گروه‌های فلسطینی و اسرائیل پس از ۱۱ روز درگیری شدید نظامی با اعلام آتش‌بس از بامداد جمعه ۲۱ مه (۳۱ اردیبهشت) موافقت کردند.

به نوشته کرستن کنیپ سپاه پاسداران جمهوری اسلامی چند ساعت پس از اعلام آتش‌بس به شیوه خود به آن واکنش داد: رونمایی از یک پهپاد جنگی به نام "غزه".

بنا بر گزارش‌ها روز جمعه در مراسمی با حضور حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران و امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه، از یک "پهپاد فوق سنگین و پهن پیکر" به نام غزه رونمایی شد که گفته می‌شود قادر است با حمل ۱۳ بمب حدود ۲۰ ساعت پرواز کند.

اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس پس از اعلام آتش‌بس در یک سخنرانی از کمک‌های مالی و تسلیحاتی "بی دریغ" جمهوری اسلامی تقدیر کرد و حسین سلامی در یک گفت‌وگوی تلفنی با او تاکید کرد که ایران آمادگی دارد "انواع کمک ... در همه زمینه‌ها" را در اختیار گروه‌های فلسطینی قرار دهد.

اسلامگرایان افراطی حماس سه روز پس از آغاز دور تازه مناقشه نظامی در منطقه یک فیلم ویدئویی در اینترنت منتشر کردند که لحظه پرتاب یک پهپاد انتحاری از نوع "شهاب" را نشان می‌دهد.

در همان روز اسرائیل نیز ویدئویی از سرنگون کردن یک فروند پهپاد مدل "قاصف" را منتشر کرد. شیعیان حوثی مورد حمایت جمهوری اسلامی در یمن پیشتر از چنین پهپادهایی برای حمله به مواضعی در عربستان استفاده کرده‌اند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

حماس و دیگر گروه‌های فلسطینی از شروع دور تازه درگیری‌ها تا زمان اعلام آتش‌بس بیش از چهار هزار موشک با بردهای مختلف به سمت اسرائیل پرتاب کردند که اغلب آنها از دقت کافی برخوردار نبوده‌اند.

این ضعف در مورد پهپادها که به سیستم‌های ناوبری و هدف‌یابی مجهز هستند کمتر است. اسرائیل از این حرکت می‌کند که حماس این پهپادها را با امکانات خود اما بر اساس نقشه‌ها و طراحی‌هایی تولید می‌کند که از ایران دریافت کرده است.

پهپادهای مدل قاصف وابابیل در باریکه غزه

رسانه‌های اسرائیلی به نقل از جانشین سابق وزیر دفاع نوشته‌اند که نقشه این پهپادها ایرانی اما تولید آنها بومی است. کارشناسان معتقدند اغلب پهپادهای مورد استفاده گروه‌های فلسطینی در باریکه غزه مطابق الگوی دو مدل ایرانی "قاصف" و "ابابیل" ساخته شده‌اند.

هی لاوت Hugh Lovatt از اندیشکده شورای اروپایی روابط خارجی می‌گوید تمام شواهد حکایت از آن دارد که جمهوری اسلامی همچنان از حماس حمایت می‌کند و این حمایت بیش از هر چیز در قالب انتقال تخصص و فناوری نظامی انجام می‌شود.

او افزود دلیل این ارزیابی بستن تونل‌های قاچاق کالا و تجهیزات به باریکه غزه توسط مصر از سال ۲۰۱۴ و عادی سازی مناسبات اسرائیل و سودان در سال گذشته است.

این کارشناس می‌گوید در حال حاضر با قطعیت نمی‌تواند گفت که چه حجم کالا و تجهیزات و از چه مسیری به باریکه غزه قاچاق می‌شود. مهم‌ترین راه‌های زمینی ارتباط باریکه غزه با جهان خارج در جنوب این منطقه و در مرز مصر قرار دارند.

تولید بومی موشک و پهپاد با یاری ایران

علی واعظ، از گروه بحران بین‌المللی می‌گوید دقیقا به دلیل دشواری زیاد انتقال مستقیم کالا به باریکه غزه جمهوری اسلامی به حماس کمک کرده موشک و دیگر پرنده‌های جنگی مورد نیازش را خود تولید کند. او افزود ایران این شیوه را در یمن هم به طور موثری آزموده است.

حوثی‌های مورد حمایت جمهوری اسلامی در یمن سال گذشته با پهپادهای مدل هواپیماهای بدون سرنشین ایران به هدف‌هایی در عربستان سعودی حمله و از جمله به تاسیسات نفتی شرکت آرامکو خسارت‌های سنگینی وارد کردند.

ناصر ابوشریف، نماینده گروه افراطی جهاد اسلامی سال ۲۰۱۸ در سفر به تهران به طور آشکار اعلام کرد که سپاه پاسداران ستیزه‌جویان این گروه و حماس را برای ساختن و بازسازی موشک آموزش داده است.

خبرگزاری تسنیم، رسانه نزدیک به سپاه شنبه گذشته در گزارشی که در رسانه‌های اسرائیلی هم بازتاب یافت اعلام کرد که حماس با پشتیبانی ایران توانسته سرعت موشک‌های خود را افزایش دهد.

تسنیم نوشت افزایش کیفیت موشک‌ها و راکت‌های حماس موضوعی است که "در صورت استمرار، موجب آن خواهد شد تا گروه‌های مقاومت به تسلیحاتی به مراتب پیشرفته‌تر از امروز دست یابند و ضربات سنگین‌تری را به رژیم صهیونیستی وارد کنند".

انزوا و روی آوردن به گروه‌های نیابتی

کارشناس اندیشکده شورای اروپایی روابط خارجی درباره انگیزه جمهوری اسلامی در پشتیبانی از حماس و جهاد اسلامی می‌گوید ایران به لحاظ نظامی تحت فشار است و شریکان سیاسی معدودی دارد، به همین دلیل بیش از پیش متحدان خود را از میان گروه‌های شبه‌نظامی انتخاب می‌کند.

بر این پایه گروه‌هایی مانند حزب‌الله لبنان، حوثی‌های یمن و شبه‌نظامیان شیعه عراق از مهم‌ترین متحدان جمهوری اسلامی به شمار می‌روند.

علی واعظ، کارشناس مسائل ایران نیز اعتقاد دارد جمهوری اسلامی تلاش می‌کند از طریق اتحاد با گروه‌های غیردولتی در منطقه خطر حمله نظامی به خود را بر طرف کند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

او می‌گوید ایران در مقابل رقیبان منطقه‌ای و بین‌المللی توان دفاع از خود را ندارد و به همین دلیل به اتحاد با گروه‌های نیابتی رو آورده و به عبارت دیگر یک "رویکرد دفاع تهاجمی" را برگزیده است.

آغاز درگیری‌ها سه روز پس از سخنرانی خامنه‌ای

رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای ۱۷ اردیبهشت (هفتم مه) در سخنرانی به مناسبت آخرین جمعه ماه رمضان که "روز قدس" نامگذاری شده ادعا کرد: «حرکت نزولی و رو به زوال رژیم دشمن صهیونیستی آغاز شده و وقفه نخواهد داشت.»

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر خامنه‌ای او در این سخنرانی گفت: «صهیونیست‌ها فلسطین غصب‌شده را از روز اول به یک پایگاه تروریسم تبدیل کرده‌اند. اسرائیل نه یک کشور، که یک پادگان تروریستی علیه ملت فلسطین و دیگر ملّت‌های مسلمان است.»

علی خامنه‌ای مدعی شد حرکت رو به زوال اسرائیل دو علت مهم و تعیین‌کننده دارد، یکی "تداوم مقاومت در داخل سرزمین‌های فلسطین و تقویت خط جهاد و شهادت" و دیگری "حمایت جهانی دولت‌ها و ملت‌های مسلمان در سراسر جهان از مجاهدان فلسطینی".

سه روز پس از این سخنرانی نخستین راکت‌ها از باریکه غزه به سمت اسرائیل شلیک شدند. رسانه‌های اسرائیلی معتقدند دور تازه راکت‌پراکنی گروه‌های افراطی فلسطینی به سمت اسرائیل حاصل "تشویق و تحریک" جمهوری اسلامی بوده است.

مطابق اعلام مسئولان امور بهداشتی باریکه غزه در حمله‌های تلافی‌جویانه اسرائیل به مواضع حماس و جهاد اسلامی دست‌کم ۲۳۰ نفز از جمله ده‌ها غیر نظامی کشته شده‌اند. اسرائیل هم از کشته شدن ۱۲ شهروند اسرائیلی در درگیری‌های ۱۱ روزه اخیر خبر می‌دهد.