در سال‌های اخیر تبادل گردشگر میان ایران و روسیه به شدت افزایش یافته اما شمار گردشگران ایرانی چهار برابر روس‌هاست. سفیر روسیه در تهران می‌گوید روس‌ها به دلیل محدودیت‌ها در ایران سفر به دیگر کشورها را ترجیح می‌دهند.
میدان سرخ، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های توریستی مسکوعکس: picture-alliance/ZB/C. Welz
تبلیغات
درست یک سال پیش، لوان جاگاریان، سفیر فدراسیون روسیه در ایران در یک همایش تجاری در تهران اعلام کرد در سال گذشته شمار گردشگران ایرانی که به روسیه سفر کرده‌اند ۸۰ درصد افزایش داشته است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، لوان جاگاریان با توجه به موافقت‌نامه‌ای که برای آسان‌تر شدن دریافت روادید سفر میان دو کشور امضاء شده ابراز امیدواری کرد که روابط میان ایران و روسیه در زمینه تبادل گردشگر و همکاری‌های بازرگانی گسترش یابد.
از مدتی پیش زمزمه‌هایی مبنی بر لغو ویزا میان ایران و روسیه به گوش می‌رسد. مسکو که سال ۹۴ به صراحت لغو ویزا را غیر ضروری می‌خواند، ظاهرا با توجه به افزایش تمایل ایرانیان برای سفر به روسیه آماده تجدید نظر در مورد این مسئله شده است.
خبرگزاری ایسنا روز شنبه (۱۸ آذر/ ۹ دسامبر) در گزارشی زیر عنوان "رقابت روس‌ها بر سر ایرانی‌ها" نوشت: «با جدی شدن زمزمه لغو ویزای روسیه و ایران در سال آینده، جمهوری‌های این کشور فدرال به تلاطم افتاده‌اند تا از بازاری که در سال گذشته ۹ میلیون گردشگر خروجی داشته، سهمی نصیب خود کنند.»
پائیز ۱۳۹۴ و پس از آنکه جنگنده‌های ترکیه در مرز سوریه یک هواپیمای نظامی روسیه را سرنگون کردند روابط دو کشور متشنج و سفر گردشگران روس به ترکیه به شدت کاهش یافت.
در پی این حادثه امیدواری‌هایی نسبت به همکاری‌های بیشتر میان تهران و مسکو در زمینه تبادل گردشگر به وجود آمد اما این جاده تا کنون یک‌طرفه بوده است.
به گزارش ایسنا خبرگزاری اسپونتیک به نقل از عضو هیئت رئیسه اتحادیه آژانس‌های توریستی روسیه در تائید این موضوع گزارش داد: «ایرانی‌هایی که از روسیه دیدن می‌کنند، چهار برابر بیشتر از تعداد مسافران روس به ایران هستند.»
سفارت روسیه در تهران می‌گوید سال گذشته بیش از ۶۳ هزار ایرانی به این کشور سفر کرده‌اند و در تابستان امسال روزانه ۸۰۰ تا ۹۰۰ روادید برای ایرانی‌ها صادر کرده که بیشتر آنها گردشگری است.
محدودیت‌ها، مانع جذب گردشگران روس
سفیر روسیه درباره علت سفر کمتر روس‌ها به ایران گفته است: «ما نمی‌توانیم به زور گردشگران را به ایران بفرستیم، ایران کشوری باستانی و تاریخی است، ولی اینجا محدودیت‌هایی وجود دارد. این محدودیت‌ها باعث می‌شود که روس‌ها، کشورهایی چون تایلند، امارات، اروپای جنوبی و ترکیه را ترجیح دهند. ما این محدودیت‌ها را درک می‌کنیم و آن را رعایت کرده و به آن احترام می‌گذاریم، ولی گردشگران ما ترجیح می‌دهند به جای دیگری سفر کنند.»
به رغم این، سفر ایرانیان به روسیه و جمهوری‌های شوروی سابق هر سال بیشتر می‌شود؛ ایرانیان برای تفریح، دیدن کنسرت و فرار از همان محدودیت‌هایی که لوان جاگاریان از آن سخن گفته به شهرهایی مانند تفلیس، باکو و سنت‌پترزبورگ سفر می‌کنند و مناطق دیگر را نیز بی‌نصیب نمی‌گذارند.
هفته‌ی پیش هیئت گردشگری باشقیرستان که برای مذاکره و ترغیب آژانس‌های مسافربری ایرانی به تهران سفر کرده بود اعلام کرد که تا سال گذشته تنها یک هزار ایرانی به این منطقه سفر می‌کردند اما انتظار می‌رود این تعداد امسال هفت برابر شود.
به گزارش خبرگزاری مهر ولادیمیر مدینسکی وزیر فرهنگ روسیه ابتدای امسال اعلام کرد در سال ۲۰۱۶ تعداد گردشگرانی که به شهرهای مختلف روسیه سفر کرده‌اند نزدیک به هفت درصد رشد داشته و بیش از ۷۰ درصد از این رشد به بیشتر شدن گردشگران ایرانی مربوط بوده است.
خبرگزاری دانشجویی ایسنا درباره تشدید تلاش روس‌ها برای جذب گردشگران ایرانی نوشته است: «حرکت روس‌ها در این مسیر آن‌چنان سرعت گرفته که بیشتر آژانس‌های ایرانی را نیز همراه کرده و آنها را به فکر اجرای تورهای بیشتر در روسیه و جمهوری‌های آن انداخته تا جذب روس‌هایی که محدودیت در ایران را بهانه نیامدن کرده‌اند.»
به گفته‌ی یعقوب قاسمی، عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و آژانس‌های گردشگری تلاش‌هایی در جریان است تا جزیره کیش به عنوان یک مقصد گردشگری به روسیه و دیگر حمهوری‌های شوروی سابق معرفی شود.
کیش به نسبت بسیاری دیگر از شهرهای ایران از امکانات گردشگری بیشتری برخوردار است و محدودیت‌های رایج در جمهوری اسلامی، به طور نسبی در آن کمتر اعمال می‌شود.
کیش، از حرف تا عمل
قاسمی با اشاره به برنامه راه‌اندازی پروازهای چارتری میان مسکو، قازان، پایتخت تاتارستان به تهران و کیش به ایسنا گفت: «ما همیشه از تبدیل جزیره کیش به مقصد گردشگری روس‌ها حرف می‌زنیم، اما این دفعه می‌خواهیم عمل کنیم.»
مقامات تاتارستان چندی پیش در دیدار با سرکنسول ایران در این منطقه نسبت به افزایش همکاری‌های دو جانبه در زمینه گردشگری ابراز تمایل کرده‌اند و قرار است هیئت‌هایی از این کشور و روسیه ژانویه سال آینده به ایران سفر کنند.
به نظر می‌رسد که مقامات تاتارستان نیز بیشتر مایل به جذب گردشگران ایرانی باشند تا اعزام گردشگر به ایران. دو مقصد نخست گردشگران تاتار تایلند و دبی هستند که برای بسیاری در قیاس با کیش "جاذبه‌های" دیگری نیز دارند.
برندگان و بازندگان صنعت گردشگری در سال ۲۰۱۶
گردشگری گرچه صنعتی است که ایجاد اشتغال می‌کند و درآمدزایی دارد، اما بسیار حساس است و با امنیت و زیرساخت‌ها پیوند می‌خورد. گردشگران در سال میلادی که رو به پایان است به کدام مقاصد بیشتر سفر کردند؟
عکس: DW/D. Dimitrakopoulos
صنعت گردشگری بسیار درآمدزا و اشتغال‌زا است، اما هیچ گردشگری راهی مناطقی که در آن امنیت وجود ندارد نمی‌شود. همین موضوع باعث شد، علیرغم همه زیبایی‌ها و امکانات، گردشگران مناطقی را بر دیگری ترجیح دهند. صنعت گردشگری در سال ۲۰۱۶ برندگان و بازندگان خود را داشت.
عکس: DW/D. Dimitrakopoulos
ایسلند با افزایش ۳۴ درصدی یکی از برندگان صنعت گردشگری در سال ۲۰۱۶ است. هیچ کشور اروپایی با این رشد همراه نبوده است. یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر به این جزیره تقریبا خالی از سکنه واقع در شمال اروپا سفر کردند. حتی قیمت‌های بالای زندگی در این کشور نیز موجب هراس گردشگران نشد.
عکس: cc-by-sa//ToNG!?
روز سوم ژوئیه سال ۲۰۱۵ مردان مسلح به یک ساحل در تونس که گردشگران در آن استراحت می‌کردند حمله کردند و ۳۸ نفر را به قتل رساندند که ۳۰ نفر از آنها گردشگران بریتانیایی بودند. صنعت گردشگری تونس هنوز هم تحت تاثیر این حمله قرار دارد و نتوانسته است گردشگران را به خود جلب کند. تونس از بازندگان بزرگ صنعت گردشگری در سال ۲۰۱۶ است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Messara
یکی از برندگان صنعت گردشگری در سال ۲۰۱۶ ایران است. برد اصلی صنعت گردشگری ایران فعلا نه در آمار و ارقام بالای گردشگران، بلکه در "مثبت شدن" نگاه مردم جهان به ایران پس از "برجام" است. حال بسیاری از مردم دنیا، علیرغم محدودیت‌های موجود که بخوبی هم از آن آگاه هستند، سفر به ایران را برای خود متصور می‌دانند.
عکس: IRNA
مصر از بازندگان صنعت گردشگری در سال ۲۰۱۶ است. در سال ۲۰۱۵ و پس از سقوط هواپیمای گردشگران در شمال شبه جزیره سینا که در آن ۲۲۴ مسافر کشته شدند بسیاری از مناطق گردشگری، هتل‌ها و استراحت‌گاه‌های این کشور خالی از گردشگر شد. علت سقوط هواپیما، به گفته متخصصان انفجار بمب بود.
عکس: picture-alliance/dpa/J. Dabrowski
اسلواکی با رشد ۱۹ درصدی گردشگر در میان کشورهای اروپایی، در رتبه دوم قرار گرفته و این در حالی است که اسلواکی دریا و سواحل شنی ندارد که از عوامل مهم رشد گردشگری هستند. قیمت‌های مناسب، مناطق کوهستانی و شهرهای تاریخی از عوامل جلب گردشگر به این کشور بوده‌اند. (عکس از براتیسلاوا)
عکس: picture-alliance/blickwinkel/K. Thomas
یونان آمار و ارقام متناقضی در عرصه گردشگری داشت. برخی از مناطق این کشور مانند کرتا، کورفو و میکونوس با افزایش یک و نیم درصدی شمار گردشگران روبرو بود، در حالی که جزیره لزبوس ۶۳ درصد و جزیره خیوس ۷۱ درصد از شمار گردشگرانشان کاسته شده است.
عکس: Reuters/C. Hartmann
قبرس از برندگان گردشگری در سال ۲۰۱۶ بود. بخش یونانی این جزیره با افزایش ۱۹ درصدی شمار گردشگران روبرو شد که بیشتر آنها شهروندان روسیه بودند. مناقشه بین روسیه و ترکیه باعث شد تا گردشگران روسی قبرس را برای استراحت و تفریح انتخاب کنند.
عکس: picture alliance/Stuart Black/Robert Harding
ارزانی و امنیت، بلغارستان را به یکی دیگر از برندگان گردشگری در سال ۲۰۱۶ تبدیل کرد. این کشور افزایش ۱۳ درصدی گردشگری در این سال را مرهون حضور گردشگران آلمان و روسی است.
عکس: cc by vacacionesbulgaria.com- sa 3.0
بمب‌گذاری‌های متعدد از سوی اسلام‌گرایان و کردهای افراطی و همچنین کودتا و حوادث بعد از آن، تاثیر منفی خود را بر صنعت گردشگری در ترکیه گذاشت و این کشور با کاهش ۳۳ درصدی گردشگران به بزرگترین بازنده این صنعت در سال ۲۰۱۶ تبدیل شد. در ماه اوت از میزان گردشگران روس۸۴ درصد و از میزان گردشگران آلمانی ۳۴ درصد کاسته شد. البته بر تعداد گردشگران سعودی اندکی افزوده شد.
عکس: picture-alliance/ZB/J. Kalaene
گرچه افزایش تعداد گردشگران در اسپانیا در مقایسه با ایسلند یا قبرس "تنها ۱۰ درصد" است، اما این کشور در سال ۲۰۱۶ میزبان ۷۴ میلیون گردشگر خارجی بوده است. امنیت، آفتاب، ساحل، طبیعت، غذا و نوشیدنی و دیدنی‌های تاریخی و فرهنگی فرمولی است که اسپانیا را به یکی از برندگان صنعت گردشگری در دنیا تبدیل کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa/J. Stratenschulte
رای به "برگزیت" در روز ۲۳ ژوئن سال ۲۰۱۶ و اعلام خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا باعث سقوط ۸ درصدی پوند شد. ارزانی در بریتانیا باعث روان شدن موجی از گردشگران اروپایی، هنگ‌کنگی و آمریکایی به این کشور شد؛ به خصوص برای خرید.
عکس: picture alliance / D. Kalker
کاهش ۱۳ درصدی شمار گردشگران در بلژیک عکس‌العمل بسیار روشنی است به حملات انتحاری در فرودگاه و مترو بروکسل. نه تنها پایتخت، بلکه مناطق دیگری همچون بروگه (عکس) که گردشگران را به خود جلب می‌کند نیز تحت تاثیر این حملات قرار گرفتند.
عکس: picture-alliance/dpa/F.P.Tschauner
آلمان شاهد افزایش یک و نیم درصدی شمار گردشگران بوده است. ایالت بایرن، جنگل‌های سیاه و هایدلبرگ از مقاصد مورد علاقه گردشگران بوده‌اند. برلین با ۲۴ میلیون میهمانی که شب را در این شهر گذرانده‌اند، از شهرهای تراز‌اول در اروپا محسوب می‌شود.
عکس: Getty Images
پس از حملات تروریستی در پاریس و نیس شمار گردشگران در فرانسه پنج و نیم درصد کاهش یافت و این میزان در پاریس حتی به ۱۶ و ۶ دهم درصد رسید. کاهش شمار گردشگران در حالی بود که رقابت‌های فوتبال قهرمانی اروپا در این کشور برگزار شد. فرانسه اما هنوز هم با جذب ۸۰ میلیون گردشگر در دنیا در رتبه اول قرار دارد و برای ماندن در این رتبه قرار است ۴۳ میلیون یورو در عرصه امنیت سرمایه‌گذاری کند.
