تقسیم کار آشکاری در نحوه‌ی برخورد مقامات ایرانی به حمله نظامی احتمالی به سوریه مشاهده می‌شود. در حالی‌که حسن روحانی و محمد جواد ظریف، رئيس جمهوری و وزیر امور خارجه ایران با زبان "نرم و دیپلماتیک" ضمن محکوم نمودن بکارگیری سلاح شیمیایی نسبت به حمله به سوریه هشدار می‌دهند، برخی مقامات نظامی و سیاسی ایران با تهدید کردن آمریکا و اسرائیل، در پی نجات رژیم اسد هستند.

مواضع مشترک روسیه و ایران در قبال بحران سوریه

حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران در تماسی تلفنی با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود در شامگاه چهارشنبه (۶ شهریور/۲۸ اوت)، حمله به سوریه را "نقض فاحش مقررات بین‌المللی" خواند و خواهان بکارگیری "همه تلاش‌ها و راه‌ها برای جلوگیری از حمله نظامی" به حکومت سوریه شد.

روحانی در این تماس تلفنی گفت: «استفاده از سلاح شیمیایی از نظر جمهوری اسلامی ایران در هر کجا و توسط هرکس قویا محکوم است. اگر پیش از آن‌که ماهیت موضوعی روشن شود، درباره آن قضاوت و داوری زودهنگام صورت گیرد، این می‌تواند خطرناک باشد.»

پوتین نیز تاکید کرد که روسیه مخالف بکارگیری سلاح‌های کشتار جمعی "بخصوص تسلیحات شیمیایی از سوی هرکس و در هرکجا" است.

خبرگزاری ایسنا به نقل از پوتین نوشت: «روسیه به هیچ وجه باور ندارد که نیروهای دولتی سوریه از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرده باشند؛ چراکه اساسا به آن احتیاج ندارند در حالی که نیروهای دولتی در سوریه در حال پیشرفت بوده و برتری قابل توجهی دارند.»

روحانی نیز حمله به سوریه را واکنشی به موفقیت اخیر ارتش اسد دانسته و افزود: «از آن‌جا که اقدام نظامی هزینه‌های بسیاری برای منطقه خواهد داشت، لازم است همه تلاش‌ها برای ممانعت از وقوع آن انجام شود و جمهوری اسلامی ایران در این راستا آمادگی همکاری گسترده با دولت روسیه را دارد.»

ظریف: سلاح شیمیایی دست‌ساز در سوریه به کار گرفته شده

در پی تلاش‌های دیپلماتیک ایران برای جلوگیری از حمله نظامی به سوریه محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی نیز با ۱۰ تن از وزیران امور خارجه جهان گفت‌وگوهای تلفنی داشت.

ظریف با همتاهای خود در کشورهای اردن، کویت، ایتالیا، سوئیس، بلژیک، اسپانیا، یونان، فرانسه، جمهوری آذربايجان و الجزاير در روز چهارشنبه تماس تلفنی داشته و ضمن "محکوم نمودن استفاده از سلاح شیمیایی" خواستار ادامه تحقیق بازرسان سازمان ملل در این زمینه شده است.

ظریف مدعی شد: «بررسی‌های اولیه نشان داده که مواد استفاده شده دست‌ساز بوده و از نوع بمب‌های شیمیایی معمولی نبوده و از این جهت به نظر می‌رسد که هیچ‌کس نباید در یک قضاوت عجولانه دولت و ارتش سوریه را مقصر استفاده از مواد شیمیایی بداند.»

بنا به گزارش خبرگزاری مهر، وزیران امور خارجه ایتالیا و سوئیس در گفت‌وگو با ظریف "مخالفت صریح خود را با گزینه‌ی حمله به سوریه" ابراز داشته‌اند.

فرمانده سپاه: پایان "جنگ نیابتی" و رویارویی مستقیم

محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران در گفت‌وگویی با ‌وب‌سایت تسنیم ضمن هشدار به آمریکا گفت: «آمریکایی‌ها علیرغم تجربه‌های تلخ فراوان در افغانستان و عراق، در صورت اقدام نظامی علیه سوریه، دومینوی شکست‌های خود را تکمیل کرده و فضاحت‌بارترین شکست تاریخی را تجربه خواهند کرد و سوریه به قتلگاه و معرکه‌ای بسیار خطرناک‌تر از ویتنام و در واقع مبدل به ویتنام دوم برای آمریکا خواهد شد.»

جعفری بکارگیری سلاح شیمیایی در سوریه را "بهانه‌‌جویی دروغین" خواند و در ارزیابی خود از مداخله احتمالی کشورهای غربی در بحران سوریه مدعی شد که پس از شکست مخالفان، حال آمریکا از "جنگ نیابتی" مایوس و خود راسا وارد عمل شده است.

برخی کشورهای غربی و عربی و اپوزیسیون سوریه بارها سپاه قدس، بخش برون‌مرزی سپاه پاسداران را متهم کرده‌اند که در کنار نیروهای نظامی رژیم اسد در "سرکوب مردم سوریه" مشارکت دارند. ایران این اتهامات را تکذیب می‌کند، اما مقامات ایرانی بارها گفته‌اند که سرنگونی بشار اسد را "خط قرمز" خود می‌دانند.

پیشتر نیز برخی کارشناسان سیاسی از "جنگ نیابتی" در سوریه سخن گفته بودند که در یک سوی رژیم بشار اسد، ایران، حزب‌الله و روسیه قرار داشته و در سوی دیگر اپوزیسیون سوریه، برخی کشورهای غربی و عربی و ترکیه قرار دارند.

حسن فیروزآبادی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی نیز در روز پنج‌شنبه (۷ شهریور/۲۹ اوت) ضمن تهدید مجدد آمریکا و اسرائیل گفت: «هر اقدام نظامی عليه سوريه، صهيونيست‌ها (اسرائیل) را به كام آتش خواهد كشاند.»

مصلحی: از دو ماه پیش از حمله شیمیایی خبر داشتیم

حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات پیشین ایران مدعی شد که آمریکا، برخی کشورهای عربی و ترکیه در بکارگیری سلاح شیمیایی در سوریه دست داشته‌اند.

وی در فرهنگ‌سرای اندیشه در روز چهارشنبه (۶ شهریور/۲۸ اوت) گفت: «طراحی جدید آمریکا، قطر، ترک‌ها و عربستان برای کاربرد سلاح شیمیایی در سوریه انجام شده است و اسناد متقنی نیز در این زمینه وجود دارد به طور مشخص معلوم است که محموله شیمیایی از کجا باید حرکت کند، در کجا متمرکز شود ، چگونه وارد سوریه شود و چگونه بکار گرفته شود و در ادامه آمریکایی ها چگونه از این اتفاق بهره برداری می‌کنند.»

مصلحی تاکید کرد که دستگاه اطلاعاتی ایران از دو ماه پیش از کاربرد سلاح شیمیایی در سوریه آگاهی داشته است.

این اتهامات در حالی ابراز می‌شود که در روزنامه "فارین‌پالیسی" گزارشی در روز سه‌شنبه (۲۷ اوت) منتشر شد که حاوی مکالمات تلفنی فرماندهان ارتش سوریه با ماهر اسد، برادر بشار اسد پیرامون بکارگیری تسلیحات شیمیایی در حومه دمشق است.