کمیته شرایط اضطراری آلودگی هوا در جلسه‌ای که روز دوشنبه، ۱۵ تیر، با حضور نمایندگان سازمانهای ذیربط در امر آلودگی هوا برگزار کرد به تعطیلی مراکز و سازمانها دراستان تهران در روز سه‌شنبه رأی داد.

بنا به مصوبه‌‌ی این کمیته‌، همچنین به دلیل مشکلات بهداشتی و زیست محیطی فعالیت‌ها در همه مراکز صنعتی استان تهران به مدت دو روز تعطیل اعلام شده‌اند.

در همین حال، بنا به تصویب کمیسیون زیربنایی دولت نیز، پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست برای رویارویی با پدیده گرد و غبار به مرحله‌ی اجرا در می‌آید.

این پیشنهاد از جمله شامل مارچ‌پاشی بر زمین‌های با پتانسیل فرسایش در یک مدت شش ماهه است. وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح هم موظف شده است با استفاده از نیروهای مسلح در مدت سه ماه، در کانون های بحران و مناطق تحت تاثیر پدیده گرد و غبار، فضای سبز دارای درخت ایجاد کند.

در همین حال بنا به گزارش ایرنا، فاطمه‌ جوادی، رئیس سازمان محیط زیست ایران در دیدار با نخست وزیر عراق یادداشت تفاهمی را برای حل معضل گرد و غبار برخواسته از بیابان‌های عراق با مقامات این کشور امضا کرد.

مشکلی فرامرزی

دکتر مجید عباس‌پور، رئیس دانشکده‌ی محیط زیست و انرژی در تهران در باره‌ی منشاَ گرد و غبار اخیر در هوای بخش بزرگی از ایران، به دویچه وله گفته است که این گرد و غبار مربوط به ایران نیست و از جمله از عربستان و عراق منشاء گرفته است. گرد و غبار ابتدا مسیر جنوب و سپس غرب ایران را طی کرده و اینک به تهران رسیده است. عباس‌پور افزوده است: « از ‌آنجا ‌که که الان بارش وجود ندارد، این گرد و غبار که به صورت ایروسل (aerosol) است و متأسفانه مدت زیادی می‌ماند، از حد مجاز فراتر رفته است. به طوری که ما در غرب، کرمانشاه، اهواز و مناطق دیگر مشکل پیدا کرده‌ایم و مسئله ‌هم به گونه‌ای نیست که اینک بتوانیم کاری انجام بدهیم.»

درحال حاضر سؤال مطرح این است که تصمیم‌های یادشده دولت تا چه حد جنبه‌ی اجرایی پیدا خواهند کرد و حد تأثیر آنها در مهار گرد و غباری که بخشی بزرگی از ایران با آن دست گریبان است، به چه میزان خواهد بود.

چاره‌جویی پس از ۴ سال

مشکل گردوغبار نزدیک به ۴ سال است که به معضلی بزرگ برای اهالی شهرهای جنوب، جنوب غرب و غرب کشور در استانهای خوزستان، بوشهر، ایلام، کرمانشاه، لرستان، هرمزگان ، کردستان و برخی استانهای دیگر تبدیل شده است. ساکنین این استان‌ها هر سال از اواخر بهار به بعد با هوایی پر از گرد و غبار مواجه‌اند. چنین هوایی مشکلات تنفسی و ریوی و بیماری های دیگری ایجاد می‌کند و ،زندگی عادی را به حالت نیمه تعطیل در می‌آورد.

آن‌چنان که واکنش‌های نهادهای مسئول در یکی دو روز گذشته نشان می‌دهد، ظاهراَ گردوغبار یادشده می‌بایست به تهران برسد تا این نهادها به جنبش و جوش بیفتند و در پی چاره‌جویی برآیند. برخی رسانه‌های ایران، ضمن انتقاد به این رویه‌، دولت را متهم کرده‌اند که در ۴ سال گذشته که مردم غرب و جنوب ایران با مشکل امروز تهران مواجه بوده‌اند، کمتر واکنشی نشان داده است.

بحرانی مزید بر علت

معضل گرد و غبار در حالی بالا گرفته است که بحران آلودگی هوای ناشی از دود و دم اتوموبیل‌ها و صنایع در تهران و برخی از شهرهای بزرگ نیز کم و بیش رو به تشدید است. سرهنگ هادی هاشمی، رئیس راهنمایی و رانندگی تهران در مصاحبه با روزنامه‌ی اعتماد (یکشنبه ۱۴ تیر) از حذف کنیستر در خودروهای تولیدی شرکت ایران خودرو خبر داده است، در حالی که خودروهای صادراتی همچنان به این دستگاه مجهز هستند. ظاهراَ اقدام ایران خودرو برای کاستن از هزینه‌ی تولید اتوموبیل‌های‌ ساخت این شرکت بوده است. به گفته‌ی هاشمی، با حذف کنیستر، بخار بنزین از طریق شلنگ نصب شده، در هوا پراکنده می‌شود و از طریق هوا وارد ریه می‌شود. این بخار به سختی از ریه خارج می‌شود و عامل ایجاد سرطان است. رئیس راهوار تهران افزوده است که بنا به آمارها میزان این آلاینده در هوای تهران چند ده برابر استانداردهای جهانی است.

هاشمی در ادامه‌ی مصاحبه‌ی خود، وزارت صنایع را آلوده کننده ترین سازمان کشور خوانده و افزوده است که سازمان حفاظت محیط زیست نیز در سکوت محض به سر می برد و تعطیل است.

FW/AK