در ابتدای ماه مه امسال، سه کشور ترکمنستان، ازبکستان، و قزاقستان از امضای توافق‌‌نامه‌‌ی پایانی دیدار سران انرژی اتحادیه‌ی اروپا که در پراگ برگزار شد، سرباز زدند. همین امر نیز عامل مهمی برای نگران ساختن اتحادیه‌ی اروپا شد زیرا کشورهای آسیای مرکزی نقش کلیدی را در برنامه‌ی این اتحادیه برای استقلال از روسیه در زمینه‌ی تأمین گاز بازی می‌کنند.

به این ترتیب، موضوع اصلی که بیش از همه مقامات اتحادیه اروپا را نگران می‌سازد، این امر است که سرانجام چه کسی سالانه و به طور بلند مدت ۳۱ میلیارد مترمکعب گاز مورد نیاز را در این خط لوله‌ی ۳۳۰۰ کیلومتری جاری می‌کند؟

از سوی دیگر روسیه نیز تلاش‌‌های فراوانی را در زمینه‌ی بستن قرارداد با کشورهای تولیدکننده‌ی گاز می‌کند. در این میان چین، پاکستان و هند کشورهای اصلی هستند و ایران، به عنوان یکی از اصلی‌ترین کشورهای تولید کننده‌‌ی گاز، نقش غایب بزرگ را در این میدان بازی می‌کند. کارشناسان دلیل این امر را بیش از همه شرایط بی‌ثبات سیاسی در این کشور می‌دانند.

در همین راستا و بر اساس خبری از خبرگزاری ایلنا، هیچ مقام‌ایرانی به نشست نابوکو در آنکارا دعوت نشده است و دلیل آن نیز عدم حضور ایران در اجلاس پراگ عنوان شده است. پیش‌تر راینهارد میچک، مدیر عامل نابوکو، در گفتگویی با دویچه‌وله اظهار داشته بود: «از همه‌ی کشورها، از جمله از ایران، گاز خریداری خواهد شد. گاز ایران در مرزهای ترکیه به خط لوله‌ی نابوکو تحویل داده خواهد شد. البته این مسئله به سیاست آمریکا، اتحادیه‌ی اروپا و ترکیه نیز بستگی خواهد داشت.»

کارشناسان عدم تمایل اروپا و آمریکا را برای انتقال گاز ایران به اروپا با تحت فشار قرار دادن این کشور در برنامه‌های هسته‌ایش بی ارتباط نمی‌دانند.

ترکمنستان به نابوکو روی خوش نشان داد

بر اساس نتایج یک برررسی تازه از سوی کارشناسان داخلی، ترکمنستان از ذخیره‌ی گازی کافی برخوردار است و از همین رو نیز می‌تواند در انتقال گاز به اروپا سهیم باشد. بر اساس اطلاعات رسمی دولت ترکمنستان، تنها در آن بخش از دریای خزر که به این کشور تعلق دارد، ذخیره‌ی گازی بالغ بر شش میلیارد متر مکعب موجود است. رییس‌جمهور ترکمنستان روز شنبه (۱۲ ژوئیه) با اعلام این موضوع، بر تمایل کشورش در مشارکت در پروژه‌ی چندین میلیاردی خط لوله‌ی نابوکو تأکید کرد.

بر طبق قرار قبلی، کشورهای سهیم در پروژه‌ی نابوکو (اتریش، مجارستان، رومانی، بلغارستان و ترکیه) روز دوشنبه (۱۳ ژوئیه) در آنکارا با یکدیگر دیدار خواهند کرد و توافق‌نامه‌ای را امضا می‌کنند. اتحادیه‌ی اروپا قصد دارد تا با ساخت این خط لوله وابستگی خود را به روسیه در زمینه‌ی انتقال گاز قطع کند.

در ماه آوریل سال جاری میلادی، شرکت بزرگ انرژی در آلمان (RWE) قراردادی را در زمینه‌ی بهره‌برداری از ذخایر گازی ترکمنستان با مقامات مسئول این کشور به امضا رساند. طبق برنامه‌های از پیش تعیین شده، خط لوله‌ی نابوکو از سال ۲۰۱۳ آغاز به کار خواهد کرد و بیش از همه، گاز ترکمنستان، آذربایجان و قزاقستان را به اتریش انتقال می‌دهد. اتحادیه‌ی اروپا با تخصیص اعتبار و کمک‌های مالی از این پروژه‌ی هشت میلیارد یورویی حمایت می‌کند.

SN/FW