اداره فدرال نگهبانی از قانون اساسی در آلمان (سازمان امنیت داخلی آلمان) آمار جوانانی را که از این کشور به قصد "جهاد" به سوریه و عراق رفته‌اند ۳۲۰ نفر اعلام کرده است. کارشناسان معتقدند که تعداد واقعی این افراد بیشتر است. اما نه تعداد "جهادگران" جوان آلمانی بلکه خود این پدیده برای دولت آلمان معضلی جدی به‌شمار می‌رود.

با وجود این مشکل، به نظر می‌رسد که نهادهای دولتی اقدام چشمگیر و موثری برای جلوگیری از این امر انجام نمی‌دهند. آنچه تاکنون صورت گرفته، اقدامات امنیتی برای مبارزه با عملیات مخفیانه این افراد پس از بازگشت به آلمان بوده است.

گروه‌های "جهادگر" از این افراد دست کم در دو زمینه استفاده می‌کند: مبارزه مسلحانه و تبلیغ برای جذب نیروهای تازه.

آنها برای این منظور بیش از هر چیز از امکانات اینترنت، به‌ویژه یوتیوب و شبکه‌های اجتماعی بهره می‌برند. انتشار عکس‌هایی که فیلم‌های جنگی هالیوودی و پرهیجان را تداعی می‌کنند یکی از رایج‌ترین شگر‌د‌های تروریست‌هاست. این گونه عکس‌ها این شبهه را برمی‌انگیزند که گویی در صف "جهادگران" می‌توان به عملیات "قهرمانانه" دست زد و توجه دیگران را به خود جلب کرد.

فعالیت‌های هیجان‌آور

اسلام‌شناس آلمانی گیدو اشتاین‌برگ در این باره می‌گوید: «جوانانی که مجذوب گروه‌های مسلح می‌شوند جنگ را دوست دارند، آنها می‌خواهند در کوه و دشت بچرخند و عملیات هیجان‌آوری تجربه کنند». به گفته اشتاین‌برگ، آلمان هیچ‌کدام از این خواست‌ها را برآورده نمی‌کند، و در مقابل کشورهای در حال جنگ بهترین مکان برای کسب تجربیات اینچنینی هستند.

البته انگیزه‌ی شهروندان آلمانی برای پیوستن به گروه‌های تروریستی تنها به این خلاصه نمی‌شود. به اعتقاد کاظم اردوغان، روانشناس ترک‌تبار آلمانی که در این زمینه تحقیق کرده، بسیاری از این افراد با چنین اقدامی اعتراض خود را به جامعه‌ی آلمان به نمایش می‌گذارند. او ضمن اشاره به اینکه اکثر "جهادگران" آلمانی از خانواده‌های مهاجر هستند، می‌گوید: «این جوانان این حس را دارند که جامعه‌ی آلمان در مورد آنها تبعیض قائل می‌شود و برای آنان ارزشی قائل نیست».

به گفته اردوغان، جوانانی که ریشه در خانوداه‌های محروم مهاجر دارند و نتوانسته‌اند در جامعه جا بیافتند و به همین دلیل به اعتیاد و خشونت روی آورده‌اند، بهترین پیش‌زمینه را برای پیوستن به گروه‌های مسلح اسلامی در سوریه و عراق دارند. او معتقد است که ۹۰ درصد این جوانان خود را در جامعه‌ی آلمان "بازنده" می‌دانند و با پیوستن به گروه‌های "جهادگر" به افرادی فعال تبدیل می‌شوند و مورد توجه افکار عمومی هم قرار می‌گیرند.

نمونه‌ی بارز این گونه جوانان ، دنیس کوسپرت (Densi Cuspert)، معروف به دسو داگ (Deso Dogg) است. او که یک خواننده‌ی رپ ناموفق بود و بارها به دلیل مصرف مواد مخدر و اقدامات شرورانه به زندان افتاده بود، با پیوستن به اسلام‌گرایان افراطی وجهه تازه‌ای کسب کرد، به طوری که رسانه‌های معتبر آلمان بارها درباره او گزارش دادند. او اکنون در صف گروه "دولت اسلامی" مشغول مبارزه مسلحانه است.

معضلی فرامرزی

این پدیده تنها مختص آلمان نیست. بر اساس برخی گزارش‌ها هزاران جوان اروپایی به گروه‌های افراطی اسلامی در عراق و سوریه پیوسته‌اند و در مبارزه‌ی مسلحانه شرکت دارند. به گفته نهادهای امنیتی این افراد از ۱۴ کشور اروپایی، از جمله بریتانیا، بلژیک، دانمارک، فرانسه و هلند هستند.

در ژانویه سال جاری دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا و فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه نسبت به پیامدهای این پدیده در کشورشان ابراز نگرانی کردند.

در ماه فوریه نیز سازمان امنیت آلمان نسبت به بازگشت جهادگرایان آلمانی از جنگ سوریه و احتمال وقوع عملیات تروریستی در آلمان هشدار داد. این افراد که تجربه عملیات تروریستی فراوانی دارند و پس از بازگشت نیز در جمع اسلام‌گرایان می‌مانند، می‌توانند امنیت آلمان و دیگر کشورهای اروپایی را، که به نظر آنها جوامع فاسدی هستند، به خطر بیاندازند.