خبرگزاری فرانسه روز یکشنبه (۱۸ مارس/ ۲۸ اسفند) خبری منتشر کرد مبنی بر این‌که سریلانکا به دنبال جایگزینی برای نفت ایران است. ظاهرا عراق برای صادرات "مقادیر قابل توجهی" نفت به این کشور اعلام آمادگی کرده است. ایران حدود ۹۲ درصد از نفت مورد نیاز سریلانکا را تأمین می‌کند.

آن‌طور که خبرگزاری فرانسه گزارش داده، روزنامه‌ی "ساندی تایمز" چاپ کلمبو، پایتخت سریلانکا، به نقل از مقام‌های وزارت نفت این کشور نوشته که سریلانکا از ۲۹ مارس (۱۰ فروردین ۱۳۹۱) واردات نفت از ایران را متوقف خواهد کرد. این تصمیم در پی اعلام ضرب‌الاجل ایالات متحده‌ی آمریکا (تا ۸ تیر) اتخاذ شده است. کشورهایی که پس از این تاریخ همچنان به معاملات نفتی خود با جمهوری اسلامی ادامه دهند، مشمول جریمه‌های آمریکا خواهند شد.

پالایشگاه‌های نفتی سریلانکا در سال‌های پایانی دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی و با فن‌آوری ایتالیا ساخته شده‌اند که برای فرآوری نفت سبک کشورهایی چون ایران یا عربستان سعودی مناسب هستند. در صورت قطع واردات نفت از ایران، سریلانکا می‌تواند از نفت جایگزین عربستان سعودی استفاده کند یا واردات فرآورده‌های نفتی از عراق و عمان را افزایش دهد.

عراق در پی تنوع راه‌های صادرات نفت

به گفته‌ی علی الدباغ، یک سخنگوی دولت عراق، قرار است صادرات نفتی این کشور از طریق خط لوله‌ای به ترکیه، افزایش صادرات زمینی و راه‌اندازی "فوری" لوله‌های انتقال نفتی غیرفعال افزایش یابد. این تمهیدات برای مقابله با «پی‌آمدهای بسته‌شدن احتمالی تنگه‌ی هرمز توسط ایران، کمک به اقتصاد جهانی و تأمین درآمدهای نفتی عراق از سوی کمیسیون‌های انرژی و اقتصاد پارلمان عراق پیشنهاد شده‌اند.»

۸۰ درصد صادرات نفت عراق از طریق تنگه هرمز صورت می‌گیرد. جمهوری اسلامی پیش از این تهدید کرده بود که اگر نفت خام صادراتی این کشور در حلقه‌ی تحریم‌های غرب قرار گیرد، تنگه‌ی هرمز را خواهد بست؛ تهدیدی که با واکنش شدید کشورهای غربی مواجه شد.

خبرگزاری فرانسه به نقل از الدباغ گزارش داده که پارلمان عراق روز یکشنبه (۱۸ مارس/ ۲۸ اسفند) پیشنهادهای کمیته‌های یادشده را پذیرفته است. کمیسیون‌های انرژی و اقتصاد پارلمان عراق همچنین پیشنهاد بازگشایی خط لوله بانیاس-طرابلس را داده‌اند؛ خط لوله‌ای که از سوریه به لبنان می‌رسد اما از سال ۱۹۹۰ بسته شده است. علاوه بر این اگر روابط عراق و عربستان سعودی به حالت عادی بازگردد، سخن از کشیدن یک خط لوله انتقال نفت عراق از خاک عربستان سعودی به میان آمده است.

بنا بر پیشنهاد کمیسیون‌های انرژی و اقتصاد پارلمان عراق در کوتاه‌مدت هم باید تلاش‌هایی برای قانع‌کردن ایران و غرب انجام شود؛ تلاش‌هایی که حاصل آن بازماندن تنگه‌ی هرمز باشد «زیرا این موضوع [بسته‌شدن تنگه هرمز] به اقتصاد جهانی و به ویژه کشورهای حوزه‌ی خلیج [فارس] آسیب می‌رساند».

علی الدباغ، سخنگوی دولت عراق، یک ماه پیش هم به خبرگزاری فرانسه گفته بود که کشورش به شدت نگران افزایش تنش میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده‌ی آمریکاست و عراق یکی از کشورهایی خواهد بود که از بسته‌شدن تنگه‌ی هرمز بیشترین آسیب را خواهد دید.

عراق در حال حاضر بیش از ۳ میلیون بشکه نفت در روز تولید می‌کند که از این مقدار به طور متوسط ۱/ ۲ تا ۲/۲ میلیون بشکه در روز صادر می‌شوند. صادرات نفتی درآمد عمده‌ی این کشور است.

اتحادیه‌ی اروپا در پی تحریم نفتی ایران از سوی ایالات متحده اعلام کرد که واردات نفت خود از ایران را متوقف می‌کند. فشارهای غرب بر ایران برای تغییر در سیاست‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی صورت می‌گیرد. غرب ایران را متهم می‌کند در پوشش استفاده‌ی صلح‌آمیز از انرژی اتمی، برای تولید تسلیحات هسته‌ای تلاش می‌کند. ایران همواره این ادعا را تکذیب کرده است.

PB/SJ