گرد و غباری زرد رنگ در روز یکشنبه (۲۸ اسفند) چهارمین شهر بزرگ ایران را در آستانه ورود مسافران نوروزی به تعطیلی کشاند. قبلا اعلام شده بود که یکشنبه آخرین روز کاری سال ۱۳۹۰ خواهد بود اما آلودگی هوا موجب شد که اداره‌ها و مدارس اهواز یک روز زودتر بسته شوند.

رسانه‌های ایران به نقل از تورج همتی، مدیرکل محیط زیست استان خوزستان نوشته‌اند که گرد و غبار کنونی در استان از جنوب شرقی عربستان آغاز شده و پس از رفتن به عراق و شدت یافتن به سمت کوه‌های زاگرس و خوزستان آمده است.

تورج همتی گفته که میزان آلودگی هوا در ساعاتی از روز یکشنبه در آبادان، اهواز و دزفول به ترتیب ۵۱، ۲۹ و ۲۱ برابر حد مجاز شده است. شاهدان عینی می‌گویند که اوج آلودگی اهواز پیش از ظهر بود که ابری نارنجی رنگ فضای شهر را در بر گرفت.

مرکز بهداشت خوزستان از افراد مسن، بیماران قلبی و تنفسی خواسته که از قرار گرفتن در هوای آزاد خودداری کنند. به عموم شهروندان نیز تذکر داده شده که هنگام تردد در خیابان‌ها از ماسک استفاده کنند.

مدیرکل محیط زیست استان خوزستان در خصوص خطرات آلودگی موجود در استان می‌گوید: «این گرد و غبار که به آن ریزگرد می‌گویند به صورت مستقیم وارد خون می‌شود و جمع شدن آن در خون به شکل گلوله می‌تواند موجب ایست قلبی شود. به همین دلیل مردم باید مراقب باشند که به هیچ وجه در هوای آزاد تردد نکنند.»

یکی از ساکنان اهواز به دویچه‌وله می‌گوید که خانه‌نشینی در آستانه عید امری ناممکن است: «ستادهای نوروزی باید اسکان مسافران را سازمان بدهند و بازار و مغازه‌ها هم باید برای خرید ساکنان شهر و خیل مسافران باز باشد. از طرف دیگر کاروان‌های راهیان نور هم یکی پس از دیگری برای دیدار از مناطق سابق جنگی وارد می‌شوند. چگونه می‌توان در این شرایط از خانه بیرون نرفت؟»

یک اهوازی دیگر نیز می‌گوید که علاوه بر هوای شرجی و پرغبار، آب شرب مردم هم کدر، بدبو و بدمزه شده است. او اضافه می‌کند که رنگ توفان این بار به خلاف معمول که قرمز بود، نارنجی متمایل به قهوه‌ای است.

هجوم مردم به بانک‌ها

بانک‌های خوزستان که به خلاف سایر ادارات در روز یکشنبه باز مانده بودند، با هجوم انبوهی از مردم روبرو شدند. به گفته شاهدان عینی، شهروندان بخاطرتعطیلات نوروزی بانک‌ها و پیشگیری از جریمه‌های مربوط به دیرکرد حواله‌ها و اقساط بانکی با سختی و با ماسک خود را به شعبه‌ها رسانده بودند.

این در حالی است که گرد و غبار شدید افق دید رانندگان و رهگذران را نیز محدود کرده و شلوغی گذرگاه‌ها می‌تواند به تصادف‌های پرخطر منجر شود. اداره کل هواشناسی خوزستان میزان شعاع دید در اهواز را حدود ۲۰۰ متر اعلام کرده است.

گرد و غبار در خوزستان پدیده‌ای نادر نیست. توفان خاک سالانه چند مرتبه شهرهای این استان را در می‌نوردد و گردش زندگی مردم را مختل می‌کند. این پدیده به خشکسالی، بادهای موسمی و شرایط اقلیمی عربستان و عراق نسبت داده می‌شود اما سهم خودروها و صنایع در آلایندگی محیط زیست این استان غیرقابل انکار است و تخریب فضای سبز نیز مزید بر آن می‌شود.

شهر اهواز بیش‌تر از سایر شهرهای خوزستان در معرض آلودگی است. نخستین طرح جامع کاهش آلودگی هوای این کلان‌شهر در سال ۱۳۸۰ به تصویب رسیده اما راهکارها و مصوبات ارائه شده در آن از جمله بهینه سازی بخش صنعت، توسعه کمربند سبز، مدیریت ترافیک، فرهنگ سازی و آموزش و از رده خارج کردن خودروهای آلاینده، تاکنون محقق نشده‌اند.

سازمان بهداشت جهانی در مهر ماه سال ۱۳۹۰ کلان‌شهر اهواز را آلوده‌ترین شهر جهان معرفی کرده است. مهم‌ترین بند طرح جامع کاهش آلودگی هوای اهواز، ممنوعیت استقرار صنایع در محدوده شهر بوده اما هنوز هیچ‌یک از کارخانه‌ها به شعاع ۳۰ کیلومتری اهواز منتقل نشده‌اند.

مهیندخت مصباح
تحریریه: شیرین جزایری