ایالات متحده آمریکا و چین پس از سال‌ها تنش در روابط تجاری خود، به توافقی موقت درباره کاهش تعرفه‌ها و همکاری در زمینه صادرات مواد معدنی کمیاب دست یافتند. این توافق که در شهر بوسان کره جنوبی اعلام شد، اولین دیدار حضوری میان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، و شی جین‌پینگ، رئیس جمهوری و دبیرکل حزب کمونیست چین، پس از شش سال محسوب می‌شود.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

به گفته ترامپ، دو کشور بر سر چارچوبی برای تامین و صادرات عناصر معدنی کمیاب به توافق رسیده‌اند؛ موادی حیاتی که در تولید خودروهای برقی، توربین‌های بادی و جنگنده‌های مدرن به کار می‌روند. رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام کرد که این توافق برای یک سال معتبر است و هر سال مورد بازنگری قرار خواهد گرفت. چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و فرآوری‌کننده این مواد در جهان است و نقش کلیدی در زنجیره تامین جهانی دارد.

در جریان نشست بوسان، ترامپ گفت که این توافق، با هدف ثبات در زنجیره تامین جهانی انرژی و فناوری، گام مهمی در روابط اقتصادی دو کشور محسوب می‌شود. او افزود که تعرفه‌های آمریکا علیه چین نیز در برخی بخش‌ها از جمله فنتانیل، ماده‌ای شیمیایی که در تولید دارو و مواد مخدر صنعتی به کار می‌رود، به ده درصد کاهش خواهد یافت.

بیشتر بخوانید: امید ترامپ به دستیابی به توافق در مناقشه تجاری با چین

ترامپ در سخنانی پس از پایان نشست تأکید کرد که "اختلاف میان ایالات متحده و چین حل شده است" و روابط دو کشور در مسیر تازه‌ای قرار گرفته است. به گفته او، مذاکرات با شی جین‌پینگ "سازنده" بوده و "فضای همکاری و احترام متقابل" در آن حاکم بوده است. دیدار دو رهبر حدود یک ساعت و چهل دقیقه به طول انجامید.

این گفت‌وگوها در حاشیه نشست همکاری‌های اقتصادی آسیا-اقیانوسیه (APEC) برگزار شد و برای دو طرف اهمیت نمادین زیادی داشت. در این نشست، چهره‌های ارشد دولت آمریکا از جمله مارکو روبیو وزیر خارجه، اسکات بسنِت وزیر دارایی، و هاوارد لوتنیک وزیر بازرگانی حضور داشتند. از سوی چین نیز وانگ یی، وزیر خارجه، و وانگ ونتائو، وزیر بازرگانی، در مذاکرات شرکت کردند.

رئیس‌جمهور چین در ابتدای جلسه با اشاره به تلاش‌های دیپلمات‌های دو کشور گفت که «طرفین به یک اجماع اساسی دست یافته‌اند». او افزود: «طبیعی است که میان دو کشور بزرگ، اختلاف‌نظر و اصطکاک وجود داشته باشد، اما چین و آمریکا باید شرکا و دوستان یکدیگر باشند، نه رقیب.»

شی جین‌پینگ در سخنانش از سیاست "عظمت دوباره آمریکا" که ترامپ دنبال می‌کند نیز یاد کرد و گفت، پیشرفت چین در تضاد با این هدف نیست. او افزود: «چین خواهان جهانی است که در آن همه کشورها فرصت رشد داشته باشند.»

شی همچنین از نقش ترامپ در آتش‌بس اخیر در نوار غزه تقدیر کرد و گفت که چین نیز همواره از گفت‌وگو و صلح در مناطق بحرانی حمایت کرده است. او تاکید کرد که پکن آماده است برای ایجاد "پایه‌ای مستحکم‌تر در روابط دوجانبه" با واشنگتن همکاری کند.

تغییر لحن پس از سال‌ها تنش

اظهارات ترامپ نیز لحنی متفاوت از گذشته داشت. او با تحسین رهبر چین گفت: «شی جین‌پینگ یک رهبر بزرگ برای کشوری بزرگ است» و پیش‌بینی کرد که دو کشور "روابطی فوق‌العاده برای مدت طولانی" خواهند داشت. او افزود که دیدار بوسان می‌تواند "آغاز دوره‌ای تازه از همکاری اقتصادی" باشد.

در حالی که رهبر چین بیشتر زمان جلسه را در اختیار داشت و بخش عمده‌ای از گفت‌وگو را هدایت کرد، منابع خبری می‌گویند فضای جلسه نسبت به سال‌های پرتنش گذشته کاملا متفاوت بوده است.

روابط چین و ایالات متحده در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ دچار تنش‌های گسترده شد. از زمان آغاز دوره اول ریاست‌جمهوری او در ژانویه ۲۰۱۷، دو کشور بارها علیه یکدیگر تعرفه‌هایی سنگین وضع کردند و محدودیت‌های تجاری گسترده‌ای اعمال نمودند.

واشنگتن چین را به "رفتارهای تجاری ناعادلانه" و "سرقت مالکیت فکری" متهم کرده بود، در حالی که پکن، سیاست‌های آمریکا را "یک‌جانبه و تحمیلی" می‌دانست. در سال‌های اخیر، رقابت بر سر فناوری‌های پیشرفته و کنترل زنجیره تامین جهانی، محور اصلی اختلافات دو کشور بوده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

توافق جدید، هرچند محدود و موقتی است، اما نشانه‌ای از کاهش تنش‌ها تلقی می‌شود. تحلیل‌گران می‌گویند این توافق می‌تواند مقدمه‌ای برای بازگشت گفت‌وگوهای گسترده‌تر تجاری میان دو اقتصاد بزرگ جهان باشد.

نقش چین در بازار مواد معدنی کمیاب

چین بیش از ۶۰ درصد از تولید جهانی مواد معدنی کمیاب را در اختیار دارد و تقریبا تمام فرآوری این مواد در خاک چین انجام می‌شود. این عناصر برای تولید تجهیزات الکترونیکی، موتورهای خودروهای برقی، رادارهای نظامی و توربین‌های بادی حیاتی‌اند. وابستگی صنایع پیشرفته غرب به این مواد در سال‌های اخیر به یکی از ابزارهای نفوذ اقتصادی چین تبدیل شده است.

کارشناسان معتقدند توافق تازه می‌تواند بخشی از نگرانی‌های آمریکا درباره دسترسی به منابع حیاتی برای صنایع دفاعی و فناوری را کاهش دهد. در عین حال، پکن با این توافق جایگاه خود را به‌عنوان بازیگر اصلی در بازار جهانی حفظ می‌کند.

با وجود اعلام توافق، جزئیات کامل گفت‌وگوها هنوز منتشر نشده است. مقام‌های دو کشور گفته‌اند که مذاکرات در ماه‌های آینده ادامه خواهد یافت و مفاد توافق درباره عناصر نادر و تعرفه‌ها هر سال بازنگری می‌شود.

تحلیلگران می‌گویند هرچند توافق بوسان یک گام نمادین به‌سوی کاهش تنش‌هاست، اما اختلافات بنیادین دو کشور بر سر فناوری، امنیت منطقه‌ای و نفوذ جهانی همچنان پابرجاست.

برای اکنون، هر دو طرف از باز شدن کانال گفت‌وگو رضایت دارند؛ گفت‌وگویی که اگر ادامه یابد، شاید بتواند از بازگشت جنگ تعرفه‌ها میان دو قدرت اقتصادی جهان جلوگیری کند.