رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اولین مقام کشور است که نسبت به دور جدید فیلترینگ در ایران که بر اساس آن حتی دسترسی به سرویس‌دهنده‌های ایمیل نظیر گوگل و یاهو و هات‌میل نیز مسدود شده٬ موضع‌گیری و اعتراض کرد. به گزارش خبرگزاری مهر٬ احمد توکلی نسبت به هزینه‌های «فیلترینگ آزاردهنده» هشدار داد.

از روز پنج‌شنبه (۲۰ بهمن/ ۹ فوریه) دسترسی کاربران ایرانی به وب‌سایت‌هایی با پروتکل اس اس ال (SSL) غیرممکن شده است. وب‌سایت‌های مسدود شده شامل وب‌سایت‌های مهمی نظیر گوگل و سرویس جی‌میل آن٬ یاهو و هات‌میل می‌شوند. بر اساس یک برآورد، هم‌اکنون حدود ۳۰ میلیون ایرانی از دسترسی به ایمیل‌شان محروم هستند.

برخی این اقدام را فصلی نوین در راه‌اندازی اینترنت ملی که دولت ایران با اسامی مختلف نظیر اینترنت حلال یا پاک نیز از آن یاد کرده می‌دانند. برخی نیز آن را اقدامی موقت می‌دانند که به فرا رسیدن سی ‌و سومین سالگرد انقلاب ایران و همچنین اولین سالگرد تظاهرات روز ۲۵ بهمن که به حصر میرحسین موسوی و مهدی کروبی منجر شد٬ مربوط است.

احمد توکلی در گفت‌وگو با مهر گفت: «اتفاقات اخیر حتی اگر توجیه امنیتی داشته باشد، باید توسط مسئولان برای مردم توضیح داده شود، چرا که به افزایش اعتماد مردم نسبت به حاکمیت می‌انجامد و مردم حق‌جو نیز اقدامات قابل توضیح و منطقی را خواهند پذیرفت.»

بر صفحه‌ی سایت‌های اخیراً مسدود شده نظیر گوگل، نه تنها پیغام شناخته‌شده فیلترینگ دولتی ایران ظاهر نمی‌شود بلکه مسئولان مربوطه از پاسخگویی تا کنون سر باز زده‌اند. خبرگزاری مهر روز شنبه در گزارشی نوشت: «مدیران سازمان فناوری اطلاعات و شرکت ارتباطات زیرساخت به عنوان سازمان‌های متولی اینترنت در کشور از این موضوع اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند.»

احمد توکلی گفت: «شیوه فیلترینگ اخیر و قطع بدون اطلاع بسیاری از سرویس‌های مورد مراجعه اکثر قریب به اتفاق مردم، بدون این‌که قبلا گزینه جایگزین در داخل ایجاد شده باشد و بدون اینکه مسئولان مربوطه قبلا توضیح قانع کننده به مردم داده باشند، گلایه اقشار تحصیلکرده را به دنبال دارد و چنین فیلترینگ مردم آزاری برای نظام بسیار هزینه‌زاست.»

ناظران می‌گویند دسترسی به تمامی وب‌سایت‌هایی که از پروتکل اس اس ال (SSL) و hhtps استفاده می‌کنند مسدود شده است. این پروتکل‌ها امکان دسترسی امن کاربر به اینترنت را فراهم می‌کند. تنها از طریق وی‌پی‌ان (VPN) یا دیگر ابزار گذر از فیلترینگ می‌توان به این سایت‌ها دسترسی یافت.

توکلی نسبت به آن‌چه «ضررهای این روش فیلترینگ» می‌داند هشدار داد که مردم را به «استفاده از فیلترشکن تحریک می‌کند». وی گفت: «از یک طرف مردم را به قانون‌شکنی و استفاده از سازوکارهای ضدفیلتر تحریک می‌کند و قبح قانون‌شکنی را می‌ریزد و از طرف دیگر فیلترینگ را از حالت ابزار کنترل مؤثر فضای مجازی خارج می‌کند، چرا که در وضعیتی که اکثر کاربران اینترنت به سمت استفاده از نرم‌افزارهای فیلترشکن سوق داده می‌شوند، فیلترینگ تاثیر خود را از دست می‌دهد.» توکلی مقامات مسئول را از «مردم‌آزاری و هزینه‌تراشی برای نظام» برحذر داشت.

مدیرعامل "شاتل" وی‌پی‌ان‌ها را متهم می‌داند

در حالی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس نسبت به تحریک مردم برای استفاده از فیلترشکن هشدار داد که یکی از مدیران شرکت‌های خدمات‌دهنده اینترنت در ایران انگشت اتهام را در مساله اخیر به سمت فیلترشکن‌ها گرفت.

به گزارش مهر٬ محمدحسن شانه‌ساززاده٬ مدیرعامل شرکت "شاتل" گفت: «اینکه کاربران اینترنت نمی‌توانند ایمیل‌های خود را چک کنند و یا دسترسی به اکثر سایت‌های اینترنتی به کندی صورت می‌گیرد موضوعی نیست که مربوط به کیفیت سرویس اپراتورهای ارائه‌دهنده اینترنت باشد.»

وی با بیان اینکه کاربران در اکثر مواقع برای دور زدن فیلترینگ از VPN استفاده می‌کنند، افزود: «این امر باعث کندی دسترسی کاربران به سایت‌های اینترنتی می‌شود.»

مدیرعامل شاتل در حالی استفاده از وی پی ان را مساله‌ساز می‌داند که استفاده کاربران ایرانی از وی پی ان و دیگر فیلترشکن‌ها مساله این چند روز اخیر نیست ولی قطع دسترسی کاربران به ایمیل‌های خود در این چند روز اتفاق افتاده است.

کمپانی گوگل روز جمعه درباره قطع دسترسی ایرانیان به سرویس‌های خود بیانیه‌ای صادر کرد. این شرکت در بیانیه خود بر اساس شواهد قطع دسترسی را تایید کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه٬ گوگل در بیانیه‌‌اش نوشت: «تایید می‌کنیم که افت شدیدی در ترافیک (از ایران) داشته‌ایم و با رجوع به شبکه خود متوجه شده‌ایم که مشکل از شبکه ما نیست.»

شانه‌ساززاده در گفت‌وگو با مهر از راه‌اندازی "اینترنت ملی" به عنوان راهی برای افزایش سرعت اینترنت نام برد و گفت: «اگرچه اینترنت ملی تاثیری بر کیفیت دسترسی کاربران به صفحاتی مانند ایمیل‌های خارجی ندارد اما با این وجود این شبکه ملی کمک می‌کند بخشی از پهنای باند شرکت ارتباطات زیرساخت آزاد شود تا کاربران به یک سری از سایت‌های داخل کشور با سرعت بیشتری دسترسی داشته باشند.»

فعالان اینترنت همواره سرعت اندک اینترنت در ایران را به عنوان یکی از راه‌های ایران برای سانسور آن‌لاین نام برده‌اند. راه‌اندازی "اینترنت ملی" نیز با این‌که در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و حتی از سوی مسئولان کشور درباره آن تناقض‌گویی وجود دارد٬ و امکان فنی آن مشخص نیست، اما نگرانی‌هایی درباره محدود کردن هر چه بیش‌تر اینترنت در ایران ایجاد زده است.

MZ/DK