در دور جدید مذاکرات اسرائیل و فلسطینی‌ها، باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا تا کنون خود را در پس‌زمینه این مذاکرات نگه داشته است. در اصل جان کری، وزیر خارجه آمریکا در خط مقدم این تلاش‌ها قرار دارد و از یک سال پیش به‌طور جدی تلاش می‌کند بر این مناقشه‌ی ده‌ها ساله نقطه پایان بگذارد.

جان کری هفت ماه پیش بر خلاف انتظارها، اسرائیل و فلسطینی‌ها را بار دیگر به دور میز مذاکرات کشاند. او در عین‌حال برای این مذاکرات یک مهلت زمانی نیز تعیین کرد و گفت، دو طرف باید تا پایان ماه آوریل ۲۰۱۴ در مورد خطوط اصلی مسائل مورد اختلاف به توافق برسند.

اکنون دو ماه مانده به پایان مهلت تعیین‌شده، خود وزیر امور خارجه آمریکا اعتراف می‌کند «غیر ممکن است که تا پایان ماه آوریل موافقت‌نامه‌ای میان اسرائیل و فلسطینی‌ها به امضا برسد». کری روز جمعه در واشنگتن تاکید کرد، «ماه‌هاست که می‌گوییم فعلا تنها بحث بر سر رسیدن به توافقی بر سر خطوط کلی است».

پیشتر گفته می‌شد که مذاکرات اسرائیل و فلسطینی‌ها تا پایان ماه آوریل باید به تعیین چارچوب‌های عمومی در مورد مسائلی چون شهرک‌های یهودی‌نشین، وضعیت حقوقی اورشلیم، موضوع بازگشت آوارگان فلسطینی و تعیین مرزهای دولت آینده فلسطین منجر شود.

جدا از این مسايل، موضوع‌های دیگری نیز مورد بحث طرفین است. یکی از این موارد هویت دولت اسرائیل است که طرف اسرائیلی خواستار شناسایی آن به عنوان دولت "یهودی" است. اسرائیل هم‌چنین خواستار حفظ حضور نظامی خود در دره رود اردن و در مرز میان اردن و فلسطینی‌هاست. فلسطینی‌ها حاضر به پذیرش هیچ یک از این خواسته‌ها نیستند.

اوباما پا پیش می‌گذارد

اکنون خود باراک اوباما می‌خواهد پا پیش نهد و پیش از پایان مهلت تعیین‌شده، تمام پرستیژ و وزن سیاسی خود به عنوان قدرتمندترین سیاستمدار جهان را در این راه بگذارد تا دست‌کم دو طرف را برای ادامه مذاکرات راضی کند.

روزنامه "نیویورک‌تایمز" در شماره روز شنبه، اول مارس خود این کار اوباما را "یک ریسک بزرگ" توصیف کرده است. زیرا نخستین تلاش او در دور اول ریاست‌جمهوری‌اش در سال ۲۰۱۰ با شکست کامل مواجه شده بود.

اوباما قرار است روز دوشنبه (۳ مارس/۱۳ اسفند) در کاخ سفید پذیرای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائيل باشد. دو هفته بعد از آن (۱۷ مارس) او با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگران فلسطین ملاقات خواهد کرد.

در دیدار رهبران آمریکا و اسرائیل قطعا بار دیگر موضوع برنامه اتمی ایران و اختلاف‌نظر میان دو طرف در این باره مطرح خواهد شد. مواضع دولت اسرائیل درباره "نرمش بیش از حد آمریکا در برابر ایران" پیش از این اعلام شده است.

در مورد ایران مذاکرات با نتایج فعلا قابل‌قبول ادامه دارد، اما در مورد مذاکرات صلح میان اسرائیل و فلسطینی‌ها چنین نیست.

صائب عریقات، رئیس هیئت فلسطینی‌ها در مذاکرات صلح اعلام کرده اگر این مذاکرات تا پایان ماه آوریل به پیشرفتی اساسی نیانجامد، گفت‌وگوها را حتی برای یک روز هم ادامه نخواهد داد.

به گفته عریقات فلسطینی‌ها در نظر دارند در صورت شکست مذاکرات باردیگر به مجامع بین‌المللی مراجعه کنند. آنها تلاش خواهند کرد که سازمان‌های بین‌المللی کشور فلسطین را در چارچوب مرزهای پیش از جنگ ۱۹۶۷ به رسمیت بشناسند.

ظاهرا آینده‌ی کوشش‌های یک‌ساله جان کری در مورد مذاکرات صلح خاورمیانه به دیدار روز دوشنبه اوباما و نتانیاهو در کاخ سفید و توانایی اوباما در میزان تاثیر گذاری بر نظرات نتانیاهو بستگی دارد. در خود اسرائیل بر اساس یک نظر‌سنجی تازه ۷۶ درصد شهروندان این کشور از مذاکرات صلح با فلسطینی‌ها حمایت می‌کنند.