توافق کنفرانس کاپ ۲۷ برای تاسیس صندوق کمک به خسارات اقلیمی
۱۴۰۱ آبان ۲۹, یکشنبه
کنفرانس اقلیمی کاپ ۲۷ در شرمالشیخ برای تاسیس صندوقی به منظور کمک به خسارات آب و هوایی به توافق رسید. هدف از این کار کاهش پیامدهای اجتناب ناپذیر گرمایش جهانی در کشورهای در حال توسعهای است که به ویژه در معرض خطر هستند.
تبلیغات
کنفرانس جهانی اقلیمی در شرمالشیخ مصر توانست برای تاسیس یک صندوق مشترک به منظور کمک به کشورهای فقیر برای جبران خسارات اقلیمی به توافق برسد. تشکیل این صندوق از سوی ۲۰۰ کشور شرکتکننده در این کنفرانس تصویب شد. این توافق هنوز به تایید برای بیانیه نهایی نیاز دارد.
در این توافق تشکیل یک کمیسیون گذار پیشبینی شده که باید بر روی پیشنهادات در این رابطه کار کند. درباره این کمیسیون در کنفرانس اقلیمی بعدی که پایان سال ۲۰۲۳ در دبی تشکیل میشود مشورت خواهد شد. این کمیسیون باید متشکل از ۱۳ کشور صنعتی و در حال توسعه باشد.
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل این توافق را به عنوان "قدمی مهم در مسیر عدالت" ستود. او در توییترش نوشت: «مطمئنا این کافی نیست اما یک سیگنال سیاسی ضروری است تا اعتماد از دست رفته دوباره به وجود آید.»
صندوقی برای کشورهای واقعا در خطر
با این صندوق باید از پیامدهای اجتناب ناپذیر گرمایش زمین مثل خشکسالیهای مکرر، سیل و طوفان و نیز بالا رفتن مداوم سطح آب دریاها و بیابانزایی جلوگیری شود. این موضوع بزرگترین محل اختلاف در کنفرانس دو هفتهای شرم الشیخ بود که ۳۶ ساعت نیز تمدید شد.
در نهایت هیچ رقمی برای این صندوق خسارت در نظر گرفته نشد و مشخص هم نشد که دقیقا چه کسی باید این مبلغ را بپردازد.
اما در این باره که چه کشورهایی میتوانند از این صندوق استفاده کنند توافق حاصل شد؛ کشورهای در حال توسعهای که به خصوص در خطر هستند. اتحادیه اروپا به طور ویژه بر اعمال محدودیت در استفاده از این صندوق مصر بود.
تنها گروه V20 (۲۰ کشور آسیبپذیر) از مجموعه ۵۸ کشور در خطر، هزینههایشان در ارتباط با خسارات اقلیمی در ۲۰ سال گذشته را ۵۲۵ میلیارد دلار اعلام کردهاند. بر اساس تحقیقات انجام شده خسارات اقلیمی در سرتاسر جهان میتواند تا سال ۲۰۵۰ به سالانه یک تا ۱/۸ تریلیون دلار برسد.
ایالات متحده در ابتدا این موضوع را مسدود کرده بود، در حالی که گروه متشکل از بیش از ۱۳۰ کشور در حال توسعه موسوم به G77 به همراه چین برای آن فشار وارد میکردند. اتحادیه اروپا هم که ابتدا نسبت به این موضوع تمایلی نشان نداده بود، سرانجام نظرش را تغییر داد.
یک گام تاریخی
مدیر اندیشکده آمریکایی موسسه منابع جهانی از یک "گام تاریخی" صحبت کرده است. به گفته آنی داسگوپتا این صندوق راه نجاتی برای "خانوادههایی که خانههایشان خراب شده، کشاورزانی که مزارعشان ویران شده و ساکنان جزایری که مجبور به ترک خانه و سرزمینشان شدهاند" خواهد بود.
در عین حال نمایندگان کشورهای در حال توسعه تعهد مشخصی در مورد نحوه نظارت بر این صندوق ندادند.
بر اساس دادههای موسسه منابع جهانی در سراسر دنیا بیش از ۳/۳ میلیارد انسان در مناطقی هستند که مشخصا در خطر تغییرات اقلیمی قرار دارند.
یان کووالتسیگ کارشناس اقلیمی اکسفام در آلمان، توافق برای تشکیل این صندوق را "نقطه عطف" و "موفقیتی واقعی در مبارزه با تغییرات اقلیمی" ارزیابی میکند. به گفته او سالها بود که کشورهای ثروتمند تاسیس چنین صندوقی را بلوکه کرده بودند تنها از ترس اینکه به دلیل مقصر بودن در بحرانهای اقلیمی وادار به پرداخت خسارت شوند.
کووالتسیگ میگوید: «اینکه کشورهای صنعتی بالاخره تکانی به خود دادند، با توجه به تخریبی که بحران آب و هوا در بسیاری از کشورهای فقیرتر جنوبی ایجاد کرده، بسیار دیر است.»
کاپ۲۶؛ دو راهی نجات و نابودی زمین
نشست گلاسکو در سایه خشم و یاس ناشی از مسکوت ماندن اهداف توافق پاریس و در غیاب چین و روسیه در حال برگزاری است. کنفرانس آخرین امید به نجات زمین و بشریت تلقی میشود و نخست وزیر بریتانیا شکست آن را شکست همهچیز خوانده است.
عکس: Scott Heppell/AP Photo/picture alliance
رهبران دولتی هر یک در گلاسکو چیزی در باره فجایع اقلیمی، نجات بشریت، به صفر رساندن انتشار کربن، انرژیهای تجدیدپذیر و پیشگیری از مرگ زمین میگویند. تشکلهای زیست محیطی هم خلف وعده صاحبان قدرت را به رخ میکشند و دولتهای خاطی را به انجام تعهدات پاریس فرا میخوانند. تصویر: تظاهرات فعالان "اکسفام" در کسوت نوازندگان اسکاتلندی و صورتک رهبران آلمان، ایتالیا، فرانسه، بریتانیا، چین، روسیه، کانادا و هند.
عکس: Lee Smith/REUTERS
جو بایدن در سخنرانی خود در گلاسکو اعلام کرد که ایالات متحده تا سال ۲۰۳۰، تولید گازهای گلخانهای را یک گیگاتن کاهش میدهد. او ارتقای سطح زندگی جهانیان را یک ضرورت اخلاقی و اقتصادی خواند و از رهبران جهان به دلیل اقدامات دولت ترامپ در خروج از توافق آب و هوایی پاریس پوزش خواست.
عکس: Erin Schaff/The New York Times/AP Photo/picture alliance
بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا در کنفرانسی مطبوعاتی، پایدار نگاهداشتن گرمایش زمین در سطح ۵/ ۱درجه را مستلزم زیرساختهای جدید دانست. نخستوزیر هند که دبیرکل سازمان ملل را بغل کرده (سمت راست تصویر) وعده داده که کشورش تا ۵۰ سال دیگر تولید دیاکسید کربن را به صفر برساند.
عکس: Christopher Furlong/Pool via REUTERS
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، از رهبران دولتها خواست رویکردهای بیرحمانه نسبت به تنوع زیستی را پایان دهند و از پاشیدن بذر مرگ با انتشار کربن دست بکشند. او گفت: «با طبیعت مثل مستراح رفتار نکنید. حفاریهای عمیق، استخراجهای گوناگون و سوزاندن هر آن چه هست دیگر بس است. گور خود را نکنیم.»
عکس: Yves Herman/Pool/REUTERS
صدراعظم آلمان از نیاز به تغییری اساسی در سبک زندگی کار و کسب و کار سخن گفت و بحث قیمتگذاری انتشار کربن را مطرح کرد. آنگلا مرکل افزود که این موضوع پیشتر در اتحادیه اروپا عملیاتی شده و لازم است در سراسر جهان توسعه یابد.
عکس: Phil Noble/REUTERS
امانوئل مکرون در کانون توجه گروههای معترض به رویکردهای زیست محیطی فرانسه قرار دارد. رئیس جمهور فرانسه در نشست گلاسکو هشدار داد که کشورهای کمتر توسعه یافته و فقیر، نخستین قربانیان تغییرات اقلیمی هستند. او گفت که فرانسه و سایر کشورهای اروپایی آماده عمل کردن به تعهدات توافق پاریس هستند.
عکس: Scott Heppell/AP Photo/picture alliance
رهبران دولتی قول دادهاند که کلیه فعالیتهای منجر به نابودی جنگلها را تا سال ۲۰۳۰ متوقف کنند. بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا در اطلاعیهای گفت در هر دقیقه معادل ۲۷ زمین فوتبال، از سطح جنگلهای جهان تخریب و نابود میشود. سازمان ملل گزارش کرده که از سال ۱۹۹۰ تا کنون، ۴۲۰میلیون هکتار جنگل برای تبدیل به زمین، ساخت و ساز و سودآوریهای مختلف از بین رفتهاند.
عکس: Erin Schaff/AP/picture alliance
یک نقاشی دیواری در گلاسکو در اعلام خطر نسبت به گرمایش زمین و نابودی نسلهای آینده. الوک شارما، رئیس کنفرانس اقلیمی COP26 آن را "آخرین امید دستیابی به هدف ۱/۵درجه" خوانده و پاتریشیا اسپینوزا، مدیر محیط زیست سازمان ملل، سیاست رایج در جهان را "سرمایهگذاری برای نابودی بشر" نامیده است.
عکس: Alberto Pezzali/AP Photo/picture alliance
کنشگران و سازمانهای زیست محیطی، اولویت سود بر منافع بشری و طبیعی را تا توانستهاند به چالش کشیدهاند. پیش از شروع نشست گلاسکو جوانان و دانش آموزان جنبش "جمعهها برای آینده" با پرچمداری گرتا تونبرگ سوئدی جلوی بانک های بزرگ لندن تظاهرات کردند.
عکس: Frank Augstein/AP Photo/picture alliance
روسای جمهور روسیه و چین از غایبان بزرگ در کوپ۲۶ هستند. اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نیز به دلیل نارضایتی از تمهیدات امنیتی و اختلاف بر سر تعداد افراد هیات همراه، از حضور در نشست انصراف داد. قهر و غیاب شماری از رهبران اما باعث حذف آنها از پرفورمنسها و برنامههای اعتراضی نشده است. نام این اکسیون "بازی مرگ" است؛ نامی برگرفته از سریال پرمخاطبی که به رقابتهای شدید در جامعه سرمایهداری میپردازد.
عکس: Scott Heppell/AP Photo/picture alliance
عکس 101 | 10
تعیین سقف ۱/۵ درجه برای گرمایش زمین
یکی دیگر از توافقهای به دست آمده در اجلاس کاپ ۲۷ شرمالشیخ تعیین اهدافی مشخص برای حفاظت از محیط زیست و سرمایهگذاری برای آن بود.
در این باره اهداف کنفرانس اقلیمی پاریس بار دیگر تایید شد که بر اساس آن گرمایش زمین باید به طور محسوس کمتر از دو درجه و در صورت امکان بیشتر از یک ونیم درجه در مقایسه با دوران پیشا صنعتی نشود.
بدین منظور باید تولید گازهای گلخانهای فورا و به صورت پایدار کاهش پیدا کند. تا سال ۲۰۳۰ (هفت سال دیگر) تولید این گازها در مقایسه با سال ۲۰۱۹ باید ۴۳ درصد کاهش پیدا کند و تا سال ۲۰۵۰ باید تولید گازهای گلخانهای در سراسر جهان به صفر برسد.
کشورهایی که در این مسیر هنوز اقدام نکردهاند باید کاهش تولید گازهای گلخانهایشان را تا سال ۲۰۳۰ تشدید کنند.
تا همین اواخر بحثهای داغی در مورد اینکه آیا ابتدا باید فراخوان برای گسترش انرژیهای تجدیدپذیر در متن توافق نهایی گنجانده شود وجود داشت. این موضوع بیش از همه مورد درخواست اتحادیه اروپا بود.
آنچه در متن نهایی آمد اما کمی تلطیف شده بود: "ترکیبی از انرژیهای پاک" که باید شامل تولید انرژی با انتشار گازهای گلخانهای کم و انرژیهای تجدید پذیر باشد، در متن نهایی درخواست شده است.
علاوه بر آن یک برنامه عمل فوری برای کاهش تولید گازهای گلخانهای تصویب شد. برای رسیدن به مرز ۱/۵ درجه گرمایش زمین، کشورها باید تا کنفرانس بعدی در نوامبر سال آینده اهداف ملیشان را برای سال ۲۰۳۰ بهبود دهند.
برنامهای که در کنفرانس سال ۲۰۲۳ تصویب میشود تا سال ۲۰۲۶ ادامه خواهد داشت اما دیگر تمدید نخواهد شد. منبع اولیه این برنامه نیز بسته اقلیمی گلاسکو است که در سال ۲۰۲۱ تصویب شد. با این حال، این برنامه کمتر از آن چیزی است که اتحادیه اروپا در مذاکرات خواهان آن شده بود.
ده نکته باریکتر از مو برای حفظ محیط زیست
با کمی دقت در رفتارهای روزمره و ترک بسیاری عادتها، میتوان گامهای کوچکی برداشت که اثراتی بزرگ در بهبود محیط زیست میگذارند.
عکس: mago
شیر را ببندید
موقع مسواک زدن یا شستن دستها، لازم نیست آب پیوسته جریان داشته باشد. نتیجه یک پژوهش در دانشگاه اولدنبورگ نشان میدهد که نبستن شیر در حین نظافت دست و دندان، به بهای هدر رفتن ۱۲ لیتر آب آشامیدنی تمام میشود.
عکس: Colourbox
دوش بگیرید؛ وان قدغن
حمام کردن در وان یعنی مصرف دستکم ۱۴۰ لیتر آب اما وقتی دوش میگیرید، در هر دقیقه تنها ۲۰ لیتر آب استفاده میشود. اداره فدرال حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی آلمان محاسبه کرده که پرهیز از وان گرفتن، میتواند به صرفهجویی ۳۰۰ یورو در بودجه سالانه یک خانوار چهار نفری منجر شود. شما کدام را انتخاب میکنید؟
عکس: Fotolia/Valua Vitaly
تهویه هوا
خیلی از افراد فکر میکنند نیمه باز بودن همیشگی پنجره به گردش هوای تازه در اتاق و خانه کمک میکند اما درست آن است که هر دو سه ساعت یک مرتبه، پنجرهها کاملا گشوده شوند؛ آن هم تنها برای چند دقیقه و نه بیشتر. صندوق جهانی طبیعت (WWF) اعلام کرده که ترک عادت نیمه بسته گذاشتن پنجرهها در فصول سرد سال، موجب صرفهجویی در مصرف ۳۰۰کیلوگرم مونوکسید کربن میشود. چیزی معادل ۷۰ یورو هزینه.
عکس: picture-alliance/dpa/C.Klose
بدرود با باطری
اداره فدرال محیط زیست آلمان توصیه میکند که مردم حتیالمقدور از دستگاههایی استفاده کنند که به باطری نیاز ندارند. انرژی مورد استفاده برای تولید باطریهای غیرقابل شارژ، ۴۰ تا ۵۰۰ برابر بیشتر از آن چیزی است که پریز برق در اختیار میگذارد. میدانید که قیمت یک باطری AA در مقایسه با هزینه انرژی الکتریکی، حدود ۳۰۰برابر گرانتر است؟
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
دکمه را بزنید
تلویزیون با فشردن دکمه کنترل از راه دور به طور کامل خاموش نمیشود. پریزهای چند اتصاله هم همینطور. آنها را باید بطور کامل خاموش کرد. آلمانیها مردم مقتصدی هستند و اداره محیط زیست به شهروندان میگوید بدانید و آگاه باشید که در وضعیت "استند بای" مصرف برق ادامه مییابد.
عکس: fotolia/Sergej Toporkov
هر قابلمهای دری دارد
صندوق جهانی طبیعت توصیه میکند که در زمان پخت و پز، حتما در قابلمه را بگذارید. به این ترتیب تا ۶۵درصد در مصرف گاز یا برق صرفهجویی خواهید کرد. روشن است که وقتی در قابلمه را نمیگذارید، بخش بزرگی از حرارت هدر میرود. اندازه قابلمه هم باید درست انتخاب شود. فراموش نکنید انتخاب قابلمهای که بزرگتر از شعاع صفحه اجاق باشد، اتلاف انرژی است.
عکس: Imago/P. von Stroheim
کتری برقی یا اجاق؟
میخواهید چای دم کنید یا پاستا و ماکارونی بپزید؟ توصیه اداره حفاظت محیط زیست آلمان این است که از کتری برقی برای جوش آوردن آب استفاده کنید. هم آب سریعتر جوش میآید و هم انرژی کمتری به نسبت اجاق خوراکپزی مصرف میشود. اداره یاد شده مثال میزند که جوش آوردن روزانه یک لیتر آب در کتری برقی یعنی پرهیز از تولید سالانه۹۰کیلوگرم دی اکسید کربن و قناعت در ۴۰ یورو پول.
عکس: picture-alliance/Okapia/U. Sapountsis
وداع با سشوار
خانهای هست که در آن سشوار نباشد؟ این وسیله جدانشدنی از مناسک حمام، یکی از پر مصرفترین دستگاههای برقی است. اداره حفاظت محیط زیست آلمان توصیه میکند که دستکم در تابستان و روزهای آفتابی، موها را با جریان هوا خشک کنید. فاصله گرفتن از سشوار، هم از نظر مالی سودبخش است و هم از نظر سلامتی موها.
عکس: colourbox.de
لیوان بنوش و برو
قهوه نوشی در راه و در حال حرکت عمومیت یافته اما عاشقان قهوه باید بدانند لیوانهای یک بار مصرف و دور انداختنی مشکلی جدی برای محیط زیست و زبالهزایی است. اگر عادت دارید در مسیر قهوه بنوشید، بهتر است لیوان ثابت و مخصوصی تهیه کنید. اینطوری هم به جیب خودتان کمک کردهاید و هم به سطلهای آشغال رحم.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Warnecke
کیسه پلاستیکی ممنوع
سازمان حفاظت محیط زیست آلمان میگوید سرانه ۶۵ کیسه پلاستیکی در چرخه مصرف این کشور بالا و غیرضروری است. میدانید تجزیه این کیسهها در طبیعت دهها سال زمان میخواهد؟ بهتر نیست از همین امروز وقتی خرید میروید، یک سبد حصیری، کوله پشتی یا کیسهای پارچهای همراه ببرید تا سهمی در کاهش مصرف پلاستیک ایفا کنید؟