پلیس بریتانیا روز گذشته از بازداشت ۷ ایرانی خبر داد. وزیر کشور بریتانیا میگوید این "بزرگترین عملیات جداگانه ضدتروریستی در بریتانیا" طی سالهای اخیر بود. طبق گزارشها این افراد "چندساعت" پیش از حمله احتمالی بازداشت شدند.
انتشار جزییاتی جدید از بازداشت هفت ایرانی توسط پلیس بریتانیاعکس: TOLGA AKMEN/AFP/Getty Images
تبلیغات
یک روز پس از اعلام پلیس متروپولیتن لندن مبنی بر بازداشت هشت مرد از جمله هفت تبعه ایران، حال اطلاعات بیشتری از ابعاد این اقدام منتشر شده است.
پلیس متروپولیتن روز یکشنبه ۱۴ اردیبهشت اعلام کرد که چهار مرد ایرانی را به ظن "تدارک برای حمله به یک هدف نامشخص" و سه مرد دیگر را بابت "تهدید علیه امنیت ملی" بازداشت کرده است.
پلیس متروپولیتن سه مرد ایرانی بازداشتشده در شمال غربی و غرب لندن را ۳۹، ۴۴ و ۵۵ ساله توصیف کرده و افزوده که این افراد طبق بند ۲۷ قانون امنیت ملی در بازداشت به سر میبرند.
اشاره پلیس به مادهای است که به پلیس این کشور اختیار میدهد تا کسانی را که مشکوک به دست داشتن در "فعالیتهای مربوط به تهدید یک قدرت خارجی" هستند، بدون حکم قضایی بازداشت کند.
همچنین، بازداشتشدگان در سوئیندون، منطقهای در غرب لندن، استاکپورت و راچدیل به ترتیب ۲۹، ۴۶، ۲۰ و ۴۰ ساله اعلام شدهاند و یک نفر دیگر نیز در منچستر بازداشت شده است.
تمامی این افراد همچنان در بازداشت بهسر میبرند.
"بزرگترین عملیات جداگانه ضدتروریستی در بریتانیا"
وزیر کشور بریتانیا ضمن قدردانی از پلیس این کشور اعلام کرد که این هشت نفر در جریان "بزرگترین عملیات جداگانه ضدتروریستی در بریتانیا طی سالهای اخیر" بازداشت شدهاند.
او افزود: «این دو عملیات بزرگ پلیس بریتانیا، منعکسکننده برخی از بزرگترین عملیاتها برای مقابله با تهدید دولتی و مقابله با تروریسم هستند که در سالهای اخیر شاهد آن بودهایم.»
وزیر کشور بریتانیا در پاسخ به سوالی درباره ارتباط احتمالی این عملیات با دولت ایران گفت: «اینها عملیاتهای بزرگی بودند که انجام شدند و هماکنون نیز تحقیقات جاری بسیار مهم است. البته در هر دو تحقیق، اتباع ایرانی نیز حضور دارند و ما از پلیس و سازمانهای امنیتی در ارزیابیهای امنیتی و تحقیقاتی که انجام میدهند، حمایت میکنیم.»
کوپر اقدام اخیر پلیس بریتانیا در بازداشت این افراد را "نشاندهنده پیچیدگی انواع چالشهای پیشروی امنیت ملی" کشورش دانست و ادامه داد: «به همین دلیل است که حفاظت از امنیت ملی ما، از جمله حمایت از این نوع عملیات و تحقیقات بسیار حرفهای، همچنان اولویت اصلی ما است.»
بازداشت تنها "چند ساعت" پیش از آغاز حمله
طبق دادههای پلیس لندن بازداشت این افراد روز شنبه در شهرهای سوئیندون واقع در غرب لندن، استاکپورت، راچدیل و منچستر انجام گرفته است.
روزنامه بریتانیایی تلگراف نیز در گزارشی نوشت که این افراد در حالی بازدشت شدند که حمله احتمالی از سوی آنها تنها "چند ساعت" تا شروع فاصله داشت.
روزنامه دیلی میل نیز از قول برخی منابع که نامشان فاش نشده گزارش داد که این توطئه یک "حمله بزرگ" بود که "میتوانست به تهدید قریبالوقوع علیه جان شهروندان منجر شود."
برخی گزارشها حاکی از آن است که "به احتمال زیاد" سربازان نخبه واحد سرویس هوایی ویژه بریتانیا (با نام اختصاری SAS) نیز برای خنثی کردن این حمله احتمالی به یاری پلیس ضدتروریسم و اداره امنیت داخلی بریتانیا (MI5) پیوستند.
در همین حال، پلیس بریتانیا (اسکاتلندیارد) و سرویسهای امنیتی بریتانیا یک نقشه مشکوک برای هدف قرار دادن یک محل را کشف کردند.
سخنگوی پلیس متروپولیتن گفت ماموران پلیس با افرادی در محل حمله احتمالی در تماس بودهاند تا آنها را مطلع کنند و مشاوره و پشتیبانیهای لازم را ارائه دهند؛ با این حال اما به دلایل عملیاتی تا کنون محل این اقدام احتمالی اعلام نشده است.
تبلیغات
بازداشت لحظاتی پس از "سفارش قهوه و پیراشکی"
در سویندون، یکی از شاهدان عینی به بیبیسی انگلیسی گفت که "شش نفر وارد کافهای شدند که فرد مظنون نیز در آنجا بود و این فرد پیش از بازداشت، قهوه و پیراشکی سفارش داده بود."
دومینیک مورفی، رئیس بخش ضدتروریسم پلیس متروپولیتن لندن با ارائه جزئیاتی جدید گفت که یکی از این بازداشتها مربوط به "توطئهای برای حمله به یک مکان خاص" و دیگری مربوط به "تهدیدی علیه امنیت ملی" بوده است.
او درباره منظورش از "مکان خاص" توضیح بیشتری ارائه نداد.
به گفته دومینیک مورفی، تمام نیروهای تحت امرش همه بازداشتهای مدنظر و برنامهریزیشده را انجام دادند و در "حال حاضر چند صد افسر مشغول تحقیق روی این پرونده هستند و این تحقیقات در مراحل اولیه خود است."
مورفی در عین حال افزود که پلیس، بازداشتشدگان در دو موضوع "تدارک برای حمله به یک هدف نامشخص" و "تهدید علیه امنیت ملی" را الزاما به یکدیگر پیوند نمیزند.
او درباره ابعاد این حمله احتمالی تنها به گفتن این جمله بسنده کرد که "انجام این حجم از فعالیت از سوی بازداشتشدگان برای ما غیرمعمول است."
دومینیک مورفی از شهروندان خواست تا از گمانهزنی در این خصوص خودداری کنند و به شایعات نیز توجهی نکنند.
در همین حال، رسانههای بریتانیایی اظهارات اکتبر سال گذشته کن مک کالوم، رئیس اداره امنیت داخلی بریتانیا (MI5) را بازنشر کردهاند که با اشاره به اقدامهای تحت حمایت جمهوری اسلامی در خاک کشورش گفته بود: «این موارد تهدیدهای بالقوه و مرگباری برای شهروندان بریتانیایی و ساکنان بریتانیا ایجاد میکنند.»
او همچنین میگوید که جمهوری اسلامی پس از جنبش "زن، زندگی، آزادی" در ایران "پشت توطئه پس از توطئه" در بریتانیا بوده است. به گفته او "پنج توطئه جدید تحت حمایت ایران" توسط امآی۵ و پلیس بریتانیا در سال ۲۰۲۴ کشف شده است.
ساعاتی پس از انتشار خبر بازداشت این افراد، رئیس بخش ضدتروریسم پلیس متروپولیتن لندن تاکید کرد که بازداشت این افراد میتواند موجب نگرانی عمومی شود و از شهروندان خواسته هوشیار باشند و هرگونه موارد مشکوک را به پلیس گزارش دهند.
تا لحظه تنظیم این گزارش، مقامهای مسئول در جمهوری اسلامی هنوز نسبت به این موضوع واکنشی نشان ندادهاند.
ترورهای برونمرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر
پرونده اسدالله اسدی، دیپلمات جمهوری اسلامی و همدستان او با صدور احکام سنگین در دادگاه بلژیک بسته شد. نگاهی به دیگر پروندههای ترورهای برون مرزی عاملان جمهوری اسلامی در این گزارش تصویری:
عکس: Getty Images/AFP/C. Stache
اسدالله اسدی، طراح عملیات تروریستی
دادگاه شهر انتورپ (انور) در بلژیک پنجشنبه ۱۶ بهمنماه (۴ فوریه) به محکومیت قطعی اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی رأی داد و او را به ۲۰ سال زندان محکوم کرد. اسدی در ژوئن ۲۰۱۸ به اتهام طراحی و هدایت حمله به نشست سازمان مجاهدین خلق در حومه پاریس، در آلمان دستگیر و به بلژیک تحویل داده شد. دادگاه همچنین نسیمه نعامی را به ۱۸ سال زندان، مهرداد عارفانی را به ۱۷ سال و امیر سعدونی را به ۱۵ سال زندان محکوم کرد.
عکس: Irannewsupdate
ترور مسعود مولوی
مسعود مولوی ۱۴ نوامبر سال ۲۰۱۹ در استانبول در اثر اصابت گلوله از سوی عبدالوهاب کوچاک به قتل رسید. مولوی پیش از آنکه به ترکیه فرار کند، در ایران مامور اطلاعاتی بود. او مدیر کانال "جعبه سیاه" بود که اخباری درباره فساد مالی در بیت خامنهای منتشر میکرد. رسانههای ترکیه در فوریه سال ۲۰۲۱ از بازداشت محمد رضا ناصرزاده، دیپلمات ایرانی بدلیل صدور گذرنامه برای علی اسفنجانی عامل اصلی قتل مولوی خبر دادند.
عکس: Fararou
"علی معتمد" (رضا کلاهی صمدی)
"علی معتمد" در ۲۴ آذر ۱۳۹۴ (برابر ۱۵ دسامبر ۲۰۱۵) در سن ۵۶ سالگی در شهرآلمیره هلند در خیابان از نزدیک هدف گلوله دو مرد ناشناس قرار گرفت و در بیمارستان جان سپرد. سه سال بعد در حالیکه دادگاه قاتلان برگزار میشد روزنامههای هلندی، این خبر را تأیید کردند که مقتول که در دهه ۱۳۶۰ از هلند پناهندگی گرفته همان کلاهی از اعضای مجاهدین خلق بوده که متهم به انفجار در مقر حزب جمهوری اسلامی با ۷۲ کشته بوده است.
عکس: Public Domain
طرح ترور سفیر عربستان در آمریکا
دادگستری آمریکا "منصور اربابسیر" (عکس) و "غلام شکوری" را در ۲۹ سپتامبر سال ۲۰۱۱ (۱۳۹۰) به تلاش برای ترور عادل الجبیر، سفیر عربستان سعودی در آمریکا متهم کرد. اربابسیر که تابعیت ایرانی - آمریکایی دارد، بازداشت شده ولی غلام شکوری فراری است. مقامهای قضایی آمریکا میگویند که غلام شکوری، عضو نیروی قدس- شاخه برون مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.
عکس: dapd
بمبگذاری در هندوستان، ۲۰۱۲
در سال ۲۰۱۲ پلیس هند رسماً اعلام کرد که ایران مسئول بمبگذاری در دهلی برای کشتن دیپلماتهای اسرائیلی بودهاست. پلیس هند پس از تحقیقات گسترده، به این نتیجه رسید که پنج تن از اعضای سپاه پاسداران با همکاری یک روزنامهنگار هندی این ترور را انجام دادهاند. طبق گزارش، سردسته این گروه "هوشنگ افشار ایرانی" نام دارد و هدایتکننده سوء قصد علیه اسرائیلیها در تایلند و گرجستان نیز بودهاست.
عکس: Reuters
بمبگذاری در بانکوک، ۲۰۱۲
تایلند، ایران را به بمبگذاری برای ترور دیپلماتهای اسرائیلی در سال ۲۰۱۲ در بانکوک متهم کرد. سعید مرادی (چپ)، محمد خزایی (وسط) و مسعود صداقتزاده (راست که در مالزی دستگیر شد) به دست داشتن در عملیات تروریستی متهم و به حبس ابد محکوم شدند. سعید مرادی بر اثر انفجار بمب دو پای خود را از دست داد. این سه نفر بعدا در قبال آزادی کایلی مور گیلبرت، پژوهشگر استرالیایی-بریتانیایی به ایران تحویل داده شدند.
عکس: AP/Spokesman Office of National Thai Police
اقدام تروریستی در کنیا، ۲۰۱۲
پلیس کنیا در سال ۲۰۱۲ میلادی دو نفر ایرانی به نامهای احمد ابوالفتحی (راست) و سید منصور موسوی (چپ) را به اتهام تروریسم دستگیر کرد. این افراد عضو نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی معرفی شده و اتهام آنها انتقال تا ۱۰۰ کیلوگرم مواد منفجره اعلام شد. در آن زمان، سفیر ایران در کنیا قصد فراری دادن این دو نفر را داشت، ولی با شکست روبرو شد. این دو در دادگاه به حبس ابد محکوم شدند.
عکس: DAI KUROKAWA/Epa/dpa/picture alliance
ترور رضا مظلومان
رضا مظلومان (نام مستعار: کوروش آریا منش) از اعضای سازمان درفش کاویانی بود که در ۷ خرداد ۱۳۷۵ توسط عوامل جمهوری اسلامی در منزل خود در پاریس به ضرب گلوله کشته شد. در رابطه با این ترور، احمد جیحونی که از رابطان وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی بود در سال ۱۳۸۱ توسط دادگاه پاریس به ۱۷ سال زندان محکوم شد.
عکس: iranpoliticsclub
انفجار مرکز همیاری یهودیان در آرژانتین
در انفجار تروریستی ۲۷ تیر ۱۳۷۳ ( ۱۸ ژوئیه )۱۹۹۴ در مرکز یهودیان بوئنوسآیرس (آمیا) ۸۵ نفر کشته و بیش از ۲۰۰ نفر نیز زخمی شدند. دولت آرژانتین تاکنون سه بار جمهوری اسلامی ایران را به دست داشتن در این انفجار متهم کرده و مدعی است که دستور و نقشه ضربه در تهران کشیده و مسئولیت اجرای طرح عملیات به ستاد ویژه عملیات حزبالله لبنان که به گروه شبه نظامی حزبالله لبنان وابستهاست، سپرده شد.
عکس: Daniel Luna/dpa/picture-alliance
ترور "میکونوس"
در عملیات ترور میکونوس که در رستورانی به همین نام واقع در برلین، پایتخت آلمان و در تاریخ ۱۷ سپتامبر ۱۹۹۲ (۲۶ شهریور ۱۳۷۱) انجام گرفت، صادق شرفکندی دبیرکل حزب دموکرات کردستان ایران، همایون اردلان و فتاح عبدلی نماینده حزب دموکرات و نوری دهکردی کارمند صلیب سرخ به قتل رسیدند.
عکس: PDKI
ترور "میکونوس"
در دادگاه آلمان که پنج سال طول کشید، کاظم دارابی (راست) و عباس راحیل تبعه لبنانی (نفر وسط) به حبس ابد، یوسف امین (سمت چپ) و محمد اتریس هر دو لبنانی به ترتیب به ۱۱ و ۵ سال زندان محکوم شدند. دادگاه همچنین حکم جلب علی فلاحیان، وزیر وقت اطلاعات را صادر کرد. طبق حکم دادگاه ترور با اطلاع مستقیم علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی، اکبر رفسنجانی رئیسجمهور و علی اکبر ولایتی وزیر خارجه وقت انجام شده است.
عکس: PDKI
ترور فریدون فرخزاد
فریدون فرخزاد، در ۱۶ مرداد ۱۳۷۱ در محل سکونتش در شهر بن آلمان بر اثر ضربات چاقو به قتل رسید. او شاعر، تهیهکننده، کارگردان و مجری تلویزیونی و رادیویی، خواننده، ترانهسرا، آهنگساز، بازیگر و فعال سیاسی ایرانی مخالف نظام جمهوری اسلامی بود. از فریدون فرخزاد بهعنوان "نامیترین شومَن ایران" یاد میشود. او برادر کوچک فروغ فرخزاد شاعر معاصر ایرانی بود.
عکس: Tacoma
ترور عبدالرحمان برومند
عبدالرحمان برومند رئیس هیئت اجرائی نهضت مقاومت ملی ایران در روز پنجشنبه ۲۹ فروردین ماه ۱۳۷۰ در مقابل آسانسور منزل مسکونی خود در پاریس با ضربات کارد به قتل رسید. نهضت مقاومت ملی ایران در ۱۴ مرداد ۱۳۵۹ در همان خانه در مخالفت با جمهوری اسلامی پیریزی شد. (عکس در کنار داریوش فروهر که به همراه همسرش پروانه اسکندری در جریان قتلهای زنجیرهای در ایران کشته شد)
عکس: aasoo.org
ترور شاپور بختیار
سه ماه و نیم بعد از ترور عبدالرحمان برومند، شاپور بختیار آخرین نخستوزیر دوره پهلوی و بنیانگذار نهضت مقاومت ملی ایران در ۱۵ مرداد ۱۳۷۰ در منزل خود در پاریس با ضربات چاقو کشته شد. وی دو بار هدف ترور قرار گرفت و طبق اظهارات انیس نقاش، تروریست لبنانی هر دو بار به دستور مقامات جمهوری اسلامی ایران و با استخدام تروریستهایی حرفهای طرحریزی شده بود.
عکس: AP
ترور کاظم رجوی
کاظم رجوی عضو شورای ملی مقاومت ایران در ۴ اردیبهشت ۱۳۶۹( ۲۴ آوریل۱۹۹۰) در نزدیکی خانهاش در سوییس به ضرب گلوله ترور شد. برادر مسعود رجوی، از رهبران سازمان مجاهدین خلق، پس از انقلاب نخستین نماینده ایران در دفتر سازمان ملل متحد بود.
عکس: Maryam Rajavi.com
ترور بهمن جوادی
بهمن جوادی که به نام غلام کشاورز شناخته میشد، سخنگوی فدراسیون سراسری پناهندگان ایرانی و از کادرهای حزب کمونیست ایران بود که در ۴ شهریور ۱۳۶۸ (۱۵ سپتامبر ۱۹۸۹) در لارناکای قبرس ترور شد. او که مقیم و شهروند سوئد بود، برای دیدار مادرش از سوئد به قبرس رفته بود. بهمن جوادی در مقابل چشمان مادر، همسر و برادرش هدف گلوله یک موتورسوار قرار گرفت و در بیمارستان مرکزی لارناکای قبرس درگذشت.
عکس: Farideh Arman
ترور عبدالرحمان قاسملو و عبدالله قادری
عبدالرحمان قاسملو دبیرکل حزب دموکرات کردستان ایران و عبدالله قادریآذر در روز ۲۲ تیر ۱۳۶۸ (۱۳ ژوئیه ۱۹۸۹) در حالی که با نمایندگان جمهوری اسلامی دربارهٔ حل مسالمتآمیز "مسئله کردستان" بر سر میز گفتگو نشسته بودند در وین، پایتخت اتریش کشته شدند.
عکس: Bandarkhalil
ترور بیژن فاضلی
بیژن فاضلی فرزند رضا فاضلی ، فعال سیاسی ملیگرا، نویسنده، مجری و مدیر یک تلویزیون سیاسی مخالف حکومت جمهوری اسلامی ایران بود که در اثر بمبگذاری توسط عوامل جمهوری اسلامی در ۲۸ مرداد ۱۳۶۵ در فروشگاه خود واقع در لندن کشته شد. این بمب برای از بین بردن رضا فاضلی کار گذاشته بود که در نهایت به کشته شدن فرزند وی بیژن منجر شد.
عکس: abadis.ir
ترور ارتشبد غلامعلی اویسی و برادرش
ارتشبد غلامعلی اویسی در ۱۸ بهمن ۱۳۶۲ در پاریس به همراه برادرش غلامحسین اویسی با شلیک گلوله به سر ترور شدند. او فرمانده ژاندارمری در سال ۱۳۴۸ و فرمانده نیروی زمینی ارتش طی سالهای ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۷ بود. اویسی فرماندار نظامی تهران در زمان تظاهرات ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ بود. (عکس ارتشبد اویسی سمت راست در کنار ارتشبد ازهاری)
عکس: historydocuments.ir
ترور علی اکبر طباطبایی
علیاکبر طباطبایی سخنگوی سفارت ایران در آمریکا در دوران حکومت پهلوی بود که در ۳۱ تیرماه ۱۳۵۹ در مریلند آمریکا به ضرب گلوله کشته شد. قاتل، داود صلاح الدین (دیوید تئودور بلفیلد) نام داشت که قبل از انقلاب به اسلام گرویده بود و با بسته شدن سفارت ایران در واشنگتن به عنوان محافظ در دفتر حافظ منافع جمهوری اسلامی در سفارت الجزایر استخدام شد. او پس از ترور به ایران گریخت.
عکس: kayhan.london
ترور شهریار شفیق
شهریار شفیق (نفر دوم از سمت چپ) پسر اشرف پهلوی، افسر ارشد نیروی دریایی ارتش بود که در ۱۶ آذر ماه ۱۳۵۸ هنگام خروج از اقامتگاه مادرش در پاریس، به ضرب گلوله به قتل رسید. او یک هفته پس از انقلاب اسلامی و اعلام بیطرفی ارتش، ایران را ترک کرد. شفیق نخست راهی ایالات متحده شد و سپس در فرانسه به همسر و دو فرزندش پیوست.