تلاش روسیه برای همراه کردن ایران در تثبیت بازار نفت
۱۳۹۴ اسفند ۲۴, دوشنبه
الکساندر نوواک وزیر انرژی روسیه روز دوشنبه (۱۴مارس/ ۲۴ اسفند) برای مذاکره با وزیران نفت و نیروی ایران وارد تهران شد.
نوواک در این سفر قصد دارد دولت ایران را هم متقاعد کند تا به جمع کشورهایی بپیوندد که قصد دارند برای جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت نفت و ثباتبخشی به آن تولید نفت خود را فریز کنند.
وزرای نفت عربستان، روسیه، ونزوئلا و قطر در ماه فوریه در اجلاسی در دوحه (قطر) توافق کردند میزان تولید نفت خود را بیش از این افزایش ندهند و سطح تولید را در حد ماه ژانویه حفظ کنند.
بیشتر بخوانید: گمانه‌زنی درباره سقف تولید نفت و نوسان بهای آن
قیمت جهانی نفت از اواسط سال ۲۰۱۴ میلادی تاکنون به دلیل افزایش عرضه و کاهش تقاضا حدود ۷۰ درصد افت کرده و بسیاری از کشورهای وابسته به درآمدهای نفتی از جمله روسیه، ونزوئلا، نیجریه و عربستان را با فشارهای مالی فزاینده و کسری بودجه کم‌سابقه‌ای مواجه ساخته است
در حال حاضر یک و نیم میلیون بشکه در روز مازاد نفت در بازارهای جهانی عرضه میشود.
. ایران که تا ژانویه امسال به دلیل پرونده هسته‌ای مشمول تحریم‌های نفتی شده بود، تنها اجازه فروش ۴۰ درصد از سهمیه تعیین‌شده در اوپک (حدود یک میلیون بشکه) را داشت و کاهش قیمت نفت نیز فشاری مضاعف برای اقتصاد این کشور بود.
با آغاز برجام و رفع نسبی تحریم‌ها، ایران در ماه‌های اخیر می‌کوشد سقف تولید خود را به سطح قبل از تحریم‌ها برگرداند. در همین راستا جمهوری اسلامی نسبت به فریز کردن تولید خود و پیوستن به توافق دوحه تمایل چندانی نشان نمی‌دهد.
روز یکشنبه (۱۳ مارس / ۲۳ اسفند) بیژن زنگنه، وزیر نفت ا یران، در آستانه سفر وزیر انرژی روسیه به تهران گفت: «تا زمانی که تولید نفت ایران به چهار میلیون بشکه در روز نرسد کاری با ایران نداشته باشند و پس از آن با آنها همراهی می‌کنیم.»
بیشتر بخوانید: ایران تولید نفت خود را کاهش نمی‌دهد
زنگنه کاهش قیمت نفت را از تلخ‌ترین اتفاقات سال ۱۳۹۴ ذکر کرد و "پایین آمدن قیمت نفت و تامین نشدن منابع مالی برایمان سخت بوده است".
بدبینی‌ها در ایران
گرچه ایران از فریز کردن تولید خود و افزایش احتمالی بهای نفت در بازارهای جهانی بهره خواهد برد، ولی اولویت مهم این کشور در حال حاضر رسیدن به سقف سهمیه خود در تولید اوپک و به خصوص احیای بازارهایی است که در پی تحریم‌های سه سال گذشته از دست داده است.
این نیز هست که برخی در تهران به طرح فریزکردن تولید نفت بدبینانه می‌نگرند، زیرا عربستان و روسیه در ماه ژانویه بالاترین تولید خود را در طول سال‌های گذشته را داشته‌اند و از نظر مقام‌های جمهوری اسلامی بخشی از خلا حضور ایران در بازارهای جهانی را پر کرده‌اند. لذا اقدام مثبت آنها برای ثباتبخشی به بازار نفت کاهش سطح تولید ژانویه و نه فریزکردن آن است.
از سال ۲۰۱۴ که بازارهای نفتی جهان با تولید بالای عربستان و کاهش قیمت نفت همراه شد، این تحلیل شدت گرفت که عربستان با این اقدام قصد دارد از تکنولوژی فریکینگ در آمریکا استفاده کند، که آن کشور را به خودکفایی رسانده و از وارادت نفت بی‌نیاز کرده و حتی ظرفیت صادرات آن را هم در چشم‌انداز قرار داده است. تولید نفت با فریکینگ بیش از تولید متعارف هزینه دارد و با کاهش قیمت نفت از سطحی معین سودآوری آن زائل میشود.
هدف دیگر عربستان ضربه به اقتصاد ایران و روسیه عنوان شد تا این دو کشور به خصوص در زمینه حمایت از رژیم سوریه ناتوان شوند.
ورای درستی یا نادرستی این تحلیل‌ها، کاهش قیمت نفت برای خود عربستان هم با زیان‌هایی همراه بوده و کسر بودجه‌ای ۱۰۰ میلیارد دلاری را در سال ۲۰۱۵ برای این کشور رقم زده است.
برخی از کشورها مانند امارات پیوستن به فریز نفتی را به همراهی ایران با این طرح مشروط کرده‌اند.
سفر وزیر انرژی روسیه ظاهرا صرفا به مسائل مربوط به بازار نفت محدود نیست. او قرار است در دیدار با حمید چیت‌چیان، وزیر نیروی ایران، توافق‌هایی را نیز در زمینه تاسیس و نوسازی نیروگاه‌های حرارتی در ایران بررسی کند.