابراز نظر پیرامون این برنامه فکاهی خودداری کرده بود. سخنگوی وزارت امورخارجه آلمان در روز چهارشنبه (۳۰ مارس/۱۱ فروردین) در برلین اعلام کرد که فرانک- والتر اشتاینمایر بارها نگرانی خود را از ایجاد محدودیت برای کار روزنامهنگاران در ترکیه ابراز کرده است.
کریستیانه ویرتس، معاون سخنگوی دولت آلمان نیز گفت که توافق در مورد پناهجویان توافقی میان ترکیه و اتحادیه اروپاست. به گفته مقامات آلمانی "طنز سیاسی" بخشی از آزادی بیان و مطبوعات در این کشور محسوب میشود.
اعتراض سیاستمداران آلمانی
نوربرت روتگن، رئیس کمیسیون امورخارجی پارلمان آلمان از فراخواندن سفیر این کشور در آنکارا انتقاد کرد. روتگن اما تصریح کرد که این اقدام تاثیری بر همکاری آلمان با ترکیه در زمینه حل بحران پناهجویان ندارد.
نیلز آنن، سخنگوی امور خارجی حزب سوسیال دمکرات آلمان نیز گفت "بسیار عجیب" به نظر میرسد که برای یک برنامه طنزآمیز سفیر کشوری فراخوانده شود. وی تصریح کرد که دولت ترکیه با این اقدام به نتیجهای کامل معکوس رسیده است. وی افزود با این کار به جای اینکه منزلت ریاست جمهور ترکیه حفظ شود، بیشتر به ترکیه "لطمه" زده شده است.
امید نوریپور، سیاستمدار ایرانیتبار حزب سبزها و کارشناس مسائل خارجی این حزب گفت: «برخورد خودپسندانه اردوغان با این برنامه فکاهی نشان میدهد که سکوت دولت آلمان در قبال امور انتقادی در ترکیه نادرست است. اردوغان با نخوت مردانهاش مطمئناّ دیگر قابلاعتماد نیست.»
در این برنامه طنزآلود (Extra 3) که در ۱۷ مارس از تلویزیون شمال آلمان (وابسته به شبکه اول تلویزیون آلمان) پخش شد از سیاست اردوغان در زمینهی نقض آزادی بیان و عدم رعایت حقوق بشر انتقاد شده بود.
در پی پخش این برنامه مارتین اردمان، سفیر آلمان در ترکیه در گفتوگویی طولانی با مسئولان وزارت امورخارجه ترکیه "مجبور به توجیه این برنامه" شد.
به گفته وزارت خارجه آلمان، پس از آنکه سفیر این کشور برای بار دوم به وزارت خارجه ترکیه فراخواند شد، او به مقامات ترک صریحاً گفته است که دولت آلمان خود را مقید به "آزادی مطبوعات و بیان" میداند و در دولتی قانونمدار، قوه قضاییه استقلال کامل دارد و موظف به حمایت از آزادی بیان و دیگر حقوق پایهای شهروندان است.
نتیجه معکوس از اعتراض دولت ترکیه
پیش از این ماجرا، اردوغان از حضور دیپلماتهای غربی در دادگاه دو روزنامهنگار ترک انتقاد کرده بود. این روزنامهنگاران به علت انتشار مقالات انتقادی علیه اردوغان و دولت ترکیه محاکمه میشوند. مارتین اردمان، سفیر آلمان نیز از جمله دیپلماتهای غربی بود که در دادگاه این دو تن حضور داشت.
به گفته محافل دیپلماتیک دولت ترکیه از سفیر آلمان خواسته است که دولت آلمان از پخش این برنامه طنزآلود جلوگیری کند. در این برنامه به گونهای طنزآمیز گفته میشود: «هر روزنامهنگاری که چیزی مینویسد و به مذاق اردوغان خوش نمیآید، فردا توی زندان است.»
حال با جنجالآفرینی اردوغان و کشاندن موضوع به عرصه دیپلماتیک و سیاسی نه تنها از تاثیر این برنامه ـ که به هرحال پخش آن سپری شده بود ـ کاسته نشده، بلکه بازپخش آن در شبکههای اجتماعی، یوتیوب و در سایتهای خبری موجب شده تا میلیونها نفر آن را مشاهد کنند.
اتحادیه روزنامهنگاران آلمان (DJV) نیز از برخورد اردوغان به شدت انتقاد کرد. فرانک اوبرآل مسئول اتحادیه روزنامهنگاران آلمان رفتار اردوغان را "مسخره" خواند. وی افزود با احضار سفیر آلمان در ترکیه "اردوغان در شبکههای اجتماعی مورد تمسخر واقع شده است." وی دربارهی واکنش تند دولت ترکیه و اردوغان به این برنامه گفت به نظر میرسد که سازندگان این برنامه فکاهی بر "نکات درستی" انگشت گذاشتهاند.
وقتی رویارویی طنز و سیاست جنجال به پا میکند
تلاش رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، برای جلوگیری از برنامهای طنزآمیز درباره او در آلمان انتقادهای فراوانی به دنبال داشته است. روایتی تصویری از مواردی که طنز درباره سیاست و دین جنجالبرانگیز شده است.
عکس: picture-alliance/dpa/NDR
در پی بخش برنامه طنزآلود درباره سیاستهای اردوغان در تلویزیون شمال آلمان (NDR)، رئیس جمهور ترکیه به پخش این برنامه اعتراض کرد و دولت ترکیه نیز دوبار سفیر آلمان در آنکارا را فراخواند. واکنش تند اردوغان انتقادهای شدید سیاستمداران آلمانی و انجمن ترکهای آلمان از رفتار رئیس جمهور و دولت ترکیه را به دنبال داشت.
عکس: Youtube/extra 3
کریستیان اهرینگ، مجری برنامه Extra 3 نیز که ویدئوی طنز اردوغان در چارچوب آن پخش شد، در گفتوگویی با اشپیگل آنلاین در پاسخ به اینکه آیا دولت ترکیه با شبکه NDR تماس گرفته، گفت: «خیر، از دولت آلمان هم کسی تماس نگرفت. و درست هم همین است که طنز و سیاست در آلمان در دو فضای و حیطهی مختلف اتفاق میافتند.»
عکس: picture alliance/rtn - radio tele nord
در ترانه طنز برنامه Extra 3 درباره اردوغان از جمله به تلاشهای او و دولتش برای محدود کردن عملکرد و استقلال رسانهها پرداخته شده و گفته میشود: «هر روزنامهنگاری که چیزی مینویسد و به مذاق اردوغان خوش نمیآید، فردا توی زندان است.» کریستیان اهرینگ، مجری برنامه در گفتوگوی خود با اشپیگل آنلاین گفت: «این واقعا مسخره است که اردوغان در واکنش به اتهام نقض آزادی عقیده خواستار سانسور برنامه ما شده است.»
عکس: Getty Images/AFP/O. Kose
مجری این برنامه طنز در پاسخ به اینکه آیا حاضر به عذرخواهی از اردوغان است، تصریح کرد: «نمیدانم، چرا باید عذرخواهی کرد. ترانهی طنز درباره اردوغان بر پایه واقعیتها ساخته شد. ما فقط اردوغان را به چیزهای متهم میکنیم که روزنامهنگاران و سیاستمداران مدتهاست که به خاطر آن از اردوغان انتقاد میکنند.»
عکس: picture-alliance/dpa/NDR
وزارت خارجه آلمان نیز اعلام کرد، پس از آنکه مارتین اردمان (تصویر)، سفیر این کشور برای بار دوم به وزارت خارجه ترکیه فراخواند شد، او به مقامات ترک صریحاً گفته است که دولت آلمان خود را مقید به "آزادی مطبوعات و بیان" میداند و در دولتی قانونمدار، قوه قضاییه استقلال کامل دارد و موظف به حمایت از آزادی بیان و دیگر حقوق پایهای شهروندان است.
عکس: picture-alliance/dpa/J. Carstensen
جنجالآفرینیهای طنز و برنامههای طنزآمیز سابقهای طولانی دارد. در سال ۱۹۸۷ رودی کارل در برنامه طنز خبری خود که از شبکه اول تلویزیون آلمان پخش میشد، به طور طنزآمیز از هشتمین سالگرد انقلاب اسلامی سخن گفت. صحنهای ساختگی در این ارتباط که در آن زنان سینهبندهای خود را به سمت آیتالله خمینی پرتاب میکردند، جنجال و کشمکشهای فراوان و در نهایت عذرخواهی رودی را به دنبال داشت. او تهدید به مرگ شده بود.
عکس: picture-alliance/dpa/G. Breloer
در سال ۲۰۰۶ روزنامه آلمانی TAZ در مطلبی طنزآمیز درباره لخ کاچینسکی، رئیسجمهور وقت لهستان از "سیبزمینی جدید" این کشور سخن گفته و از مواضع ملیگرایانه و ضدآلمانی او انتقاد کرده بود. در پی اعتراضهای تند لهستان و مقایسه روزنامه چپگرای TAZ با نشریه ضدیهودی Der Stürmer در دوران نازیها، این نشریه نیز واکنش نشان داده و این عکس را با این عنوان منتشر کرد: «کدامیک از شما قرار است به آلمان سفر کنید؟»
عکس: picture-alliance/dpa/G. Breloer
در سپتامبر سال ۲۰۱۵ جیولیو هاس، سفیر سوئیس در ایران در جریان یک سخنرانی در زوریخ این کاریکاتور را منتشر کرد که در آن کبوترهای صلح ایران و آمریکا روی سر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل نشسته و "کار خود را کردهاند". وزارت خارجه سوئیس پس از این ماجرا سفیر خود را بازخواست کرد و این کاریکاتور را مسئلهبرانگیز و بیمزه ارزیابی کرد.
عکس: cagle.com
فیلم "مصاحبه" که در آن کیم جونگ اون، رهبر جوان کرهشمالی به طنز گرفته میشود نیز جنجالهای فراوانی به دنبال داشت. این فیلم ماجرای دو خبرنگار آمریکایی است که به پیونگ یانگ میروند تا با رهبر کره شمالی مصاحبه کنند، اما پیش از این دیدار از سوی سازمان سیا مامور میشوند او را به قتل برسانند. سرورهای کمپانی سونی پیکچرز، تهیهکننده این فیلم مورد حملات سایبری قرار گرفت که احتمالا از کره شمالی بودهاند.
عکس: picture-alliance/dpa/Columbia Pictures/Sony
در سال ۲۰۰۵ در روزنامهی دانمارکی "یولاندز پوستن"، دوازده کاریکاتور از پیامبر اسلام منتشر شد که موجی از خشم و خشونت در برخی از کشورهای اسلامی بهراه انداخت. کورت وسترگارد، کاریکاتوریست این مجموعه که یک بار مورد سوقصد قرار گرفت و همچنان تحت محافظت پلیس قرار دارد، معتقد است که طرحهای او انتقادی به اسلام سیاسی بوده و نه دین اسلام و به این خاطر دلیلی برای "پوزشخواهی از مسلمانان" نمیبیند.
عکس: picture-alliance/dpa
در سال ۲۰۰۹ مارتین زونهبورن، طنزپرداز آلمانی در نمایشگاه فرانکفورت به عنوان خبرنگار یک برنامهی طنز شبکه دوم آلمان وارد صحنه شد و گفتههای بازدیدکنندگان چینی را به عمد اشتباه ترجمه کرده و به آنها رنگ و بوی انتقادی و ضدحکومتی میداد. ارگان حزب کمونیست چین سخت برافروخته شده و چنین عملی را "شرورانه و پست" خواند. شبکه دوم آلمان در نهایت تسلیم شد و بهطور کتبی از سفیر چین در آلمان عذرخواهی کرد.