بر اساس آمارهای گوناگون قرار است آلمان تا پایان سال جاری میلادی بین ۶۵۰ تا ۸۰۰ هزار پناهجو بپذیرد. بخش اعظم این پناهجویان از کشورهای جنگ‌زده خاورمیانه و آفریقا گریخته‌اند و با پذیرش خطرات گوناگون خود را به اروپا رسانده‌اند.

بالارفتن شمار پناه‌جویان در ماه‌های گذشته برای تبلیغات نژادپرستانه و ضدانسانی احزاب راست‌گرای افراطی و گروه‌های خارجی‌ستیز بهانه‌ای شده است. این امر باعث شده که در هفته‌های اخیر بحث پیرامون وضعیت پناه‌جویان و برخورد آلمانی‌های نژادپرست با آنان در راس اخبار این کشور قرار بگیرد.

تقریبا هر شب یکی از شبکه‌های تلویزیونی دولتی و خصوصی آلمانی‌زبان به این موضوع می‌پردازد. بسیاری از سایت‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی آلمانی‌زبان هم مملو از تبلیغات و شعارهای ضد پناهجویان و نیز واکنش‌های گروه‌ها و افراد پشتیبان پناهندگان هستند.

تبلیغاتی که جرم به‌شمار می‌روند

نخستین پیامد ورود آوارگان جنگی به آلمان شکستن تابوهایی است که طبق قوانین آلمان، بیان آنها در افکار عمومی جرم محسوب می‌شود؛ به عنوان نمونه شعارهای تنفرآمیز برای تحریک افکار عمومی علیه یک گروه اجتماعی، یا اقلیت دینی یا قومی. اما این روزها شعارهای نژادپرستانه علیه پناهجویان و حتی حمله به محل سکونت آنان به حدی افزایش یافته که عملا رسیدگی حقوقی به آنها امکان‌پذیر نیست.

بیشتر بخوانید: اپلیکیشن‌ها به کمک پناهجویان در آلمان می‌آیند

بسیاری از فعالان اجتماعی و سیاسی، دولت و احزاب بزرگ این کشور را مقصر می‌دانند، زیرا به اعتقاد آنها، یکی از وظایف‌ سیاستمداران این است که در برابر این گونه کنش‌های اجتماعی واکنش نشان دهند و به‌طور واضح موضع بگیرند.

پدر برنامه‌های تلویزیونی نیز پیوسته این پرسش مطرح می‌شود که چرا اکثر سیاستمداران در برابر رشد روزافزون اعمال نژادپرستانه سکوت کرده‌اند.

آخرین نمونه، اظهارات تیل شوایگر (Til Schweiger)، بازیگر و کارگردان سرشناس آلمانی است. او در گفت‌وگوی مستقیم با یکی از سیاستمداران حزب سوسیال مسیحی در یک "تاک شوی" شبکه یک تلویزیون آلمان پرسید، چرا دولت در برابر تحریک افکار عمومی برای کشتار پناهجویان از جانب راست‌های افراطی واکنش مشخصی نشان نمی‌دهد؟

اسخ سیاستمدار حزب سوسیال مسیحی که یکی از احزاب تشکیل‌دهنده دولت ائتلافی است، خود شاهدی بود بر ادعای تیل شوایگر مبنی بر واکنش منفعلانه دولت: «دولت در این زمینه واکنش نشان می‌دهد».

دقایقی پس از پخش این "شو"، بریده‌های آن که حاوی سخنان تند شوایگر بود در شبکه‌های اجتماعی اینترنت پخش شد و در عرض کمتر از ۲۴ ساعت در رسانه‌های گوناگون به بحث شدیدی پیرامون کمک به پناهندگان دامن زد.

حدود یک ماه پیش تیل شوایگر از شهروندان آلمان خواسته بود، از پروژه‌های غیردولتی برای کمک به پناهجویان پشتیبانی کنند. این اظهار نظر شوایگر باعث برانگیختن موجی از اعتراضات شد. شمار زیادی از یک میلیون و ۲۰۰ هزار طرفدار "فن پیج" او در فیس بوک، به عنوان اعتراض، "فن پیج" را ترک کردند.

تیل شوایگر در واکنش به آنان اعلام کرد که قصد دارد، با سرمایه شخصی اقامتگاهی برای پذیرش ۶۰۰ پناهجو دایر کند.
این اقدام باعث شد که شمار طرفداران "فن پیج" شوایگر در فیس بوک به بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر برسد. تعداد زیادی از دوستان و همکاران این بازیگر و کارگردان آلمانی اعلام کرده‌اند که مایلند به پروژه ایجاد اقامتگاه پناهجویان کمک مالی کنند.

صدراعظم واکنش نشان دهد!

یکی دیگر از برنامه‌های تلویزیونی که در اینترنت آلمانی‌زبان می‌چرخد، مصاحبه شبکه یک تلویزیون آلمان با هربرت گرونه مایر (Herbert Grِnemeyer)، خواننده محبوب آلمانی است.

گرونه مایر در این مصاحبه از آلمانی‌هایی که برای پذیرش پناهجویان تلاش می‌کنند، تقدیر می‌کند و می‌گوید: «باید در مقابل کسانی که ضد پناهجویان هستند و دست به اقدامات جنایی می‌زنند ایستاد.»

این هنرمند آلمانی ضمن تاکید بر اینکه، طرفداران دموکراسی نباید در این دوران پرتلاطم سکوت کنند، از سیاستمداران، به ویژه صدراعظم آلمان می‌خواهد، در برابر خشونت راست‌گرایان افراطی واکنش نشان دهد.
او در این راستا شدیدترین انتقاد را به حزب سوسیال دموکراسی می‌کند و می‌گوید، سیاست این حزب در رابطه با پناهجویان تامل‌برانگیز است.

وطن کجاست؟

راست‌گرایان افراطی این روزها در شعارهای خود علیه پناهجویان، از جمله بر "پاک نگه‌داشتن وطن" از "عناصر بیگانه" تاکید می‌ورزند. به همین دلیل مصاحبه‌گر شبکه یک تلویزیون آلمان به مفهوم "وطن" می‌پردازد و از گرونه مایر می‌خواهد که برداشتش از این واژه را بیان کند.

هربرت گرونه مایر در پاسخ می‌گوید: «انسان در طول زندگی‌اش وطن‌های گوناگونی برای خودش می‌جوید و می‌سازد. من در بیست ‌سال گذشته در برلین زندگی‌کرده‌ام، در حال حاضر بین لندن و برلین در رفت‌وآمدم. در واقع، جایی که انسان به دیگران احساس نزدیکی می‌کند، جایی که قلب انسان احساس امنیت و آرامش می‌کند، آنجا وطن انسان است.»

گرونه مایر تاکید می‌‌کند که آلمان این امکان را دارد، وطن تازه‌‌ی پناهجویانی شود که دارو ندار خود را از دست داده‌اند و ناخواسته آواره شده‌اند. او می‌گوید، تمامی تلاش خود را در این مسیر به‌خرج خواهد داد، زیرا «این پناهجویان ضربه‌های روحی شدیدی خورده‌اند و به کمک ما نیاز دارند.»

گرونه مایر می‌گوید که قصد دارد با شماری از خوانندگان آلمانی کنسرت مشترکی برای کمک به پناهجویان برگزار کند.