جان کری، وزیر امورخارجه آمریکا پس از دیدار با مسئولان عالی‌رتبه در بغداد، از جمله نوری مالکی، نخست‌وزیر، در روز دوشنبه (۲۳ ژوئن/۲ تیر) به‌طور غیرمنتظره وارد اربیل پایتخت اقلیم خودمختار کردستان عراق شد.

جان کری در این دیدار از مسعود بارزانی، رئیس اقلیم خودمختار کردستان عراق خواست در جهت وحدت و یکپارچگی عراق تلاش ورزد.

در پی عقب‌نشینی واحدهای ارتش عراق در قبال پیشروی جهادگرایان داعش، واحدهای پیشمرگه‌‌ی اقلیم کردستان کنترل برخی مناطق مهم را در دست گرفتند، از جمله شهر نفت‌خیز کرکوک که ساکنان آن ترکیب قومی گوناگونی دارند.

مسعود بارزانی در مصاحبه‌ای با شبکه سی‌ان‌ان در رابطه با کنترل شهر کرکوک گفت: «هیچ وقت شک نداشتیم که کرکوک بخشی از کردستان عراق است. کردستان عراق از ۱۰ سال پیش به دنبال الحاق کرکوک به این منطقه بود.»

به گزارش خبرگزاری آلمان، نمایندگان ایالات متحده اذعان دارند مناطقی که به تصرف اقلیم کردستان درآمده را دیگر نمی‌توان به دولت مرکزی بازگرداند. اما رهبری واشنگتن هم‌زمان تأکید دارد که کردها باید هم‌چنان در روند سیاسی بغداد فعال بمانند.

یک سخنگوی جان کری گفت که وزیر امور خارجه آمریکا بر "اهمیت نقش" کردها در حمایت از دولت مرکزی تأکید کرده است.

بارزانی: عراق با فروپاشی رو به رو است

مسعود بارزانی، رهبر کردستان عراق به حفظ وحدت و یکپارچگی در عراق خوش‌‌بین نیست. وی پیش از ملاقات با جان کری در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان آمریکا، با تأکید بر این‌که اقلیم کردستان نمی‌‌تواند گروگان وضعیت مجهول و نامشخص کنونی باشد، گفت: «زمان آن فرارسیده که هویت خود را مشخص کنیم و طرح خود را برای آینده ترسیم کنیم.»

بارزانی به کریستیان امان‌پور، خبرنگار سی‌ان‌ان گفت: «عراق نمی‌تواند با وضعیت فعلی ادامه یابد. ما شاهد عراق جدیدی هستیم که از عراقی که ۱۰ روز یا دو هفته پیش شاهد آن بودیم، متفاوت است.»

رئیس اقلیم خودمختار کردستان حفظ یکپارچگی عراق را "بسیار دشوار" توصیف کرد و افزود: «عراق با فروپاشی واضح و شفافی روبه‌ رو است و دولت مرکزی بغداد کنترل خود را بر همه چیز از دست داده است.»

بارزانی: مالکی باید کناره‌گیری کند

بارزانی در این مصاحبه مسئولیت این بحران را متوجه نوری مالکی دانست و گفت که او "مسئول" است و باید کناره‌گیری کند.

او افزود: «او فرمانده کل ارتش است. او ارتشی از هواداران شخصی‌اش ساخته و نه هواداران حکومت. او قدرت و حاکمیت را به بازی گرفت و این نتیجه به دست آمد.»

بارزانی گفت که از چند ماه پیش در باره حملات داعش در شمال عراق به مالکی هشدار داده بود. از نظر بارزانی «همه آنچه که روی م‌‌دهد به دلیل فقط داعش نیست، بلکه این گروه از نارضایتی ملت عراق از مالکی استفاده کرد. دولت عراق از ما نخواست با اعضای داعش بجنگیم.»

تأکید آمریکا بر تشکیل دولت وحدت ملی

یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا به رویترز گفت: «اگر کردها تصمیم به خروج از روند سیاسی در بغداد بگیرند، آن‌گاه اوضاع با شتاب بیشتری رو به وخامت خواهد گذارد.»

چهار میلیون شهروند کرد مناطق کردستان، که ۲۰ درصد کل جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند، هم‌‌اکنون از ثبات و آرامش حاکم بر اقلیم خودمختار کردستان برخوردارند.

وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه پس از دیدار با نوری مالکی گفت که عراق می‌تواند در مبارزه علیه جهادگرایان داعش بر روی "حمایت عمیق" ایالات متحده حساب کند.

جان کری هم‌زمان با فشار بر نوری مالکی تأکید دارد که او باید در جهت تشکیل یک دولت وحدت ملی تلاش کند.

اقلیت سنی، نوری مالکی شیعی را متهم می‌کند که با انحصارطلبی خود، به طور سیستماتیک سنی‌ها را از مسئولیت‌های اساسی برکنار کرده و با سلب اختیار از آن‌ها و ایجاد نارضایتی گسترده زمینه‌ی رشد جهادگرایان داعش را فراهم کرده است.