محمد حسینی وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی، از ۱۱ شهریور سال ۸۸ که به جای محمد حسین صفارهرندی نشست، وعده داد تغییرات گسترده‌ای در سامان اداری این وزارت‌خانه و مدیران ارشدش به وجود آورد. در ماه‌های گذشته بخشی از این تغییرات، به ویژه در جابه‌جایی مدیران انجام شد. شواهد نشان می‌دهد گزینش اغلب مدیران جدید بیش از آنکه با اراده‌ی محمد حسینی صورت گرفته باشد، تابع سلیقه و برنامه‌های محمود احمدی‌نژاد، و برخی نهادهای دیگر بوده است. تغییر سه مدیرکل روابط عمومی در کمتر از ده ماه نیز، می‌تواند یکی از نمونه‌های دخالت افرادی غیر از وزیر ارشاد در گزینش مدیران ارشد این مجموعه باشد. چنین دخالت‌هایی از نخستین روزهای وزارت حسینی آغاز شد.

مشاوران احمدی‌نژاد در وزارت ارشاد

با معرفی محمد حسینی به عنوان وزیر پیشنهادی ارشاد خبرهایی نیز در مورد تغییر معاون‌های وزیر سابق، به ویژه سه معاونت کلیدی این وزارت‌خانه انتشار یافت. تکلیف معاونان مطبوعاتی و سینمایی در ماه‌های مهر و آبان همان سال مشخص شد و کنار گذاشتن محسن پرویز، معاون فرهنگی، روز گذشته، دوم تیرماه ۸۹ صورت گرفت. رفتن پرویز همانقدر دور از انتظار بود که انتصاب دو مشاور محمود احمدی‌نژاد، محمد علی رامین و جواد شمقدری، در سال گذشته.

روزنامه‌ی جام جم هجدهم شهریور ۸۸ به نقل از سایت جهان نیوز نوشت «وزیر ارشاد پس از معارفه و استقرار در این وزارتخانه تغییرات مدیریتی خود را به زودی آغاز می‌کند و قصد دارد علیرضا برازش مدیر شبکه اول سیما را به عنوان معاون فرهنگی و مهدی فضایلی را به معاونت مطبوعاتی این وزارت‌خانه منصوب كند.» پیشتر منابع خبری دیگر، از جمله خبرگزاری فارس نیز از این دو، و افراد دیگری برای این سمت‌ها نام برده بودند. اما نام مشاوران احمدی‌نژاد، به ویژه محمد علی رامین کمتر در میان بود.

سرنوشت مطبوعات در دست طراح "نفی هولوکاست"

انتصاب رامین در جایگاه کلیدی معاونت مطبوعاتی ظاهرا به خواست و اصرار احمدی‌نژاد صورت گرفته. رامین از «تحلیگران سیاسی» احمدی‌نژاد محسوب می‌شود که در طرح برخی از بحث‌های جنجالی دولت او، از جمله نفی کشتار دست‌جمعی یهودیان در جنگ جهانی دوم (هولوکاست) نقش محوری بر عهده دارد. ظاهرا قصد احمدی‌نژاد از سپردن امور مطبوعات به رامین به حوادث پس از انتخابات مناقشه‌برانگیز ۲۲ خرداد ۸۸ باز می‌گردد، و ماموریت او مهار و تحت فشار قرار دادن رسانه‌های منتقد دولت بوده است.

از زمانی که محمد علی رامین امور مطبوعات وزارت ارشاد را در اختیار گرفت، ده‌ها نشریه توقیف شده‌اند و کار نشریه‌های توقیف نشده با نظارت شدید و تذکرهای پی‌در پی مختل شده است. یکی از شواهدی که احتمال دخالت احمدی‌نژاد در حضور رامین در این سمت را تقویت می‌کند به تغییراتی در ساختار اداری وزارت ارشاد مربوط می‌شود که محمد حسینی وعده انجام آن را داده بود اما تاکنون عملی نشده است. این تغییرات که می‌توانست به کنار گذاشتن رامین بیانجامد ظاهرا با مخالفت محمود احمدی‌نژاد روبرو شده است.

به تعویق افتادن تقلیل معاونت‌ها

وزارت ارشاد دارای هفت معاونت است که از پاییز سال گذشته بحث‌هایی در مورد تقلیل آنها به پنج معاونت مطرح بوده. به گزارش منابع خبری در روز‌های پایانی سال ۸۸ طرح ادغام دو معاونت مطبوعاتی و حقوقی در وزارت ارشاد در دستور کار مسئولان این وزارت‌خانه قرار گرفت. سایت خبری تابناک ۲۲ اردیبهشت ۸۹ نوشت، این طرح با آگاهی احمدی‌نژاد و مخالفت او ناکام ماند.

وزیر ارشاد ۱۵ اردیبهشت در حاشیه بازدید از نمایشگاه کتاب تهران، از تغییر در ساختار اداری وزارت ارشاد خبر داد و گفت «بر این اساس معاونت برنامه‌ریزی در معاونت اداری و مالی ادغام و یک معاونت جدید تشکیل می‌شود.» او همچنین گفته است «معاونت حقوقی و امور مجلس نیز با یک معاونت دیگر وزارت‌خانه که هنوز درباره آن تصمیم گیری نکرده‌ایم ادغام می‌شود.» محمد حسینی از مدیرانی که در این تغییرات برکنار می‌شوند نام نبرد.

اطلاعاتی که از ۹ ماه پیش تکمیل نشده

با گذشت یک ماه و نیم از اظهارات وزیر ارشاد، خبری در مورد تغییر در ساختار اداری این وزارت‌خانه منتشر نشده است. سایت تابناک از قول آنچه "منابع غیررسمی" ذکر شده به مخالفت احمدی‌نژاد با این ادغام اشاره می‌کند و می‌نویسد «از دلایل مخالفت دکتر احمدی‌نژاد با این طرح، اهمیت بالای معاونت مطبوعاتی و لزوم توجه ویژه به رسانه‌ها و مطبوعات بوده که این امر، در کنار تمایل مقامات دولت برای ابقای رامین در این جایگاه چنین ادغامی را منتفی کرد.»

به نظر می‌رسد محمود احمدی‌نژاد "توجه ویژه"ای نیز به امور سینمایی و نقش وزارت ارشاد در تصمیم‌گیری‌های مربوط به این حوزه دارد. او در دوران وزارت صفارهرندی در مواردی در تصمیم‌گیری‌های سینمایی این وزارت‌خانه مستقیما دخالت کرده است. ظاهرا سپردن معاونت سینمایی به مشاور سابق هنری او، جواد شمقدری بی‌ارتباط با همین حساسیت‌ها نبوده است. در پایگاه رسمی اطلاع رسانی وزارت ارشاد و در بخشی که به معرفی معاونان وزیر اختصاص دارد تنها «سوابق اجرایی» دو نفر ذکر نشده که همین دو مشاور سابق هستند. از حدود نه ماه پیش که رامین و شمقدری به این وزارت‌خانه پیوسته‌اند تا کنون، در قسمتی که به سمت‌های اجرایی پیشین این دو نفر اختصاص دارد نوشته شده «اطلاعات در حال تکمیل شدن است.»

وزیر بی‌اختیار؟

محمد حسینی بارها تشکیلات روابط عمومی را «مجموعه‌ای متمایز ...، و آیینه تمام نمای هر دستگاه و سازمانی» خوانده است. او چند روز پیش برای سومین بار در ده ماه گذشته با صدور حکمی مدیرکل جدیدی برای این تشکیلات در وزارت ارشاد منصوب کرد. با این اقدام شبهه‌هایی که در مورد دخالت‌های بیرونی در گزینش مدیران ارشد وزارت ارشاد وجود دارد تقویت می‌شود. به ویژه آنکه به نظر می‌رسد در کنار رفتن یا کنار گذاشتن دو مدیر قبلی روابط عمومی، تصمیم‌گیری از سوی افراد دیگری انجام شده.

نخستین کسی که وزیر ارشاد جدید به مدیریت روابط عمومی منصوب کرد حمیدرضا فرزاد بود. حدود سه ماه بعد، دیماه ۸۸، پرویز کرمی این سمت را بر عهده گرفت و هنوز شش ماه از آن تاریخ نگذشته که محمدعلى منفرد حکم مدیری روابط عمومی ارشاد را از دست حسینی دریافت کرد. پرویز کرمی از وزارت ارشاد به معاونت فرهنگی سازمان ملی جوانان رفت که رئیس آن، مهرداد بذرپاش، از نزدیکان و معاون محمود احمدی‌نژاد است. گفته می‌شود رفتن فرزاد نیز به خواست «سازمان صدا و سیما» صورت گرفته که او معاونت سیاسی‌اش را بر عهده دارد.

اطلاع‌رسانی به موقع؟

در حکم انتصاب مدیرکل جدید روابط عمومی تاکید شده «اطلاع رسانی به موقع و پاسخگویی مناسب به مردم و رسانه‌ها و ارائه عملکرد با قالبی نوآورانه و بدیع انتظار این وزارتخانه از آن مجموعه است.» به نظر می‌رسد از این وظیفه‌ها تا کنون تنها «نوآوری در اطلاع رسانی» در عمل اجرا شده باشد. برخلاف روال معمول علت تغییر سه مدیر، در هیچ یک از موارد به روشنی توضیح داده نشده است.

وزارت ارشاد مدعی است حمیدرضا فرزاد که به عنوان نخستین مدیر روابط عمومی منصوب شد، به دلیل اختلافی که میان مقررات استخدامی و اداری صدا و سیما با ارشاد وجود دارد اصلا کار خود را آغاز نکرده است. این وزارت‌خانه توضیح نمی‌دهد که اگر مقررات مانع از انتقال فرزاد بود چرا وزیر ارشاد برای او حکم رسمی صادر کرد.

شواهد نشان می‌دهد جابه جایی‌های انجام شده در مدیریت روابط عمومی وزارت ارشاد را باید همانگونه که محمد حسینی اعتقاد دارد «ایتنه‌ی تمام نمای» این دستگاه تلقی کرد؛ وزارت‌خانه‌ای که وزیرش دست‌کم تا کنون نقش اصلی در گزینش برخی مدیران کلیدی ان را نداشته است. روز چهارشنبه، دوم تیر ماه، روابط عمومی وزارت ارشاد در حالی خبر انتصاب معاون جدید امور فرهنگی را منتشر کرد که تاکنون از جزییات و علت برکناری، معاون سابق، محسن پرویز اطلاعی در اختیار رسانه‌ها قرار نگرفته است.

BK/FW