جمعآوری اسناد برای محکومیت رژیم سوریه در دادگاهی جهانی
AJ۱۳۹۴ اردیبهشت ۲۳, چهارشنبه
مدارکی مستند علیه بشار اسد و رژیم سوریه به خارج از این کشور منتقل شده است. به گزارش روزنامه گاردین یک کمیسیون جهانی با جمعآوری و بررسی این مدارک میخواهد شرایط محاکمه اسد و رژیم او را در دادگاهی بینالمللی مهیا سازد.
تبلیغات
نیم میلیون صفحه گزارش و دستورالعمل به همراه ۴۰۰ مصاحبه با کسانی که زمانی با رژیم سوریه همکاری کردهاند، جمع آوری شده است. یک گروه بینالمللی مدارکی فراوان علیه بشار اسد، دیکتاتور سوریه و رژیم حاکم بر این کشور به دست آورده و آنها را بررسی کرده است.
به گزارش روزنامه بریتانیایی گاردین این مدارک که نشاندهنده نقض حقوق بشر و جنایت جنگی از طرف رژیم سوریه هستند، برای آغاز محاکمه رئیس جمهوری این کشور کفایت میکنند. این روزنامه نوشته است که سه سال تمام از سوی نیروهای مختلف فعال در سوریه سندهایی رسمی از این کشور به خارج منتقل شدهاند.
گاردین به نقل از مرجعی جهانی نوشته است این اسناد میتوانند به خوبی علیه بشار اسد و ۲۴ عضو دولت این کشور به کار روند. گفته میشود که این اسناد برای محکوم کردن این افراد به جرم جنایت جنگی تهیه شدهاند.
تا کنون روسیه با ابزار وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد هرگونه بررسی تخلفات رژیم سوریه و تشکیل یک دادگاه علیه بشار اسد، رئیس جمهوری این کشور و اعضای دولت او را به جرم جنایتجنگی بلوکه کرده است.
دستگیریهای گسترده سال ۲۰۱۱
روزنامه بریتانیایی گاردین نوشته یکی از موردهای اتهام بشار اسد و رژیم سوریه دستگیریهای وسیع مخالفان این کشور در سال ۲۰۱۱ است. این اقدام به جنگ داخلی در سوریه منجر شد. در جریان برخوردهای سال ۲۰۱۱ دهها هزار نفر از مخالفان دولت سوریه به اتهام "خیانت" دستگیر و بسیاری از آنها در زندانها شکنجه و کشته شدند.
مدارک موجود از جمله دستور دستگیریهای وسیع مخالفان و دلیل این دستگیریها را نشان میدهند. بر این مبنا دلیل دستگیریمخالفان دولت بشار اسد "بحث منفی آنها بر سر رویدادهای رخ داده" بوده است.
وظیفه بررسی این مدارک از طرف آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا به عهده کمیسیونی به نام "کمیسیون قوانین بینالمللی" گذاشته شده است. افرادی که در این کمیسیون فعالیت میکنند، در گذشته در ارتباط با جنایتهای جنگی در یوگسلاوی سابق یا رویدادهای رواندا فعالیت کردهاند.
در گزارش مربوط به خروج اسناد از سوریه اعلام شده است که در مجموع ۵۰ شهروند سوری در این اقدام شرکت داشتهاند. یکی از آنها به هنگام انتقال اسناد به خارج از کشور کشته شده، یکی به شدت زخمی شده و بسیاری دیگر دستگیر و شکنجه شدهاند.
از دیگر اتهامها علیه بشار اسد، دیکتاتور سوریه و رژیم او جنایتجنگی علیه مخالفان این کشور است. مدارک در این رابطه علاوه بر اسناد نوشتاریِ بررسی شده، ویدئوهای سئوالوجوابی هستند از فعالان داخلی و همچنین ویدئوهای تبلیغی دولتی و نظر شاهدان عینی.
جنگ داخلی بیپایان؟ سوریه سال ۲۰۱۳ میلادی
بیش از ۱۲۰ هزار نفر در جنگ داخلی سوریه جان خود را از دست دادند. میلیونها سوری به خارج از کشور گریختهاند. طرفین درگیری اما حاضر به صلح نیستند.
عکس: Reuters/Nour Kelze
تلاش مردم یک سرزمین برای زنده ماندن
رعب و وحشت در چشمان ساکنان محله "بستان القصر" در شهر حلب موج میزند. نیروهای دولتی یک جایگاه بنزین و نفت را هدف قرار دادهاند. کودکان، زنان و مردان برای نجات جان خود در حال فرار هستند. شمار کسانی که جان خود را در جنگ داخلی سوریه از دست دادهاند به بیش از ۱۲۰ هزار نفر رسیده است. میلیونها نفر آواره شدهاند. بشار اسد، رئیس جمهور سوریه خود را نیرومندتر از گذشته میبیند.
عکس: Reuters
حمله شیمیایی به حومه دمشق
اپوزیسیون سوریه سیام مرداد (۲۱ آگوست) اعلام کرد که نیروهای حکومتی دو منطقه در حومه دمشق را هدف حمله شیمیایی قرار دادهاند. این دو منطقه تحت کنترل نیروهای مخالف اسد بود. فیلمها و تصاویر قربانیان این حادثه در اینترنت پخش شد. این دو کودک خیلی خوش شانس بودهاند که از حمله شیمیایی جان سالم به در بردند. آنها به سرعت در بیمارستان کمکهای اولیه دریافت کردند. ماسک اکسیژن راههای تنفسی آنها را باز کرد.
عکس: Reuters
خط قرمز اوباما
بیش از ۱۴۰۰ نفر جان خود را در حملات شیمیایی از دست دادند. دولت آمریکا تحت فشار قرار گرفت. باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا به حکومت سوریه هشدار داده بود که استفاده از سلاحهای شیمیایی به معنای عبور از "خطر قرمز" است و پیامدهای جدی خواهد داشت. اوباما هشتم شهریور (۳۰ آگوست) گفت که این حملات شیمیایی نمیتواند بدون مجازات بماند.
عکس: Reuters
اسد خود را بیگناه خواند
بشار اسد استفاده از هرگونه سلاح شیمیایی توسط نیروهای حکومتی را تکذیب کرد. حکومت سوریه در مقابل، اپوزیسیون را به تحریف افکار عمومی متهم کرد و مدعی شد که اپوزیسیون میخواهد غربیها را به مداخله نظامی در سوریه تحریک کنند. متحد اسد، روسیه هم در مورد اتهامات وارد شده ابراز تردید کرد. اسد چند هفته پس از گذشت این حملات و افزایش فشارهای بینالمللی، به بازرسان سازمان ملل اجازه داد از حومه دمشق بازدید کنند.
عکس: Getty Images/AFP
جستجوی شواهد در مناطق جنگی
کارشناسان سازمان ملل چندین بار به مناطقی که هدف حمله قرار گرفته بود سفر کردند. آنها ضمن گفتگو با قربانیان، از مناطق مورد نظر نمونهبرداری کردند. نتیجه: این مناطق هدف حمله شیمیایی با گاز سارین قرار گرفته بود. کارشناسان سازمان ملل اما اجازه نداشتند در مورد اینکه چه کسی مسئول این حمله بوده اظهار نظر کنند. اظهار نظر در این مورد ربطی به مأموریت آنها نداشت. آمریکا اما تردید نداشت که اسد گناهکار است.
عکس: Reuters/Mohammad Abdullah
اوباما چه میخواهد؟
از آنجا که اسد از "خط قرمز" اوباما رد شده بود او باید وارد عمل میشد. در نخستین روزها پس از حمله شیمیایی واقعأ اینطور به نظر میرسید که تنها زمان حمله نظامی به سوریه مشخص نشده است. اما باراک اوباما به سرعت درک کرد که در کشورش حمایتی از حمله نظامی به سوریه نمیشود. بسیاری از نمایندگان مخالف مداخله نظامی آمریکا در سوریه بودند.
عکس: Reuters
فرصتی برای دیپلماسی
در این میان، متحد اسد، روسیه گزینه دیگری پیش روی رئیسجمهور آمریکا گذاشت. روسیه پیشنهاد کرد که سوریه سلاحهای شیمیایی خود را تحت نظارت بینالمللی قرار دهد و آنها را نابود کند. سوریه با این پیشنهاد موافقت کرد. جان کری، وزیر خارجه آمریکا ۲۳ شهریور (۱۴ دسامبر) اعلام کرد که با سرگئی لاوروف، همتای روس خود به توافق رسیده است.
عکس: Reuters
از شخصیتی منفور تا طرف مذاکره
هواردان اسد از این توافق شادمان شدند. هرچند که رژیم سوریه باید از سلاحهای شیمیایی خود صرفنظر میکرد اما خطر حمله نظامی برطرف شده بود. اسد با قدرت از این بحران خارج شد. رئیسجمهور منفور سوریه تبدیل به طرف مذاکره با غرب شد. این توافق اپوزیسیون سوریه را دلسرد کرد. امید اپوزیسیون به مداخله نظامی غرب در این کشور به یأس تبدیل شد.
عکس: Reuters
اپوزیسیون زیر فشار
نیروهای اپوزیسیون از نظر نظامی هم تحت فشار قرار گرفتهاند. حمدی العونی، کارشناس مسائل سوریه میگوید: «رژیم اسد دوباره کنترل ۸۰ درصد از خاک کشور را در اختیار گرفته است.» شبه نظامیان شیعی حزبالله به نیروهای حکومتی سوریه کمک میکنند. کارشناسان نظامی ایران نیز به نیروهای اسد مشاوره نظامی میدهند.
عکس: Getty Images
هر یک علیه دیگری
یک دلیل مهم دیگر در تضعیف اپوزیسیون عدم اتفاق نظر است. گروههای سکولار و میانهرو در رقابت با اسلامگرایان و جهادیها هستند و اپوزیسیون غیر نظامی خارج از کشور در رقابت با نیروهای مسلح داخلی. گروههای اپوزیسیون در سال ۲۰۱۳ میلادی بارها با یکدیگر درگیر شدند. گروههای جهادی مانند جبهه جهادی "النصر" در حال قدرت گرفتن هستند.
عکس: Guillaume Briquet/AFP/Getty Images
زندگی روزمره در جنگ
شیرجه درون استخر. نیروهای ارتش آزاد سوریه از فرصت کوتاهی استفاده میکنند تا تنی به آب بزنند. چنین لحظاتی، مثل اینجا در حلب، به ندرت پیش میآیند. شهر حلب به دو بخش تحت کنترل مخالفان و تحت کنترل نیروهای دولتی تقسیم شده است. هر روز در منطقهای از شهر درگیری رخ میدهد. تهیه مایحتاج روزمره سخت است. مواد خوراکی به شدت گران شدهاند.
عکس: Reuters/Hamid Khatib
بازگشت بیماریهای واگیردار
بهداشت و سلامت هم وضعیت خوبی ندارند. بیمارستانها در بمباران تخریب شدهاند. دارو کمیاب است. در ماه اکتیر سازمان بهداشت جهانی خبر داد که پس از ۱۴ سال، دوباره فلج اطفال در بخشهایی از سوریه شایع شده است. حکومت دمشق در مقابل وعده داد که تمامی کودکان کشور را در مقابل این بیماری واگیردار واکسینه میکند.
عکس: picture alliance/AP Photo
فرار از جنگ داخلی
او از جنگ و خشونت خسته است: این جوان سوری از مرز ترکیه فرار کرده است. بسیاری از مردم سوریه، مثل این جوان پناهجو چارهای جز فرار پیش روی خود نمیبینند. به گزارش سازمان ملل متحد حدود سه میلیون سوری به خارج از کشور فرار کردهاند. این پناهجویان اغلب خود را به کشورهای همسایه، شامل ترکیه، لبنان و اردن رساندهاند.
عکس: picture-alliance/AP
کودکان جنگ و آوارگی
حدود یک میلیون نفر از آوارگان سوری کودک هستند. این کودکان در خانوادههایی از هم پاشیده و اغلب بدون پدر بزرگ میشوند. بعضی باید برای کمک به درآمد خانواده کار کنند. این بچهها همراه مادرانشان در چادر در یک اردوگاه پناهندگان در لبنان زندگی میکنند.
عکس: Reuters
نگاهی مملو از تردید به آینده
سرانجام پس از مدتها انتظار قرار است کنفرانس صلح سوریه ۲۲ ژانویه (دوم بهمن) برگزار شود. اما همه نیروهای اپوزیسیون حاضر به شرکت در این کنفرانس نیستند. رژیم اسد هم کمتر از همه حاضر به همکاری است. کمتر کسی انتظار دارد که در این کنفرانس، راهحلی سریع برای رسیدن به صلح پیدا شود. هر چند که پیروزی نظامی سریع هیچ کدام از طرفین درگیری هم قابل پیشبینی نیست