خشکترین بیابان جهان در شیلی گل داده است. سطح بیابان "آتاکاما" با ۲۰۰ گونه گل رنگارنگ پوشیده شده است. در حالی که این پدیده بیسابقه نیست ولی رخ دادن آن در فصل زمستان نیمکره جنوبی باعث شگفتی اقلیمشناسان شده است.
گل دادن خشکترین بیابان دنیا در شیلیعکس: Rodrigo Gutierrez/REUTERS
تبلیغات
در پدیدهای چشمنواز، بیابان "آتاکاما" که با وسعت صد و پنج هزار کیلومترمربع در شمال شیلی واقع شده، با ۲۰۰ گونه گل متفاوت به رنگهای سفید، صورتی، اغوانی و زرد پوشیده شده است.
این بیابان که با عنوان خشکترین بیابان دنیا شناخته میشود بر اثر بارش غیر منتظره باران در این منطقه به گُل نشسته است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه به نقل از سزار پیزارو، یک مقام سابق جنگلبانی شیلی، باران ۱۱ میلیمتری در ماه آوریل و ابرهای معلق باعث پدیدار شدن این پتوی رنگی در این بیابان خشک شدهاند.
پدیده گلدادن این بیابان بیسابقه نیست و آخرین بار در سال ۲۰۱۵ رخ داد.
به گفته دانشمندان هنوز زود است که این بیابان گلدار را "بیابان شکوفا" بدانیم، زیرا تعداد گلهایی که در آن روئیدهاند هنوز چشمگیر به شمار نمیروند. نکته دیگری که توجه کارشناسان اقلیمشناس را جلب کرده، گلدهی این بیایان در فصل زمستان و در ماه ژوئیه است. معمولا چنین پدیدهای در فصل تابستان در نیمکره جنوبی بین سپتامبر تا نوامبر اتفاق میافتد.
شماری از کارشناسان این اتفاق را به پدیده جوی "ال نینو" مرتبط دانستهاند .
بیایان "آتاکاما" در شیلی با پتویی رنگارنگ از ۲۰۰ گونه گل پوشیده شده استعکس: Patricio Lopez Castillo/AFP/Getty Images
ال نینو حاصل گرمایش آبهای سطحی بخشهای شرقی و مرکزی اقیانوس آرام است که پدیدههای جوی شدید، از جمله طوفانهای استوایی تا بارندگی شدید و خشکسالی را به همراه میآورد.
به گفته دانشمندان اقلیم شناس، دوره فعلی ال نینو از یک سال پیش آغاز شده و در دسامبر ۲۰۲۳ به اوج خود رسید.
۱۷ ژوئن؛ روز جهانی مبارزه با بیابانزایی و خشکسالی
خطر بیابانزایی یک سوم سطح زمین را تهدید میکند. بیابان زایی زندگی بیش از ۲۵۰ میلیون انسان را تحت تاثیر قرار داده است.از اینرو سازمان ملل برای مقابله با بیایانزایی ۱۷ ژوئن را روز جهانی مبارزه با بیابانزایی نامیده است.
عکس: picture-alliance/AP Photo/F. Bustamante
خشکسالی چیست؟
خشکسالی همان کمبود آب است. فاجعه خشکسالی ناشی از بلایای طبیعی و فعالیتهای مخرب انسانی، زندگی میلیونها انسان را متاثر کرده است. در کشورهای آفریقایی، ازجمله اتیوپی و سومالی، خشکسالیهای درازمدت شالوده زندگی بسیاری از انسانها را به نابودی کشانده و به میزان قحطی و گرسنگی در این کشورها افزوده است.
عکس: picture-alliance/NurPhoto
بیابانزایی: چالش بزرگ جهان
بیش از۲۵۰ میلیون انسان با جسم و جان خود پیامدهای مخرب بیابان زایی را تجربه میکنند. یک سوم سطح زمین یا بیش از چهار میلیارد هکتار آن بر اثر گسترش فزاینده بیابان زایی در معرض خطر نابودی قرار دارد. هستی یک میلیارد انسان که برای گذران زندگی خود مستقیما به زمین وابستهاند، در معرض خطر است؛ خطری که نخست بیش از صد کشور از فقیرترین و محروم ترین کشورهای جهان را تهدید میکند.
عکس: picture-aliance/imagebroker
گسترش پهنه بیابان زایی
بیابانزایی بیثباتی سیاسی کشورها را تقویت میکند. بیابان زایی تنها مشکل فقیرترین کشورهای جهان نیست. حتی کشورهای توسعه یافته و صنعتی نیز به دلیل بیابان زایی بالقوه بخش بزرگی از رشد اقتصادی خود را از دست میدهند. هم اکنون بیش ۱۱۰ کشور جهان را خطر خشکسالی وکمبود منابع آبی تهدید می کند.
عکس: picture-alliance/ ZUMAPRESS/M. Reino
علل پیدایش و گسترش بیابان زایی
فجایع طبیعی و یا تغییرات اقلیمی آب و هوا تنها علت اصلی بیابان زایی نیست، فعالیتهای مخرب انسان نیز از عوامل اصلی آن به شمار میآید. استفاده بی رویه از زمینهای مزروعی یا تخریب جنگلها به کاهش و نابودی پوشش گیاهی منجر میشود. فقدان آب و فرسایش خاک ناشی از باد و باران نیز از دیگر علتها به شمار میآیند. با گسترش بیابان زایی زمین به شوره زار بی آب و علفی بدل میشود که دیگر جای زندگی نیست.
عکس: picture-alliance/dpa
آوارگی و مهاجرت به دلیل بیابان زایی
خشکسالی و بیابان زایی سبب جابجایی انسانها و مهاجرت منطقهای و یا جهانی آنان شده است. هرسال میلیونها انسان از مناطق خشک و بیابانی راهی شهر میشوند، امری که به مشکلات اجتماعی و اقتصادی بیشتری منجر میشود. به دلیل خشکسالی خشونت و درگیریهای مسلحانه، بر سر بدیهیترین نیازهای انسانی، نیز افزایش یافته است.
عکس: picture-alliance/dpa
مبارزه علیه بیابان زایی
از طریق به کارگیری شیوههای مختلف ساخت و ساز مانند ساخت سطوح پلکانی، دیوارههای سنگی و پرچینها یا احیای جنگل در مناطق جنگلی خشک و ویران شده، سعی میشود تا زمین های بایر و خشک به زمین های آیش و قابل کشت تبدیل شوند.
عکس: picture-alliance/dpa
آب، نیاز گرانقدر انسانی
حفاظت از طبیعت و دقت و توجه در مصرف منابع مهم طبیعی راه پیشگیری از تاثیرات خشکسالی و بیابان زایی است. با ایجاد سدها و ساختن مخازن آب امکان صرفه جویی در مصرف آب ممکن میشود. به این ترتیب، حتی در فصل خشک، مردم می توانند به منابع پرارزش دسترسی پیدا کنند.
عکس: DW/Larwana Hami
تنوع زیستی و خاک غنی از مواد مغذی
با کاشتن درختان و پرورش گیاهان پایدار میتوان جلوی گسترش بیابان زایی را گرفت. این کار هم سبب افزایش تنوع زیستی است، هم به افزایش مواد مغذی در خاک زمین کمک میکند. به این ترتیب با افزایش سطح آبهای زیرزمینی و رطوبت کافی خاک، به دلیل ریزش برگهای درختان، از گسترش پهنه بیابان زایی کاسته می شود.
عکس: Albert Ngakou
مسئولیت و وظیفه فردی در امر صرفه جویی در منابع حیاتی
هر انسانی میتواند با تغییر رفتار مصرفی خود از تاثیرات مخرب خشکسالی در سراسر جهان بکاهد. برای نمونه با مصرف گوشت کمتر، زیرا تولید یک کیلو گوشت به ۱۵ هزار و ۵۰۰ لیتر آب نیاز دارد. صرفه جویی در آب نشان مسئولیت پذیری ما در برابر انسانهایی است که در بسیاری از نقاط جهان از کمبود آب در رنجاند.