خلیل علی‌محمدزاده، معاون دفتر سلامت جمعیت و خانواده وزارت بهداشت، روز سه‌شنبه (۱۳ اوت/ ۲۲ مرداد) در گفت‌وگویی با ایسنا از حذف روش‌های جراحی پیشگیری از بارداری از سیکل عمومی ارائه خدمات خبر داد.

او گفت: «از آنجا که روش‌های جراحی پیشگیری از بارداری به میزان زیادی برگشت ناپذیرند و البته هزینه‌ زیادی هم به دنبال دارند، از سیکل عمومی ارائه خدمات حذف شده و تنها در صورت تشخیص و تایید کمیته‌های تخصصی مربوطه در دانشگاه‌ها، قابل بررسی است.»

عقیم‌سازی زنان (توبکتومی) و عقیم‌سازی مردان (وازکتومی) دو عمل جراحی در راستای نابارورسازی به شمار می‌رود که به گفته این مقام مسئول وزارت بهداشت از این پس از دایره خدمات عمومی به مراجعان حذف شده ‌و تنها پس از تأیید کمیته‌های مربوطه ارائه می‌شوند.

معاون دفتر سلامت جمعیت و خانواده وزارت بهداشت اتخاذ چنین تصمیمی را در راستای برنامه‌های تشویقی برای افزایش فرزند بیشتر در خانواده‌‌ها دانست و اضافه کرد: «تاخیر در باروری و استفاده از روش‌های کنترل بارداری به هیچ وجه برای زوج‌هایی که تازه ازدواج کرده‌اند، توصیه نمی‌شود.»

خلیل علی محمدزاده همچنین افزود که رویکرد کنترل جمعیت در وزارت بهداشت برچیده شده و به جای آن "افزایش فرزندآوری" در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفته است. به گفته وی دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز از تبلیغ روش‌های کنترل بارداری منع شده‌اند.

در حال حاضر وزارت بهداشت اقدامات مربوط به "افزایش جمعیت" را به عنوان یکی از سیاست‌های مهم نظام جمهوری اسلامی دنبال می‌کند.

عزم دولت برای افزایش جمعیت

محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری پیشین ایران، ابتدای سال ۱۳۸۹ اعلام کرد که سیاست‌های کنترل جمعیت را که در دولت‌های پیشین هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی دنبال می‌شد، قبول ندارد و به باور وی جمعیت کنونی در ایران ناکافی است.

آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، یک سال بعد سیاست کنترل جمعیت را در صورت ادامه آن منجر به "پیری و کاهش جمعیت" کشور خواند. وی پس از آن در مهرماه سال ۹۱ در جریان یک سخنرانی این سیاست را "اشتباه" خواند و اذعان داشت که وی نیز در "این خطا سهیم بوده است."

شعار "فرزند کمتر، زندگی بهتر" پس از پایان سال‌های جنگ ایران و عراق، با هشدار کارشناسان نسبت به افزایش انفجاری جمعیت و پیامدهای منفی اقتصادی در دستور کار دولت وقت به ریاست هاشمی رفسنجانی قرار گرفت. این سیاست در دوران هشت ساله ریاست‌جمهوری محمد خاتمی نیز دنبال شد اما با به روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد که سیاست کنترل جمعیت را "غربی و غلط" خواند، این رویه دستخوش تحول شد.

سخنان حمایتگرانه رهبر جمهوری اسلامی از موضعگیری رئیس ‌دولت در مورد لزوم افزایش جمعیت تغییراتی گسترده را در برنامه‌های کنترل جمعیت که تا آن زمان دنبال می‌شد‌ به همراه آورد. یکی از این تغییرات حذف واحد درسی تنظیم خانواده در دانشگاه‌ها و جایگزینی آن با واحد درسی به نام "دانش خانواده" بود.

به گفته مسئولان درس تنظیم خانواده که در آن راه‌های پیشگیری از بارداری و نیز برقراری روابط جنسی آموزش داده می‌شد، نامناسب بوده و از آن جهت درس دانش خانواده با سرفصل‌هایی نظیر روش‌های همسرداری و نیز پرورش فرزند در واحدهای درسی دانشگاهی جای گرفت.

مطابق نتایج تازه‌ترین سرشماری در ایران میانگین رشد جمعیت در حال حاضر به حدود ۱/ ۲ درصد رسیده و شمار خانواده‌های تک یا بی‌فرزند به ویژه در شهرهای بزرگ رو به افزایش است.