تهدید گروههای موسیقی زیرزمینی توسط پلیس ایران
۱۳۹۱ اردیبهشت ۳۰, شنبه سردار روزبهانی، رییس پلیس امنیت اخلاقی جمهوری اسلامی به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفت از نظر پلیس هر خوانندهای که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز فعالیت نداشته باشد، غیرقانونی است و با آن برخورد میشود.
وی با اشاره به اینکه با خوانندگان "غیرمجاز" چه در روی زمین و چه در زیرزمین برخورد میشود، تصریح کرد که پلیس همچنین با آهنگسازان، نوازندگان و کسانی که محل را در اختیار برگزار کنندگان کنسرتهای زیرزمینی قرار میدهند، برخورد میکند.
رییس پلیس امنیت اخلاقی ناجا افزود: از نظر پلیس ایران هر خوانندهای که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز فعالیت نداشته باشد غیر قانونی است و مورد پیگرد قرار خواهد گرفت.
در شرایطی که رئیس پلیس تهران میگوید گروههای موسیقی زیرزمینی سعی دارند جوانان را فاسد کنند و با موسیقی خود، به ترویج اباحهگری و ارزشهای مبتذل غربی بپردازند، سال ۱۳۸۹ در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، نشستی با عنوان «بررسی موسیقی زیرزمینی» برگزار شد.
افشین داورپناه، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهی در این نشست با اشاره به اینکه موسیقی زیرزمینی در ایران فقط به سبکهای پاپ، راک و متال محدود نمیشود تصریح کرد: «حتی به موسیقی سنتی که اجازه انتشار پیدا نکند، موسیقی زیرزمینی گفته میشود.»
این استاد دانشگاه تولید روز افزون موسیقی زیرزمینی در گروههای پاپ، رپ، متال و راک پس از سال ۱۳۸۳، ناشی از تغییر فضای سیاسی، افزایش ممنوعیتها در حوزهی موسیقی، افزایش امکانات و فنآوریها برای تولیدات موسیقی، میل به تنوع موسیقی به ویژه در جمعیت جوان و افزایش کاربران فضای مجازی میداند.
آقای داورپناه "پیش داوری و ارائه نظر غیرکارشناسانه" درباره موسیقی زیرزمینی را ناشی از دیدگاه اشتباه مسئولان و سیاستگذارانی ارزیابی میکند که این نوع موسیقی را با گروه های شیطانپرست ارتباط می دهند.
«آفت بزرگ موسیقی اصولی»
در همین حال سایت اصولگرای "عصر امروز" در گزارشی که روز شنبه ۳۰ اردیبهشت (۱۹مه) منتشر کرد، موسیقی زیرزمینی را "آفت بزرگ" برای موسیقی ایران ارزیابی میکند.
بابک صحرایی، ترانهسرا با اشاره به اینکه موسیقی زیرزمینی "بدون داشتن دغدغه فرهنگی، جریان نامناسبی را ایجاد میکند" به عصر امروز گفت: «این جریان منجر به تولید ترانهها و موسیقیهایی شده که در حال ضربه زدن به ریشه و بنیاد موسیقی سالم داخل کشور هستند.»
وی در ادامه افزود: «سیل ترانههای سطحی و غیراخلاقی که در قالب موسیقیهای سطحی بیان میشوند، در بطن جامعه نفوذ یافتهاند، قشر جوان و عموما نوجوان هم به آنها اقبال نشان دادند و در نتیجه باعث شده که جریان اصلی موسیقی هم آسیب ببیند.»
صحرایی در بخش دیگری از این گفتوگو با اشاره به اینکه به علت امکانات موسیقی زیرزمینی، "موسیقی اصولی" قافیه را به این نوع موسیقی میبازد، تصریح کرد: «از طرف دیگر در موسیقی جدی و اصولی ما، هیچ نوع امکاناتی برای عرضه در اختیار ندارد و تا زمانی که امکاناتی برای عرضه وجود نداشته باشد، طبیعتا شنیده نخواهد شد.»
موسیقی اعتراض به شرایط حاکم
با این حال به نظر میرسد یکی از دلایل عدم استقبال از محصولات رسمی موسیقیایی تولید شده در درون ایران، تنگناهای ساختهی حکومت و بیتوجهی رسانهی ملی است.
بخش عمدهای از آثاری که مجوز پخش از وزارت ارشاد ایران دریافت کردهاند، از صدا و سیمای جمهوری اسلامی اجازهی پخش ندارند. همچنین برگزاری کنسرت نیز برای گروههای رسمی با دشواری روبرو است.
از سوی دیگر ذائقهی نسل جوان ایران با بخش عمدهای از موسیقیهای مورد تایید حکومت ایران سازگاری ندارد. درحالی که مخاطبان موسیقی سنتی نیز از دیدن کنسرتهای خوانندگان مطرح این سبک از صداوسیمای حکومتی محروماند.
اما به نظر میرسد بر حسب تجربه سالهای گذشته، اقدامات امنیتی و قضایی در برخورد با موسیقی زیرزمینی ایران چندان موثر نخواهد بود. موسیقی که به گفته محسن نامجو، نوازنده و خواننده مطرح ایرانی، نتیجه نوعی اختلاف نظر قدرت حاکم با گروههای موسیقی است.
نامجو این نوع موسیقی را به یادداشتهای شخصی کسی که نسبت به سیاست های وزارت ارشاد معترض است، تشبیه میکند و معتقد است: «هیچ نهاد و ارگان رسمی و غیررسمی نمی تواند جلوی این یادداشتهای شخصی را بگیرد.»