در پی واکنش‌های گسترده به طرح "آشتی ملی" که مدتی پیش از سوی محمد خاتمی، رئیس جمهور دوران اصلاحات، مطرح شد، احمد توکلی، از چهره‌های سرشناس اصول‌گرا نیز به صف کسانی پیوست که در این رابطه موضع‌گیری کرده‌اند.

احمد توکلی طی سخنانی در دانشگاه فردوسی مشهد، در پاسخ به پرسشی در رابطه با حصر میرحسین موسوی، زهرا رهنورد و مهدی کروبی گفته است: «من به آشتی ملی معتقد هستم و باید کاری کرد که این قضیه تمام شود».

آخرین موضع‌گیری از آنِ رهبر جمهوری اسلامی بود. خامنه‌ای طی سخنانی تعبیر "آشتی ملی" را "بی‌معنی" خواند و از بالا گرفتن بحث آن در رسانه‌ها انتقاد کرد. رهبر جمهوری اسلامی بدون وارد شدن به جزئیات طرح محمد خاتمی و قرار گرفتن در حوزه‌ی بحث او، گفت: «مگر مردم با هم قهر هستند که بخواهند آشتی کنند؟»

سخنان خامنه‌ای در عین حال پیام روشنی هم داشت. او گفت: «البته مردم ما با کسانی که در سال ۸۸ به روز عاشورای حسینی اهانت کردند و با قساوت و لودگی و بی‌حیایی، جوان بسیجی را در خیابان لخت کردند و کتک زدند، قهر هستند و با آنها آشتی هم نمی‌کنند».

آشتی ملی از طریق "توبه "

احمد توکلی حصر را نوعی "چاره‌اندیشی" می‌داند و می‌گوید، چنانچه آن سه نفر محصور نمی‌شدند بایستی محاکمه می‌شدند و چون "حکمشان معلوم است" در نتیجه محاکمه‌شان "نه برای نظام خوب بود نه برای مردم و نه برای خود آنها".

این فعال سرشناس اصول‌گرا سپس تعبیر خود را از "آشتی ملی" روشن می‌کند: «بهترین و کم‌هزینه‌ترین راه این است که کتبا و رسما عذرخواهی شود. آقای خاتمی شخصیتی محترم است که می‌توانست در همان زمان با یک جمله از آن همه اتفاق جلوگیری کند».

احمد توکلی در ادامه طرح مشخص خود برای اجرای "آشتی ملی" را چنین بیان می‌کند: «الان پیشنهاد من همین است که آقای خاتمی رسما و کتبا عقب‌نشینی کند؛ عقب‌نشینی اصطلاح است، در واقع با این کار پرواز می‌کند». این نماینده سابق مجلس در نهایت می‌گوید: «عذرخواهی را به نفع نظام می‌دانم و انشاءالله آشتی ملی اتفاق خواهد افتاد».

پیش‌تر مصطفی تاج‌زاده، معاون سیاسی وزارت کشور دولت اصلاحات، در تشریح طرح خاتمی گفته بود، "آشتی ملی" به این معنا نیست که «یکی از دیگری عذرخواهی کند یا توبه‌نامه بنویسد و مواردی از قبیل؛ ما اگر اهل چنین کارهایی بودیم در سال‌های گذشته که در زندان بودیم به چنین روش‌هایی متمسک می‌شدیم که خودمان را نجات دهیم و بتوانیم سهمی از حکومت را به خود اختصاص دهیم».

تاج‌زاده سه دلیل را برای طرح "آشتی ملی" از سوی محمد خاتمی برشمرده بود: نخست: وجود مشکلات متعدد در جامعه که "در صورت مهار نشدن" ممکن است به بحران تبدیل شوند. دوم: "مخاطرات" به وجود آمده برای ایران پس از به قدرت رسیدن ترامپ در آمریکا. و سوم: "نیاز به جراحی‌های بزرگ در عرصه‌های مختلف" با هدف "جلوگیری از وقوع مسائل جدید".

گرچه تلقی توکلی از "آشتی ملی" متعارف نیست، اما تأکید او بر این که "باید کاری کرد که این قضیه تمام شود"، گمانه‌زنی‌های اخیر درباره احتمال پایان حصر خانگی موسوی، رهنورد و کروبی را تقویت می‌کند.

تلاش‌های جدی اخیر علی مطهری برای دیدار با "محصوران"، امیدواری محمدرضا عارف به پایان یافتن حصر خانگی معترضان به انتخابات ۸۸ و سخنان غلامعلی جعفرزاده نماینده مجلس، مبنی بر احتمال رفع حصر پس از انتخابات، همگی خبرهایی هستند که هم‌هنگام با طرح موضوع "آشتی ملی" از سوی خاتمی، به تقویت گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال آزادی موسوی، رهنورد و کروبی کمک می‌کنند.

"خبرهای خوب" تا قبل از عید

اما سخنان اخیر محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس، به خوش‌بینی‌ها جلوه‌ای مشخص‌تر داد. صادقی روز سه‌شنبه (۲۶ بهمن) در دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی در پاسخ به پرسشی در رابطه با موضوع حصر گفت: «با پیگیری‌های خستگی‌ناپذیر دکتر مطهری، انشاالله تا قبل از عید خبرهای خوبی خواهیم شنید». او اما درباره جزئیات این "خبرهای خوب" توضیح بیشتری نداد.

هم‌زمان اما عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان تهران حصر را "یک تصمیم ملی" خواند و گفت که "آشتی ملی" در شرایط کنونی موضوعیت ندارد.

از گمانه‌زنی‌ها گذشته، تغییری محسوس در وضعیت "محصوران" دیده نمی‌شود. سایت کلمه دو روز پیش خبر داده بود: «کوچکترین تغییری در وضعیت حصر رخ نداده است؛ همچون گذشته کلیه ارتباطات قطع و تماس تلفنی در طول هفته حتی با خانواده میسر نیست، ملاقات با خانواده هفته‌ای یک بار در ساعتی بسیار محدود در مجاورت زندان اختر در حضور ماموران امنیتی صورت می‌گیرد و سایر شرایط همچون گذشته است».

طرح "آشتی ملی" خاتمی بازتاب گسترده‌ای در محافل سیاسی ایران داشت. کسانی چون صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه و محمدنبی حبیبی، دبیرکل حزب مؤتلفه از اردوگاه اصولگرایان به آن به سختی تاختند و چهره‌های چون علی مطهری، نایب رئیس مجلس، محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید مجلس و مصطفی تاج‌زاده، چهره بانفوذ اصلاح‌طلب، هر یک از منظری متفاوت از آن حمایت کردند.

حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران نیز روز ۲۲ بهمن در سخنرانی خود به مناسبت سالگرد انقلاب ایران سخنانی را بر زبان آورد که به همدلی با طرح "آشتی ملی" خاتمی تعبیر شد. او گفت: «همه در پیروی از رهبر معظم انقلاب در پی اجماع و آشتی و انسجام ملی هستیم».

اتهام "سهم‌خواهی" به حامیان آشتی ملی

حامیان طرح "آشتی ملی" از سوی عده‌ای از اصولگرایان متهم شده‌اند که تحت لوای "آشتی ملی" تنها در پی "رفع حصر" و "سهم‌خواهی" در قدرت هستند. برای نمونه منصور حقیقت‌پور، نماینده اصول‌گرا و مشاور رئیس مجلس، در پی رد صریح طرح خاتمی از سوی خامنه‌ای، گفت: «کسانی که تعبیر "آشتی ملی" را به کار بردند، هدفشان "سهم‌خواهی" بود که قطعا به این هدف نخواهند رسید».

سایت "الف" وابسته به احمد توکلی نیز روز سه‌شنبه نوشته بود: «با تامل در سخنان افرادی که تاکنون درباره طرح آشتی ملی سخن گفته‌اند باید عنوان کرد، هدف اصلی نه رفع شکاف‌های برآمده از فتنه ۸۸ و نه حتی تلاش برای اصلاح مسیر اشتباهی که منجر به حوادث انتخابات ریاست جمهوری دهم شد می‌باشد. بلکه ظاهرا موضوع صرفا رفع حصر و زمینه‌سازی برای حضور دوباره عناصر هنجارشکن در عرصه سیاسی می‌باشد».