پس از برگزاری انتخابات ریاست جهموری ایران در تابستان سال گذشته، تعداد زیادی از ایرانیان به خصوص روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی به دلیل شرایط سخت امنیتی حاکم در ایران به خارج از کشور پناه بردند. تعدادی از آنها توانسته‌اند خود را به کشور آلمان برسانند و تقاضای پناهندگی کنند.

"گابریل هرمانی" سخنگوی وزارت کشور آلمان روز ۸ مارس در کنفرانسی خبری در برلین با ابراز نگرانی از نقض حقوق بشر در ایران اعلام کرد که در حال حاضر با تقاضای بسیاری از ایرانیانی که در آلمان درخواست پناهندگی کرده‌اند موافقت شده است.

اما در عین حال شمار قابل توجهی از این افراد که به دلایل مختلف در ایران در معرض تهدید و سرکوب قرار داشتند، تنها در فرصتی کوتاه توانسته‌اند خود را به کشورهای همسایه ایران از جمله ترکیه و عراق برسانند و هم‌اکنون به ‌طور موقت در این کشورها به‌سر می‌برند. "گابریل هرمانی" در این باره افزود که این وزارتخانه قصد دارد با همکاری نزدیک‌تر با وزارت امور خارجه آلمان تعدای از این ایرانیان را به عنوان پناهنده در آلمان بپذیرد. انتخاب این افراد از سوی دولت آلمان با همکاری تنگاتنگ دفتر امور پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) صورت می‌گیرد.

حمید نوذری، مسئول کانون پناهندگان در برلین در مورد اظهارات سخنگوی وزرات کشور آلمان می‌گوید: «منظور وزارت کشور از خارج، ترکیه و شمال عراق است و از طرف دیگر اعلام کردند که این تصمیم شامل تمام متقاضیان نخواهد شد. یعنی موارد مشخصی که دلائل پناهندگی آنها برای دولت آلمان مدلل باشد، ‌پذیرفته می‌شوند.»

"موارد مشخص و مدلل" چیست؟

"هندریک لورگس"، یکی از سخنگویان وزارت کشور آلمان در واکنش به این سوال که منظور از "موارد مشخص و مدلل" چیست و شامل چه افرادی می‌شود گفت که نمی‌تواند پاسخی بدهد زیرا این موضوع همچنان در دست بررسی و هنوز تصمیم نهایی در مورد آن گرفته نشده است.

به طور کلی گرفتن پناهندگی در آلمان در سالهای اخیر بسیار دشوار شده است و متقاضی باید دلائل سیاسی محکمی را برای گرفتن پناهندگی ارائه دهد. ناهید کشاورز، مددکار امور پناهندگان در شهر کلن در مورد دلائل قابل پذیرش برای دریافت پناهندگی می‌گوید: «هر کسی باید دلائل شخصی خود را ارائه دهد یعنی هر فرد به طور مشخص باید توضیح دهد که به چه دلیل تحت فشار قرار گرفته، چگونه از شرایط سیاسی و اجتماعی لطمه دیده، تحت تعقیب قرار گرفته و مجبور به ترک کشور شده است.»

پس از انتخابات ریاست جمهوری در سال گذشته زندگی شمار چشم‌گیری از افراد با سرعتی زیاد ناگهان تغییر کرد. این افراد که تعداد زیادی روزنامه‌نگار در بین آنها دیده می‌شود، مجبور شده‌اند در شرایطی بسیار دشوار و به‌طور اضطراری ایران را ترک کنند. به گفته حمید نوروزی، در سال گذشته میلادی بیش از چهار هزار ایرانی به دفتر امور پناهندگان سازمان ملل در ترکیه مراجعه و تقاضای پناهندگی کرده‌اند.

مقررات شنگن

بنا بر قوانین پناهندگی آلمان، تقاضای پناهندگی کسانی مورد بررسی قرار می‌گیرد که پیش از آمدن به آلمان در کشورهای عضو اتحادیه اروپا و همچنین در "کشورهای ثالث" نبوده باشند. کشورهای ثالث کشورهایی هستند که در فهرست وزارت کشور آلمان جزو کشورهای امن محسوب می‌شوند.

حمید نوذری نیز در این مورد می‌افزاید: « بنا بر قرارداد شنگن، پرونده افرادی که در دیگر کشورهای عضو این قرارداد توقف داشته‌اند، بدون بررسی به آنجا پس فرستاده می‌شود و این افراد بایستی در آن کشور درخواست پناهندگی کنند. ولی این قانون شامل حال کسانی که در کشورهایی مانند ترکیه و عراق هستند نمی‌شود.»

حمید نوذری به افرادی که از ایران خارج شده و در حال حاضر در کشورهای غیر اروپایی به سر می‌برند توصیه می‌کند که برای درخواست پناهندگی به سازمان‌های مدافع حقوق پناهندگان رجوع کنند، یا اینکه پرونده خود را به سفارت‌ یا کنسول‌گری آلمان ببرند.

AZ/FW