علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز شنبه (۲۶ سپتامبر/ ۴ مهر) در تلویزیون دولتی ایران اعلام کرد، بازرسی از تاسیسات جدید ایران در زمان مناسب انجام خواهد شد. وی تارخ معینی را ذکر نکرد.

تهران روز دوشنبه‌ی گذشته (۲۱ سپتامبر) در نامه‌ای به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، وجود دومین تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم خود را اطلاع داد. دولت ایران همواره ادعا می‌کرد که فاقد تاسیسات و مراکز مخفی اتمی است.

بنا به گفته‌ی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، مرکز جدید غنی‌سازی اورانیوم در ۱۰۰ کیلومتری جنوب تهران و در نزدیکی شهر قم قرار دارد. تاسیسات نخست غنی‌سازی ایران در نظنز قرار دارد.

نخستین دستاورد استراتژی اوباما

شبکه‌ی خبری CNN روز شنبه به نقل از یکی از نمایندگان دولت امریکا گزارش داد که واشنگتن مدت‌هاست که اطلاعات مخفی راجع به ساخت این تاسیسات را در اختیار روسیه و چین قرار داده است. هدف دولت اوباما آن است که نظر این دو کشور را برای تحریم ایران جلب نماید.

براساس گزارش سی.ان.ان، استراتژی دولت اوباما آن است که با روسیه و چین ائتلافی علیه برنامه‌ی اتمی ایران تشکیل دهد. یک منبع دولتی آمریکا که نخواسته نام‌اش فاش شود، به سی.ان.ان گفته، این استراتژی اوباما به نخستین دستاورد خود رسیده است.

دمیتری مدودف رئیس جمهور روسیه روز گذشته (جمعه ۲۵ سپتامبر) با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد، ساخت دومین مرکز غنی‌سازی اورانیم توسط ایران، ناقض قطعنامه‌های شورای امنیت است. رئیس جمهوری روسیه از ایران خواست ثابت کند ایجاد این مرکز اهداف صلح‌آمیز دارد و از آژانس نیز خواسته شده، ادعاهای تهران را بررسی کند.

دولت چین نیز ایران را به همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فراخواند. وزیر خارجه‌ی چین ابراز امیدواری کرد که نشست هفته‌ی آینده‌ی گروه ۵+۱ با ایران، نتایج ثمربخشی به همراه داشته باشد.

چهار سال فعالیت مخفی

بنابر اطلاعاتی که خبرگزاری آلمان از منابع مطلع بدست آورده، کار بر روی مرکز دوم غنی‌سازی اورانیوم ایران از سال ۲۰۰۵ آغاز شده است. بنا بر این گزارش، تهران ملزم بوده آژانس را از فعالیت خود آگاه کند اما ۴ سال این تعهد خود را نقض کرده است. تاسیساتی که در نزدیکی شهر قم ساخته می‌شود بسیار پیشرفته است، اما هنوز آماده‌ی کار نیست و مواد اتمی در آن وجود ندارد.

تاسیسات نطنز ظرفیت نصب ۵۴ هزار سانتریفوژ را دارد، تاسیسات جدید در نزدیکی قم اما برای نصب ۳ هزار دستگاه چرخنده ساخته شده است.

روزنامه‌ی آمریکایی "نیویورک تایمز" نوشته است، سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا مدت‌هاست که از وجود و روند ساخت این پروژه مطلع هستند و دولت آمریکا این اواخر اطلاعاتی را نیز در اختیار دیگر هم‌پیمانان غربی خود قرار داده بود. گفته می‌شود ایران زمانی تصمیم گرفت آژانس را از وجود این تاسیسات مطلع کند که آمریکا قصد افشای آن را داشت.

اول اکتبر در ژنو

روز پنجشنبه آینده (اول اکتبر) پنج کشور عضو دائم شورای امنیت و آلمان (گروه ۵+۱) در شهر ژنو با ایران به مذاکره خواهند نشست. کشورهای غربی ایران را متهم می‌کنند که زیر پوشش پروژه‌ی تولید انرژی هسته‌ای، برای ساخت سلاح اتمی تلاش می‌کند. ایران به موازات برنامه‌ی هسته‌ای خود، یک پروژه‌ی تولید و توسعه‌ی ‌موشک‌های کوتاه و میان‌برد نیز دارد. به اعتقاد غربی‌ها، دست‌کم بخشی از این پروژه‌ی موشکی در پیوند با برنامه‌ی تولید سلاح هسته‌ای قرار دارد. ایران این اتهام‌ها را رد می‌کند و می‌گوید برنامه‌ی هسته‌ایش در چارچوب مقررات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.

آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان، چهار قدرت بزرگ غربی، به ایران پیشنهاد کرده‌اند که در ازای دریافت کمک‌های فنی و اقتصادی، فعالیت‌های حساس هسته‌ای خود را متوقف کند. در میان بسته‌ی پیشنهادی این کشورها، دریافت راکتور هسته‌ای مدرن که با آب سبک کار می‌کند نیز منظور شده است. کشورهای پیشنهاد‌دهنده به ایران تا پایان ماه سپتامبر فرصت داده‌اند تا به این بسته‌ی پیشنهادی پاسخی روشن بدهد.

MM/AJ