حدود دو هفته پس از اعلام خروج آمریکا از توافق هسته‌ای شش قدرت جهانی با ایران، مایک پومپئو به تشریح راهبرد واشنگتن در قبال ایران پرداخت و این کشور را به اعمال "شدیدترین تحریم‌های تاریخ" تهدید کرد.

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا می‌گوید در سخنرانی وزیر خارجه آمریکا مشخص نشد که ترک توافق هسته‌ای چگونه منطقه را در مقابل خطر گسترش سلاح‌های اتمی امن‌تر ‌کرده یا خواهد کرد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

وزیر خارجه آمریکا در سخنرانی روز گذشته خود (دوشنبه ۲۱ مه/ ۳۱ اردیبهشت) ۱۲ درخواست از ایران را مطرح کرد که از جمله شامل توقف غنی‌سازی اورانیوم و آزمایش موشک‌های بالستیک و خاتمه دادن به آنچه حمایت از تروریسم و دخالت در کشورهای منطقه خوانده شد، می‌شوند.

تردیدهای فدریکا موگرینی

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که بارها توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی را بدون جایگزین خوانده، می‌گوید در اظهارات پومپئو روشن نشد که چگونه جامعه جهانی برای تاثیرگذاری بر رفتار ایران در مسائل غیر هسته‌ای، در موقعیت بهتری قرار می‌گیرد.

فدریکا موگرینی خاطر نشان کرده که توافق هسته‌ای حاصل یک دهه مذاکرات پیچیده و مورد تائید شورای امنیت سازمان ملل است و بر همین اساس جامعه جهانی انتظار دارد که همه طرف‌ها به تعهدات خود پایبند بمانند.

مایک پومپئو سازو کار راستی آزمایی توافق هسته‌ای را بسیار ضعیف خوانده و ایران را متهم کرده که پول به دست آمده از اجرای برجام را صرف جنگ‌های نیابتی و بی‌ثبات کردن منطقه کرده است.

وزیر خارجه آمریکا همچنین گفته است که ایران پس از توافق هسته‌ای نیز به پنهان‌کاری درباره برنامه‌های اتمی خود ادامه داده و برجام مانع ادامه بلندپروازی‌های این کشور برای افزایش نفوذ در منطقه نشده است.

ستایش و حمایت اسرائیل

به گزارش خبرگزاری فرانسه، نخست‌وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو، راهبرد تازه آمریکا علیه ایران را درست ارزیابی کرده و می‌افزاید تهران همچنان در پی دستیابی به سلاح اتمی است و نفوذ خود در منطقه را "به طور فعال" گسترش می‌دهد. او به دیگر کشورهای جهان توصیه کرد از درخواست‌های مطرح شده در سخنان پومپئو حمایت کنند.

هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان که در بوئنس آیرس، پایتخت آرژانتین به سر می‌برد از اظهار نظر صریح درباره راهبرد تازه آمریکا و سخنرانی مایک پومپئو خودداری کرده و گفته است در ادامه سفر خود به واشنگتن می‌رود و با همتای آمریکایی خود مذاکره خواهد کرد.

وزیر خارجه آمریکا در سخنرانی روز گذشته خود تاکید کرد که این کشور آماده است با ایران وارد مذاکره شود و در صورت پذیرش پیش‌شرط‌ها از سوی تهران تمام تحریم‌ها را لغو کند.

بدبینی وزیر خارجه بریتانیا

بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا با ابراز بدبینی نسبت به دست یافتن به توافقی جدید با ایران می‌گوید بعید است بتوان در یک "زمان‌بندی مشخص" به توافق همه‌جانبه‌ای با تهران دست یافت که مسائلی مانند حضور منطقه‌ای و برنامه موشک‌های بالستیک جمهوری اسلامی را نیز در بر بگیرد.

در همین حال برخی متحدان منطقه‌ای آمریکا، مانند عربستان سعودی، امارات متحده عربی و بحرین از راهبرد تازه ایالات متحده در قبال ایران استقبال کرده‌اند و معتقدند اقدام یک‌پارچه بین‌المللی می‌تواند جلوی خطرهای ناشی از سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی را بگیرد.

سخنرانی و درخواست‌های وزیر خارجه آمریکا از تهران با واکنش تند مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی روبرو شده است. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران ساعتی پس از سخنرانی پومپئو گفت آمریکا به سیاست‌های ۱۵ سال پیش و دوران جورج بوش بازگشته اما نمی‌تواند برای دنیا تصمیم بگیرد.

انتقاد از "سردرگمی و استیصال" آمریکا

وزارت خارجه ایران نیز با انتشار بیانیه‌ای سخنان مایک پومپئو را نشانه "فقر اطلاعاتی" آمریکا خواند و نوشت که راهبرد تازه واشنگتن "سردرگمی در روندهای تصمیم‌سازی" در این کشور را آشکار می‌کند.

در بخشی از متن این بیانیه آمده است: «اظهارات سخیف، توهین‌آمیز و مداخله‌گرانه وزیر خارجه جدید آمریکا و نسبت‌های ناروا به ملت بزرگ و متمدن ایران نشانه استیصال و درماندگی مقام‌های دولت امریکا در مقابل ملت ایران و تلاش مذبوحانه برای انحراف اذهان جهانی از اقدام غیرقانونی و نقض عهد آمریکا در برجام است.»

وزیر خارجه ایران، محمد جواد ظریف نیز در یک پیام توئیتری سیاست خارجی تازه آمریکا را "بازگشت به عادت‌های گذشته" خواند و تصریح کرد که تکرار سیاست‌های غلط گذشته همان "نتایج زیان‌بار" قبلی را به دنبال خواهد داشت.

جمهوری اسلامی اعلام کرده که بدون آمریکا نیز در برجام می‌ماند و به همکاری خود با پنج کشور دیگر طرف توافق هسته‌ای (روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) ادامه خواهد داد. ایران در عین حال شرط ادامه پایبندی به برجام را ارائه تضمین از طرف کشورهای اروپایی برای فراهم شدن زمینه همکاری‌های اقتصادی و بانکی اعلام کرده است.