کاترین اشتون، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مسئول گروه ۱+۵ روز پنج‌شنبه (۲ اوت/۱۲ مرداد) در بروکسل اعلام کرد که مذاکرات اتمی با ایران در پایان ماه اوت از سر گرفته خواهد شد.

این تصمیم پس از تماسی تلفنی میان خانم اشتون و سعید جلیلی مسئول هیات مذاکره‌کننده ایرانی اتخاذ شده است. پیشنهاد زمان دور بعدی مذاکرات از سوی اشتون بوده که مورد توافق سعید جلیلی نیز قرار گرفته است.

در توضیحات اشتون به محل برگزاری دور بعدی مذاکرات اشاره‌ای نشده است. از سوی دیگر هنوز روشن نیست که مذاکرات به صورت مستقیم یا از طریق تماس تلفنی صورت خواهد گرفت.

این توافق در حالی صورت می‌گیرد که پس از ناکامی مذاکرات مسکو در ماه ژوئن سطح گفت‌وگوها کاهش یافت و کارشناسان فنی در استانبول وظیفه یافتند که مطالبات و پیشنهادهای طرفین را مشخص‌تر کنند.

هلگا اشمید و علی باقری معاونان اشتون و جلیلی نیز مذاکراتی را در استانبول در هفته‌های گذشته برگزار کرده‌اند. به گفته دیپلمات‌های غربی تا کنون نشست‌های فنی نتایج ملموسی در بر نداشته است.

کارشناسان سیاسی بر این عقیده‌اند که در حال حاضر غرب بر خلاف ایران، هیچ عجله‌ای برای پیشبرد مذاکرات اتمی ندارد. انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در ماه دسامبر امسال و تاثیر تدریجی تحریم‌های نفتی بر اقتصاد ایران از جمله دلایل این تاخیر ذکر می‌شوند.

بر خلاف ادعاهای اولیه‌ی مقامات ایرانی تحریم‌ها در کنار مدیریت ناكارآمد دولتی هرچه بیشتر شرایط اقتصادی را در کشور دشوار کرده است. در روز گذشته در پی اعلام تحریم‌های تازه علیه ایران از سوی آمریکا، ارزش ریال بار دیگر سقوط کرد و دلار به بالای ۲ هزار تومان رسید.

تحریم‌ها و احتمال انعطاف ایران در مذاکرات

کاترین اشتون در روز پنج‌شنبه تصریح کرد که «پاسخ‌گویی به پرسش‌های موجود می‌تواند به اعتمادسازی منجر شود.» به گفته دیپلمات‌های غربی غنی‌سازی اورانیوم با درصد بالا همچنان یکی از اختلافات میان ایران و جامعه جهانی است. توقف فعالیت‌های غنی‌سازی در مرکزاتمی فردو و خروج اورانیوم با غلظت بالا از ایران نیز از جمله خواسته‌های جامعه جهانی برای اعتمادسازی است.

در مقابل ایران غنی‌سازی را حق خود می‌داند و تا کنون خواهان عقب‌نشینی در این زمینه نبوده است. به گفته برخی کارشناسان غربی با توجه به رشد تورم و بیکاری در ایران، کاهش درآمدهای نفتی و تهدید‌های نظامی مستمر می‌توان احتمال داد که تهران با انعطاف بیشتری در دور آتی مذاکرات اتمی شرکت جوید.

مقامات آمریکایی و اسرائیل بارهای تکرار کرده‌اند که همه گزینه از جمله گزینه نظامی همچنان بر روی میز است. از سوی دیگر جمهوری اسلامی تا کنون نتوانسته است نگرانی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از میان بردارد.

سیاست‌چانه‌زنی ایران تا کنون خط روشنی را در مذاکرات دنبال نکرده است. در حالی‌که برخی مسئولان دولتی ابراز امیدواری کرده‌اند که مذاکرات باید تا حل اختلافات ادامه یابد، آیت‌الله خامنه‌ای در ۳ مرداد ماه تاکید کرد که "عقب‌نشینی" جمهوری اسلامی سبب "گستاخی دشمنان" خواهد شد.

خامنه‌ای گفت: «همه این واقعیات نشان می‌دهد که باید بر توکل بر خدا، افزایش خطرپذیری، استفاده از تدبیر و درایت، راه مقاومت را ادامه داد.»

کشورهای غربی ایران را متهم می‌کنند که در پوشش برنامه اتمی خود در صدد دستیابی به جنگ‌افزار هسته‌ای است. ایران در مقابل بر صلح‌آمیز بودن برنامه اتمی خود تاکید می‌کند.