روزهای نخست جام ملتهای آسیا ۲۰۲۴ حاشیهساز بودهاند. تشویق تیم حریف از سوی هواداران ایران پرسشبرانگیز بوده است. همچنین سانسور تصاویر داور زن در تلویزیون جمهوری اسلامی در حین بازی نیز با اعتراضات فراوان مواجه شده است.
تبلیغات
رقابتهای فوتبال جام ملتهای آسیا ۲۰۲۴ از روز ۱۲ ژانویه (۲۲ دی) به مدت چهار هفته با میزبانی قطر در جریان است.
تیم ملی فوتبال ایران پس از پیروزی ۴ بر یک در نخستین بازی مرحله گروهی در برابر تیم فلسطینی از دیدگاه ورزشی حداقل میزان انتظارات را برآورده کرد.
اما فراتر از جوانب ورزشی و فنی فوتبال، مسئلههای حاشیهای در روزهای نخست این تورنمنت برجسته فوتبال قاره آسیا در حال حاضر توجه جامعه ورزشی و مدنی و ایران را به خود جلب کرده است.
بر اساس ویدیوهای منتشر شده در رسانهها و شبکههای اجتماعی، برخی از طرفداران تیم ملی فوتبال ایران که برای تماشای بازی شاگردان امیر قلعهنویی و تیم فلسطینی در ورزشگاه قطر حضور داشتند، به طور غیرمنتظره و به صورت گسترده حریف تیم ملی ایران را مورد تشویق و حمایت خود قرار دادند.
این نکته در حالی قابل مشاهده بود که بازیکنان تیم فلسطینی در طول بازی عملکرد خشنی از خود در زمین بازی به نمایش گذاشتند و با اعمال خطاهای فراوان، ملیپوشان ایران را بارها در معرض مصدومیتهای جدی قرار دادند.
آیا تماشاگران ایرانی در استادیوم در قطر طرفداران واقعی تیم ملی ایران بودند؟ چرا چنین رفتار "عجیبی" از سوی آنها قابل مشاهده بود؟
کوروش بازیار، کارشناس فوتبال ایران و مربی فوتبال پایه در آلمان در گفتوگو با دویچهوله فارسی در این زمینه میگوید: «تشویق تیم فلسطینی از سوی هواداران جمهوری اسلامی در بازی مقابل تیم ملی ایران، نادیده انگاشتن فلسفه هواداری در دنیای فوتبال است. هدف حکومت جمهوری اسلامی، جدایی و فاصله انداختن بین تیم ملی و هواداران این تیم است.»
بر اساس گزارشها، مسئولان جمهوری اسلامی دستکم ۴۰۰ نیروی بسیجی برای کنترل جو هواداران ایران در استادیومهای جام ملتهای آسیا به قطر اعزام کردهاند.
کوروش بازیار در این مورد تصریح میکند: «هر کدام از بسیجیان و طرفداران جمهوری اسلامی یک قیمتی دارند. برخی از آنها مرتکب اختلاسهای میلیاردی و دکل دزدی شدهاند و عدهای دیگر از آنها نیز با گرفتن چندرغاز پول و سفر مجانی به قطر، حاضر به هر نوع خفت و خوشرقصی هستند.»
سانسور تصاویر داور زن
یوشیمی یاماشیتا اهل ژاپن، نخستین داور زن در تاریخ مسابقات فوتبال جام ملتهای آسیا است و در رقابتهای فعلی به عنوان داور اول و اصلی در زمین حضور دارد. داوری دیدار تیمهای ملی استرالیا و هند در مرحله گروهی، نخستین عملکرد او در این تورنمنت بود.
اما در حالی که فوتبالدوستان در ایران مشغول تماشای رویارویی تیمهای استرالیا و هند بودند، تلویزیون جمهوری اسلامی در حین پخش زنده این دیدار به مدت ۴۰ دقیقه تصاویر بازی را سانسور کرد.
ظاهرا صدا و سیمای جمهوری اسلامی در نمای باز برای پخش این دیدار با داور زن مذکور مشکلی نداشت و تصاویر را قطع نمیکرد. اما هربار که کارگردان اصلی پخش بازی در قطر نمای بستهای از یوشیمی یاماشیتا ارائه میکرد، تلویزیون ایران با سانسور چهره این داور ۳۷ ساله تصاویری را پخش میکرد که در ارتباط با روند بازی نبودند و آرشیوی بودند.
این اقدام، انتقاد شدید رسانههای داخلی در ایران را نیز برانگیخته است. روزنامه شرق در این مورد نوشته است: «پرسشی که در این میان مطرح میشود این است که چه کسی تصمیم میگیرد که داور زن بازی سانسور شود؟ چه کسی تصمیم میگیرد که پخش او نامناسب و پخش زنان تماشاگر مناسب است؟ از همه عجیبتر اینکه چه کسی یکباره تصمیم میگیرد داور وسط را از سانسور درآورد و بیش از این سوهان روح مخاطبان نشود؟»
محافل فوتبال ایران موضوع انتخاب احتمالی یوشیمی یاماشیتا از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا را برای قضاوت یکی از دیدارهای تیم ملی فوتبال ایران مطرح کردهاند.
کوروش بازیار در این مورد میگوید: «در آن صورت باید منتطر ماند و دید که تلویزیون حکومتی ایران چه برخوردی خواهد داشت؟ آیا باز هم نصف زمان مسابقه را سانسور خواهد کرد؟»
دیدارهای بعدی تیم ملی فوتبال ایران در مرحله گروهی روز جمعه ۱۹ ژانویه (۲۹ دی) مقابل تیم ملی هنگگنگ و روز ۲۳ ژانویه (۳ بهمنماه) در بازی پایانی مرحله گروهی در برابر ملیپوشان امارات متحده عربی خواهد بود.
جام جهانی ۲۰۲۲؛ وداع ایران از مسابقات با شکست از آمریکا
تیم ملی فوتبال ایران در آخرین دیدار خود با نتیجه ۱ بر صفر از آمریکا شکست خورد و علیرغم پیروزی بر ولز در دیدار پیشین با تنها ۳ امتیاز در رده سوم جای گرفت. آمریکا با یک پیروزی و دو تساوی در کنار انگلیس به دور بعد رفت.
عکس: Ashley Landis/AP Photo/picture alliance
شامگاه سهشنبه (۲۹ نوامبر) تیم ملی ایران (پیراهن سفید) در سومین و آخرین دیدار خود در مرحله گروهی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر به مصاف ایالات متحده آمریکا رفت. ملیپوشان ایران با یک شکست و یک پیروزی قدم به میدان گذاشتند و تیم آمریکا نیز با دو تساوی از دیدارهای قبلی راهی میدان شد.
عکس: Luca Bruno/AP/picture alliance
دیدار ایران و آمریکا در ورزشگاه الثمامه در دوحه برگزار شد. سفیدپوشان ایران و آبیپوشان آمریکا در هنگام ورود به مستطیل سبز.
عکس: Hassan Ammar/AP/picture alliance
هواداران تیم ملی فوتبال ایران حضوری پررنگ در استادیوم الثمامه داشتند. شماری از آنها پرچمهای دو کشور را به نشانه دوستی به همراه داشتند.
عکس: Hassan Ammar/AP/picture alliance
برخی از هواداران تیم ایران با پوشیدن پیراهنهای ویژه پشتیبانی خود از جنبش و اعتراضات مردمی در ایران را به نمایش گذاشتند.
عکس: Christian Charisius/dpa/picture alliance
هواداران تیم ملی فوتبال ایالات متحده نیز بخشهایی از ورزشگاه الثمامه را به خود اختصاص داده و با آرایشهای ویژه به استادیوم آمده بودند.
عکس: Ashley Landis/AP/picture alliance
بسیاری از هوادران تیم ملی فوتبال ایران یا پرچمهای آمریکا را به همراه داشتند یا با حرکات خود دوستی و همراهی هواداران آمریکا را به نمایش گذاشتند؛ رفتاری که میتوان آن را نوعی اعتراض و مخالفت با حکومت جمهوری اسلامی تعبیر کرد که آمریکا را "شیطان بزرگ" میداند.
عکس: Christophe Ena/AP/picture alliance
تصویری از ترکیب آغاز تیم ملی فوتبال ایران در مصاف با ایالات متحده آمریکا.
عکس: Luca Bruno/AP/picture alliance
تصویری از ترکیب آغازین تیم ملی فوتبال آمریکا که در دیدار با ایران با پیراهنهای آبی به میدان آمده بودند.
عکس: Luca Bruno/AP/picture alliance
تیم ملی آمریکا دیدار با ایران را پرجنبوجوشتر آغاز کرد و بیشتر از سفیدها در تلاش بود که دروازه حریف را به خطر اندازد. تصویری از تلاش میلاد محمدی (چپ) برای مهار تیم وئا (Tim Weah).
عکس: Ricardo Mazalan/AP/picture alliance
تیم ایران آرامآرام موفق شد وارد بازی شود و دست به تهاجم بزند، اما حملات سفیدپوشان ایران نتوانست دروازه آمریکا را به طور جدی به خطر بیاندازد. تصویری از یکی از حملات ایران توسط مهدی طارمی (وسط) که دروازهبان آمریکا آن را خنثی کرده است.
عکس: Ricardo Mazalan/AP/picture alliance
یکی از فرصتهای آمریکا در دقیقه ۳۳ حاصل شد. شوتی که وئا (شماره ۲۱) ملیپوش آمریکا روانه دروازه ایران کرد، بیثمر ماند.
عکس: Hassan Ammar/AP/picture alliance
آمریکا که در مجموع چهرهای تهاجمیتر از خود به نمایش گذاشت، در دقیقه ۳۸ حاصل حملات خود را گرفت و توسط کریستیان پولیزیچ (شماره ۱۰) به اولین گل خود دست یافت.
عکس: Dean Mouhtaropoulos/Getty Images
صحنهای از گل پولیزیچ به ایران از زاویهای دیگر.
عکس: Hassan Ammar/AP/picture alliance
شادی آبیپوشان آمریکا از باز کردن دروازه ایران.
عکس: Ebrahim Noroozi/AP/picture alliance
تیم آمریکا در واپسین لحظات نیمه نخست بار دیگر خطرآفرین شد و اما شوت وئا (شماره ۲۱)، ملیپوش ایالات متحده که از زاویهای بسته شلیک شده و درون دروازه ایران جای گرفته بود، به دلیل آفساید مردود اعلام شد.
عکس: Hassan Ammar/AP/picture alliance
ناباوری وئا از مردود اعلام شدن گل دوم آمریکا که توسط او لحظاتی پیش از پایان نیمه اول به پایان رسید.
عکس: Manu Fernandez/AP/picture alliance
نیمه اول این دیدار در نهایت با نتیجه یک بر صفر به سود آمریکا خاتمه یافت؛ نتیجهای که با توجه به عملکرد موفقتر آبیپوشان آمریکا عادلانه بود. ایالات متحده در ۴۵ دقیقه اول دیدار هم از لحاظ مالکیت توپ و هم از لحاظ شمار حملات بر ایران برتری داشت. صحنهای از نبرد تن به تن میان محمد کنعانی (چپ) و وستون مککنی.
عکس: Ashley Landis/AP/picture alliance
هر دو تیم نیمه دوم را با یک تعویض آغاز کردند. سامان قدوس به جای سردار آزمون قدم به میدان گذاشت و پولیزیچ، مهاجم آمریکا که در هنگام به ثمر رساندن گل خود در نیمه نخست، مصدوم شده بود، جایش را به آرونسون داد.
عکس: Ebrahim Noroozi/AP/picture alliance
نخستین حمله جدی ایران بر دروازه آمریکا در دقیقه ۵۲ حاصل شد. رضاییان سانتری روانه محوطه جریمه حریف کرد، اما ضربه سر سامان قدوس از روی دروازه آمریکا گذشت. این حمله به سفیدپوشهای ایران جان تازهای داد و سبب شد که آنان چهرهای تهاجمیتر از خود نشان دهند.
عکس: Ashley Landis/AP Photo/picture alliance
ایران دو دقیقه بعد بار دیگر خطرآفرین شد، اما تلاش مهدی طارمی برای عبور از مدافع آمریکا بی نتیجه ماند و دروازهبان ایالات متحده در نهایت این حمله را خنثی کرد.
عکس: Ricardo Mazalan/AP Photo/picture alliance
حدود ۲۰ دقیقه مانده به پایان بازی کارلوس کیروش، سرمربی ایران دو بازیکن تازهنفس روانه میدان کرد تا حملات تیمش را تقویت کند.
عکس: Christian Charisius/dpa/picture alliance
ایران در دقیقه ۶۵ بازی در یک قدمی گل تساوی قرار داشت. سامان قدوس (چپ) در پی دریافت پاس از رضاییان شوتی سنگین روانه دروازه آمریکا کرد، اما ضربه او از روی دروازه حریف گذشت.
عکس: Hassan Ammar/AP Photo/'picture alliance
سفیدپوشان ایران در یک ربع پایانی بازی فعالانهتر از آمریکا عمل کرده و در تلاش بودند که با حملات خود به گل تساوی دست یابند. آمریکا در مقابل بیشتر در تلاش حفظ نتیجه بود و در کمین ضدحمله نشسته بود.
عکس: Ashley Landis/AP Photo/picture alliance
تلاشهای ایران برای به ثمر رساندن گل تساوی علیرغم حملات پیاپی در دقایق پایانی بازی بیحاصل ماند و این پیکار پس از ۹۰ دقیقه با پیروزی یک صفر به سود آمریکا به پایان رسید. آمریکا با دو تساوی و یک پیروزی در رده دوم جدول جای گرفت و ایران با تنها یک پیروزی و سه امتیاز رده سوم را به خود اختصاص داد. انگلیس نیز با پیروزی مقابل ولز به عنوان صدرنشین گروه B به مرحله بعد صعود کرد.
عکس: Keita Iijima/The Yomiuri Shimbun via AP Images/picture alliance