یک‌شنبه، ۲۶ فوریه ۲۰۱۲، ساندرا بولاک، هنرپیشه‌ی معروف سینمای هالیوود پاکت نامه‌‌ای که نام برنده‌ی بهترین فیلم خارجی داخل آن بود را باز کرد و گفت:« و اسکار بهترین فیلم خارجی سال به فیلم جدایی از ایران تعلق می‌گیرد.»  بالاخره رویای سال‌های طولانی بسیاری از سینمادوستان ایرانی برآورده شد و برای اولین بار، فیلمی ایرانی این جایزه‌ی معتبر سینمایی جهان را کسب کرد.

"جدایی نادر از سیمین"، آخرین ساخته‌ی اصغر فرهادی، کارگردان جوان ایرانی در سال گذشته به بهترین و معتبرترین جشنواره‌های سینمایی جهان رفت و اولین "گلدن گلوب" و حالا  نخستین"اسکار" را برای سینمای ایران به ارمغان آورد.

بسیاری از مردم ایران در سراسر جهان پخش زنده‌ی مراسم اسکار را دنبال کردند و در شبکه‌های اجتماعی و وبلاگ‌های خود اخبار لحظه به لحظه‌‌ی مراسم را نوشتند و پی‌گرفتند. فضای مجازی فارسی شاهد انفجار شادی و هیجان کاربران ایرانی بود که بالاخره اولین مجسمه‌ی اسکار را در دستان یک کارگردان هموطن خود می‌دیدند.

جایزه‌ای در روزهای خستگی و ناامیدی

موج شادی و هیجانی که بعد از اهدای اسکار به فیلم "جدایی نادر از سیمین"  در فضای مجازی فارسی موج می‌زد، شاید با هیچ زمان دیگری قابل مقایسه نباشد. نویسنده‌‌ی وبلاگ "سورمه" در مطلب کوتاهی در وبلاگ خود نوشته است:«دلمان را خوش کردی آقای فرهادی. و کیست که نداند این روزها که یک دنیا پی خون کردن دل ماست، همین چندساعت دلخوشی تا فاجعه‌ی بعدی ببارد، پشت ما به همین بهانه‌های کوچک خندیدن قرص است. مبارکت باد.»

جایزه‌ی اسکار به ساخته‌ی فرهادی در شرایطی تعلق گرفت که "خانه سینما" که نهاد صنفی اهالی سینما در ایران است با حکم وزارت ارشاد به دلیل آن‌چه وزارت ارشاد "تخلف در اساسنامه" می‌خواند، پلمپ شده است. اصغر فرهادی نیز همچون بسیاری دیگر از کارگردانان و بازیگران ایرانی، به این اقدام وزارت ارشاد واکنش نشان داده و خواسته بود در رفراندومی از اهالی سینما خواسته شود تا نظر دهند که آیا خواهان حفظ تشکل صنفی‌شان هستند یا نه.

نویسنده‌ی وبلاگ "آلوچه خانم"  در یادداشت کوتاهی این اسکار را به اهالی "خانه سینما" که در هفته‌های اخیر روزهای پر تنش و درگیری‌ای را گذرانده‌اند نیز تبریک گفته است. او نوشته است:« ما اسکار داریم...سینمای ایران اولین اسکارش را دشت کرد. مبارک است، اهالی محترم خانه‌ی سینما، گوارای وجودتان. حلال جان‌تان.»

جایزه‌ای که تا صبح ملتی را بیدار نگاه داشت

بسیاری از کاربران فضای مجازی از اصغر فرهادی تشکر کرده‌اند که در روزهایی که حجم اخبار بد و نگران‌کننده رو به افزایش است، شادی را مهمان خانه‌های ایرانیان کرده است.

 اصغر فرهادی خود در ماه‌های اخیر و در پی موفقیت‌های فیلمش بارها از سوی رسانه‌های دولتی و نزدیک به دولت متهم به "همدستی با استکبار" شده یا فیلم او را بی‌ارزش و مروج طلاق در جامعه توصیف کرده‌اند. او جایزه‌ی خود را به مردم سرزمینش  اهدا کرد و در ابتدای صحبت‌های خود به زبان فارسی گفت:« سلام به مردم خوب سرزمینم.»

 نویسنده وبلاگ «زنانگی» نوشته است:«در روزهایی که خستگی، رخوت و ناملایمات روی دلمان رژه می‌رود، در روزگاری که هنرمندی مثل تو را مبلغ بهائیت، هم‌دستی با استکبار، دروغ‌پردازی و سیاه‌نمایی می‌کنند، تو جایزه‌ات را به مردم صلح دوست سرزمینت تقدیم می‌کنی...ممنونم آقای فرهادی که یک‌بار دیگر در این سرزمین تا صبح از فرط هیجان و خوشحالی بیدار نگه‌مان داشتی. ممنونم که این‌بار رویا نبود، ممنونم که حس خوب امید را بعد از مدت‌های طولانی به دلمان پاشیدی...»

نویسنده‌ی وبلاگ "توکای مقدس" هم نوشته است:« آن‌قدر جیغ کشیدم که تارهای صوتی‌ام ورم کرد و آن‌قدر بالا و پایین پریدم که زانوهایم درد گرفت و مطمئن هستم خبر این جدایی، حتا بیشتر از خبر عروسی اسباب شادمانی همه شد.»

این وبلاگ‌نویس با تحسین از اصغر فرهادی که بی‌حاشیه و جنجال کار می‌کند و آثار ماندگاری را خلق می‌کند، می‌نویسد:« دیشب شاید یکی از معدود دفعاتی بود که یکی از ما ثابت کرد می‌تواند بدون نیاز به فحش و رجزخوانی، بدون نیاز به کتک‌کاری، بدون نیاز به شاخ و شانه کشیدن برای همه، به بهترین و نرم‌ترین و متمدنانه‌ترین شیوه‌ی ممکن حقش را از زندگی بگیرد.»

کریستین امانپور: «افتخار می‌کنم که ایرانی هستم»

موفقیت "جدایی نادر از سیمین" حالا انگار به نقطه‌ای تبدیل شده است که بسیاری از ایرانیان را در سراسر جهان به یکدیگر نزدیک کرده است.

کریستین امانپور، خبرنگار مشهور و از سردبیران "سی ان ان" بین‌الملل که نیمه ایرانی- نیمه آمریکایی است، بلافاصله بعد از اعلام خبر اهدای اسکار بهترین فیلم خارجی به فیلم "جدایی نادر از سیمین" در توئیتر رسمی خود نوشت:«به هنرمندان ایرانی تبریک می‌گویم، داستان فیلم جدایی عالی است. افتخار می‌کنم که ایرانی هستم و به استعداد فرهادی و این جایزه‌ی اسکار می‌بالم.» 

صفحه‌ی رسمی وزارت امور خارجه‌ی آمریکا به زبان فارسی نیز پیش از مراسم اسکار در یادداشت کوتاهی اعلام کرده بود:« ما نقشی در انتخاب برندگان اسکار نداریم و نمی‌توانیم جانب هیچ فیلمی را بگیریم. اما (به طور محرمانه!) برای فیلم "جدایی نادر از سیمین" در هر دو گروهی که نامزد شده آرزوی موفقیت داریم.»

بلافاصله بعد از برنده شدن ساخته‌ی اصغر فرهادی نیز بخش فارسی وزارت امور خارجه آمریکا این موفقیت را به ایرانیان تبریگ گفت و نوشت:« این اولین‌بار در تاریخ صنعت سینمای ایران است که یک فیلم ایرانی اسکار را از آن خود کرده است. این شاهد دیگری‌ بر استعدادها، توانایی‌ها و قابلیت‌های صنعت مستقل سینمای ایران است.»

اشک‌ها و لبخندها

فیلم "جدایی نادر از سیمین" از معدود فیلم‌های ایرانی است که به معتبرترین جشنواره‌های سینمایی جهان رسیده است و زندگی طبقه‌ی متوسط شهری و تحصیل‌کرده ایران را به تصویر می‌کشد. بسیاری از کاربران فضای مجازی می‌نویسند که با شخصت‌های این فیلم احساس نزدیکی می‌کنند و آن‌ها شبیه خودشان و آدم‌های دوروبرشان در زندگی روزمره هستند.

نویسنده‌ی وبلاگ‌«سرزمین رویایی» می‌نویسد:«تنها جدایی نادر از سیمین نبود که اسکار گرفت، زندگی و بدبختی یک ملت که با مشکلات دست‌وپنجه نرم می‌کند بود که اسکار گرفت. زندگی روزمره‌ی تک تک ما بود، همه‌ی ما. دنیا داستان زندگی مردم جهان سومی ایران را دید و به احترام شجاعت، صبر و تحمل ما ایستاد و کف زد.»

بااین‌حال، شادی کاربران فضای مجازی، با اشک  و اندوه هم همراه بود. اصغر فرهادی بر روی صحنه بعد از دریافت جایزه‌ی اسکار گفت:« ایرانیان بسیارى در سرتاسر جهان در حال تماشاى این لحظه‌اند و گمان دارم خوشحال‌اند. نه فقط به خاطر یک جایزه‌ى مهم یا یک فیلم یا یک فیلمساز. آن‌ها خوشحال‌اند چون در روزهایى که سخن از جنگ، تهدید و خشونت میان سیاستمداران در تبادل است، نام کشورشان ایران از دریچه‌ى باشکوه فرهنگ به زبان مى‌آید. فرهنگى غنى و کهن که زیرگرد و غبار سیاست پنهان مانده. من با افتخار این جایزه را به مردم سرزمینم تقدیم مى‌کنم. مردمى که به همه‌ى فرهنگ‌ها و تمدن‌ها احترام مى‌گذارند و از دشمنى کردن و کینه ورزیدن بیزارند.»

نویسنده‌ی وبلاگ «مجمع دیوانگان» می‌نویسد:«برای من دردناک بود. نه آن تندیس زرین که حالا نام ایران را به جای اخبار جنگ، صدرنشین صفحات فرهنگ و هنر کرده است. دردناک پیامی بود که گویا ناامیدانه و حتا ملتسمانه از زبان آقای هنرمند منتشر شد:«ما اهل جنگ نیستیم، ما سرزمین فرهنگ و هنر و شعر و ادب‌ایم.»

این وبلاگ‌نویس می‌نویسد:« درست همان زمان که سرم از شادی باید به آسمان بلند شود، بغض گلویم را می‌‌فشارد. از خودم می‌پرسم اگر این مرد نماینده هنر یک سرزمین است، آیا برازنده نیست که سیاست‌مدار ان سرزمین نیز از گفت‌وگوی تمدن‌ها سخن بگویند؟ پس این همه کینه‌ورزی و پرخاش‌جویی و دشمن‌تراشی و چنگ و دندان و تهدید از کجا آمده است؟»

نویسنده‌ی وبلاگ «زنانه‌ها» هم در مطلبی با تیتر «جدایی مردم از دولت اسکار گرفت!» نوشته است:«تبریک به آقای فرهادی به خاطر جایزه اسکار. دلم می‌سوخت از این‌که احساس می‌کردم که فرهادی آن بالا تقریبا دارد می‌گوید شما را به خدا مردم خوب ما را بمباران نکنید. تبریک به انسانیت و مردم‌گرایی آقای فرهادی.»

در این میان بازار نوشته‌های مینی‌مال هم حسابی گرم بود و یکی از کاربران فیس‌بوک در استاتوسی نوشت:« آقای فرهادی! در حد وضعیت سیاسی و اقتصادی و اجتماعی کشور، خرابتیم!»

FS/JT