جزئیات گفتوگوی رئیس جمهور سوئیس با احمدینژاد
۱۳۸۸ اردیبهشت ۶, یکشنبهژنو، شامگاه یکشنبه، ۱۹ آوریل / ۳۰ فروردین: هانس رودولف مرتس، رییسجمهور سوئیس، با محمود احمدینژاد، رییسجمهوری ایران در ژنو دیدار کرد. دیدار یک شب پیش از شروع برگزاری کنفرانس ضد نژادپرستی سازمان ملل در ژنو انجام شد. رئیس تشریفات دولت سوئیس از عکاسان خواسته بود که از دست دادن مرتس و احمدینژاد عکس نگیرند. اسرائیل پیش و پس از دیدار، به آن اعتراض کرد.
مرتس جریان دیدار را در یادداشتی ثبت کرده است. رسانهها از مضمون آن مطلع شدهاند. سایت روزنامهی "نویه تسورشر" (NZZ) حاوی گزارشی دربارهی یادداشت مرتس است.
میانجیگری میان ایران و آمریکا
در گزارش "نویه تسورشر" آمده است که انگیزهی اصلی مرتس از دیدار با احمدینژاد کمک به برقراری رابطه میان ایران و آمریکا بوده است. احمدینژاد در گفتوگو با مرتس در مورد سیاست باراک اوباما، رئیس جمهور جدید آمریکا، ابراز امیدواری کرده است. دو طرف قرار گذاشتهاند که دستگاه دیپلماسی سوئیس با دولت ایران در تماس باشد تا بتواند به برقراری تماس میان تهران و واشنگتن یاری رساند.
فردای این دیدار سفارت آمریکا در برن از تلاش رئیس جمهور سوئیس قدردانی کرده است.
حرفهای احمدینژاد در مورد آمریکا
احمدینژاد ضمن ابراز امیدواری به سیاست جدید آمریکا گفته است که «ایران از وضعیت فعلی ناراضی است و خواهان تغییر آن است»، بدین منظور باید گام اول را آمریکا بردارد و تغییری جدی در سیاست خود بدهد. احمدینژاد همچنین گفته است اگر اوباما بخواهد، میتواند این دگرگونی را به انجام رساند. این تغییر از نظر احمدینژاد بایستی در همین ماهها انجام شود، چون بعدا مشکلتر خواهد شد. مرتس یادداشت کرده که احمدینژاد خواسته است این پیام به واشنگتن رسانده شود.
در یادداشت رئیس جمهور سوئیس گفتوگو دربارهی روابط ایران و آمریکا "مثبت" ارزیابی شده است. دو طرف توافق کردهاند که گفتوگوها در سطح دیپلماتهای ارشد ادامه یابد.
موضوع رکسانا صابری
هانس رودولف مرتس قضیهی دستگیری رکسانا صابری، خبرنگار ایرانی−آمریکایی را نیز پیش کشیده است. احمدینژاد گفته که ماجرا برایش مطبوع نیست و افزوده که حقوق صابری برای دفاع از خود محفوظ است و او میتواند فرجامخواهی کند.
مرتس به ماجرای آمریکایی گمشده در ایران، رابرت لوینسن نیز پرداخته است. در یادداشت او ذکر نشده که پاسخ احمدینژاد چه بوده است.
موضوع سخنرانی در کنفرانس ژنو
از یادداشت مرتس برمیآید که او از احمدینژاد خواسته، در سخنرانیاش در کنفرانس ضد نژادپرستی تندروی نکند. او به احمدینژاد تذکر داده که «هولوکاست یک واقعیت تاریخی است که نباید انکار شود، و به همینسان حق موجودیت اسرائیل».
تقاضای مرتس از احمدینژاد برای رفتار ملایم کارساز نبوده است. در عین حال ممکن است تأثیری به جا گذاشته باشد، چون آن گونه که روزنامهی فرانسوی "لو موند" در روز چهارشنبهی پیش نوشته، احمدینژاد عین متنی را که برای سخنرانی تهیه کرده بوده، نخوانده است. متن اصلی از نطق ایراد شده تندتر بوده است.
فضای دوستانهی گفتوگو
مرتس نوشته است که از جریان گفتوگو راضی است، چون در آن توانسته پیامهای لازم را بدهد، «بهویژه در رابطه با حقوق بشر و هولوکاست». او از «اعدام خردسالان و سنگسار» به عنوان اقداماتی غیر قابل قبول نام برده و گفته است، اینکه ممکن است حکومت ایران سیاست خود را در این زمینه تغییر دهد، مثبت ارزیابی میشود.
قضاوت کلی رئیس جمهور سوئیس از دیدار با رئیس جمهوری اسلامی ایران این است که «گفتوگو در فضایی دوستانه جریان یافت، هر چند دو طرف نشان دادند که در بسیاری از عرصهها اختلاف نظر دارند».
RN/BB