اگرچه که چهارشنبه‌سوری یکی از رسوم کهن و شادی‌آور در ایران به شمار می‌آید، اما مقامات جمهوری اسلامی هر ساله برخوردی امنیتی با این مراسم داشته و آن را تهدیدی برای ثبات و نظم تلقی می‌کنند.

واکنش مسئولان جمهوری اسلامی ناشی از نگاه بدبینانه و کلاً منفی به مراسم و اعیاد غیراسلامی در ایران است که تقریباً از زمان استقرار جمهوری اسلامی تا کنون از سوی مقامات نظام همواره به گونه‌های مختلف بیان شده است.

به گفته علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی "چهارشنبه‌سوری مبنای عقلایی ندارد." آیت‌الله مکارم شیرازی نیز بر این عقیده است که "منفعت حاصل از خرید و فروش مواد محترقه حرام است."

دیگر متولیان دینی نیز کمابیش نظرات مشابه‌ای را نمایندگی می‌کنند، اما اغلب شهروندان ایرانی این اظهارات را بی‌احترامی به سنت‌های باستانی خود می‌دانند و بدون توجه به تهدیدها، فتواها و فشارها با شرکت گسترده در این مراسم بر حفظ و برگزاری سنت‌های خود تاکید می‌کنند.

هشدارهای امنیتی برای جلوگیری از اعتراضات ضدحکومتی

احمدرضا رادان، جانشین فرمانده نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ناجا) بار دیگر در آستانه برگزاری مراسم چهارشنبه‌سوری مردم را تهدید کرد که دست به اقدامات "هنجارشکنانه" نزنند.

مقامات انتظامی ادعا دارند که "نگاه پلیس به چهارشنبه‌سوری اجتماعی" شده است. اما همزمان پلیس در هشدارهای خود می‌گوید: «با شادی مردم مخالف نیست، اما با ناهنجاری‌ها برخورد می‌شود.»

به همین دلیل رادان نیز در کنار هشدارهای خود گفت از آنجایی‌ که "چهارشنبه آخر سال با ايام فاطميه مصادف شده" می‌توان امیدوار بود که "مردم به حرمت اين ايام بر رفتار خود کنترل دارند."

به نظر می‌رسد تاکید بی‌مورد پلیس از عدم "مخالفت با شادی" شهروندان ریشه در تلفیق دو مولفه دارد که سبب کابوس نیروی امنیتی می‌شود: حضور گسترده مردم در خیابان‌ها و برپایی فضای شادی و پایکوبی. این نگاه امنیتی در رویدادهایی همچون پیروزی تیم ملی فوتبال ایران و انتخابات ریاست جمهوری نیز قابل مشاهده بود.

رادان ضمن اشاره به آگاهی مردم که دلیل اصلی کاهش تلفات و مصدومان است، گفت: «کاری نکنیم که چهارشنبه آخر سال تبدیل به حادثه‌‌ای تلخ شود و با این تلخکامی سال جدید را شروع کنیم.»

رادان حتی برای مراسم چهارشنبه‌سوری نیز خط قرمز ترسیم کرد و افزود: «چهارشنبه آخر سال کوچه‌محور است و خط قرمز ناجا آنجاست که افرادی به بهانه تخليه هيجانات خود معابر اصلی و ميادين را با اقدامات ناهنجار دچار تنش کنند.»

تاکید رادان بر "کوچه‌محور" بودن مراسم چهارشنبه‌سوری و "تخلیه هیجانات" نشان از نگرانی عمیق نیروهای امنیتی و انتظامی از ایجاد "تنش" در سطح شهر دارد. در نگاه مقامات انتظامی، هر گونه تجمع در میدان‌های اصلی می‌تواند سبب بروز "اعتراضات گسترده ضدحکومتی" شود.

دقیقاً با این نگاه امنیتی به روزی سرشار از شادی، رادان شهروندان را تهدید کرد و گفت: «با هماهنگی‌هایی که با دستگاه قضایی صورت گرفته اگر افرادی اقدام به هنجارشکنی کرده دستگير و يا خودروهایی که در معابر اصلی ايجاد راهبندان و مزاحمت کنند توقيف می‌شوند و تا پايان تعطيلات نوروزی مهمان ناجا هستند؛ بنده هيچ کس را به اين مهمانی دعوت نمی کنم چرا که مهمانی خوبی نيست.»

به گفته معاون ناجا، بیش از ۳۱ میلیون مواد محترقه توسط نیروهای انتظامی در سال جاری کشف شده و تا کنون نیز مقدار زیادی از این مواد منهدم شده است. هر ساله جمع‌آوری ترقه و مواد آتش‌بازی سبب درگیری میان ماموران و فروشندگان چنین کالاهایی می‌شود.

تامین ایمنی از سوی آتش‌نشانی

به گفته رضا خوشزاد، مدیر عامل سازمان آتش‌نشانی تهران برای شب چهارشنبه‌سوری امسال نیز حدود ۵ هزار تن از نیروهای آتش‌نشانی به حال آماده‌باش در آمده‌اند.

خوشزاد گفت که ماموران آتش‌نشانی در قالب تیم‌های موتورسوار، پیاده و آتش‌نشان داوطلب، وظیفه "پوشش ایمنی" در مراسم چهارشنبه‌سوری را برعهده دارند. توصیه ماموران آتش‌نشانی خودداری از بکارگیری مواد محترقه غیراستاندارد است.

بنا به آمار منتشر شده در ایران ، در سال گذشته حدود ۱۹۸۷ مورد حادثه مربوط به آتش‌بازی گزارش شده که بیشترین شمار آسیب‌دیدگان این سوانح مربوط به گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ می‌شود. اما درسال گذشته به‌رغم گستردگی مراسم چهارشنبه‌سوری، هیچ تلفات انسانی گزارش نشد.